Vai trò chụp cộng hưởng từ MRI tuyến tiền liệt

Với tỷ lệ dân số già hóa ngày càng tăng thì tỷ lệ mắc phải các bệnh lý tuyến tiền liệt cũng dần tăng theo. Các triệu chứng thường gặp như khó đái, tiểu đêm, tiểu rắt, đau vùng bụng dưới thường gặp trong phì đại tuyến tiền liệt hoặc nguy hiểm hơn là ung thư tuyến tiền liệt. Trong các phương pháp chẩn đoán bệnh lý tiền liệt tuyến hiện nay thì chụp cộng hưởng từ tuyến tiền liệt là phương pháp có nhiều ưu điểm

1. Chụp cộng hưởng từ tuyến tiền liệt là gì? 

Cộng hưởng từ tiền liệt tuyến là phương pháp sử dụng từ trường rất mạnh để thu được hình ảnh giải phẫu và bệnh lý của tiền liệt tuyến. Khác với các kĩ thuật khác sử dụng tia siêu âm hay tia X thì phương pháp này sử dụng các bộ phát từ trường rất mạnh, bộ phát sóng radio, bộ phận thu nhận tín hiệu từ đó máy tính sẽ tái tạo hình ảnh dựa trên thông tin thu được.  

Tuyến tiền liệt là bộ phận ở nằm sâu, cấu trúc giải phẫu phức tạp gây khó khăn thăm khám kể cả với siêu âm hay chụp cắt lớp vi tính. Ngoài ra vị trí này cũng là nơi hay gặp ung thư tuyến tiền liệt, một bệnh hay gặp ở nam giới trên 50 tuổi, gây tử vong đứng hàng thứ 2 sau ung thư phổi. Vì thế cộng hưởng từ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, phân loại và đánh giá giai đoạn của tổn thương tuyến tiền liệt, đặc biệt ung thư tuyến tiền liệt. 

Hình ảnh tuyến tiền liệt bình thường và u xơ. 

2. Chỉ định của cộng hưởng từ tuyến tiền liệt 

Có nhiều bệnh lý xảy ra tại tuyến tiền liệt, như phì đại, viêm hay áp xe trong đó nguy hiểm nhất là ung thư tuyến tiền liệt. Với việc chụp cộng hưởng từ các bác sĩ có thể đánh giá được kích thước, vị trí của khối u, mức độ xâm lấn ra xung quanh, mật độ giàu tế bào để chẩn đoán, phân độ và tiên lượng điều trị các trường hợp ung thư.  

Cộng hưởng từ tiền liệt tuyến còn có tác dụng chẩn đoán phân biệt một số bệnh hay gặp tại tuyến tiền liệt như: 

• Viêm tuyến tiền liệt  
• Ápxe tuyến tiền liệt 
• Phì đại tuyến tiền liệt 
• Biến chứng sau nút mạch, mổ nội soi hoặc mổ mở tuyến tiền liệt  

3. Các bước chuẩn bị trước khi chụp cộng hưởng từ tuyến tiền liệt 

Các trường hợp chụp tuyến tiền liệt đều nên được tiêm thuốc đối quang từ để cung cấp nhiều thông tin chẩn đoán. Thuốc đối quang từ hay sử dụng nhất hiện nay là Godolinium.  Bệnh nhân sẽ được tư vấn về vấn đề hen suyễn, dị ứng đồ ăn hải sản, nhộng…, dị ứng lông chó mèo, dị ứng thời tiết hay dị ứng thuốc khác. Bất kì tiền sử dị ứng nào cũng sẽ được các bác sỹ lưu ý, có thể phối hợp thêm với bác sĩ hồi sức để theo dõi bệnh nhân trong quá trình tiêm thuốc. Tuy nguy cơ dị ứng là có thể nhưng tỷ lệ xảy ra tai biến cũng như mức độ nặng các tai biến vô cùng thấp, có rất ít trường hợp dị ứng thuốc đối quang từ được ghi nhận.  

Một số bệnh nhân gặp hội chứng lồng kín sẽ cảm thấy sợ hãi lo lắng khi ở trong môi trường chật hẹp như máy tuyến tiền liệt, khi ấy bệnh nhân sẽ được trấn an hoặc dùng thuốc an thần nhẹ.  

Nên đi đại tiện sạch trước thăm khám.  

Các đồ kim loại, trang sức hay thiết bị điện tử cá nhân phải được tháo bỏ trước vào phòng chụp. Chúng có thể gây nhiễu ảnh khi chụp hay bị hút vào máy gây thương tích cho bệnh nhân. Các đồ dùng cần tháo ngay lập tức gồm:  

• Đồ trang sức, thắt lưng da, khoá quần, cúc quần… 
• Điện thoại, đồng hồ, thẻ tín dụng, thiết bị điện tử khác.  

Các trường hợp không thể tháo ngay, cần khai báo để bác sĩ nắm được:  

• Máy tạo nhịp tim, máy trợ thính. 
• Các trường hợp có mảnh đạn trong cơ thể. 
• Clip hay vật liệu nút mạch trong mạch não ( các chất liệu sản xuất gần đây đều kháng từ trường khá tốt).  
• Một số trường hợp sẽ gây nhiễu ảnh một phần (vẫn có thể đánh giá được hình ảnh), khi ấy các bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định. Ví dụ khớp háng nhân tạo, nẹp vít cột sống thắt lưng, kẹp clip phẫu thuật vùng tiểu khung… 
• Niềng răng thường gây nhiễu ảnh khu trú vùng hàm mặt, nên không cần tháo khi chụp tuyến tiền liệt.  

Lưu ý  

• Nếu bệnh nhân đã sinh thiết tuyến tiền liệt trước đó thì thời gian chụp cộng hưởng từ cần cách ít nhất 6 tuần.  
• Máy hoạt động sẽ tạo tiếng ồn khá lớn nên bệnh nhân cần được giải thích trước về tiếng ồn và thời gian các xung này xảy ra để bình tĩnh. 

4. Các bước tiến hành cộng hưởng từ tuyến tiền liệt 

Các thông số cơ bản của quá trình chụp : 

• Coil tiểu khung hoặc coil trực tràng. 
• Các chuỗi xung cần thiết: T2W 3 hướng Sagittal, Coronal, Axial. T2W fatsat Axial. DWI ( b50 b800 b1400) và ADC. T1W. T1W dynamic contrast enhancement ( DCE).  
• Field of view (FOV): 120-200mm. 
• Slice thickness: 3mm. 
• Thuốc đối quang từ Gadolinium: có hoặc không. 

Máy sử dụng từ trường rất mạnh sau đó các coil chụp sẽ phát sóng điện từ để kích thích hoạt động các nguyên tử hydro trong cơ thể. Các bức xạ của việc thay đổi góc quay các nguyên tử Hydro này sẽ phát sóng điện từ. Các tín hiệu này được thu nhận và máy tính sẽ xử lý thông tin để dựng nên hình ảnh.  

   Hình ảnh máy chụp cộng hưởng từ Signa Explorer 1.5Tesla tại Medlatec 

Một trường hợp bệnh nhân phát hiện khối u tại bệnh viện MEDLATEC, đã có xâm lấn túi tinh bên trái, di căn xương.  

Nốt tuyến tiền liệt/ phì đại tuyến tiền liệt 

5. Giá trị của cộng hưởng từ khi chụp cộng hưởng từ tiền liệt tuyến 

5.1 Vai trò 

• Cộng hưởng từ là kĩ thuật không xâm lấn và không sử dụng tia X. Thuốc đối quang cũng ít tai biến hơn so với thuốc cản quang trong chụp cắt lớp vi tính. 
• MRI thể hiện cấu trúc phần mềm cơ thể rõ ràng hơn các phương pháp hình ảnh khác, phát hiện được các tổn thương rất nhỏ và ở sâu, các tổn thương giai đoạn sớm khi tín hiệu thay đổi kín đáo 
• Chẩn đoán các bệnh lý như ung thư, phì đại tuyến tiền liệt, viêm hay áp xe tuyến tiền liệt.  
• Với ung thư, MRI giúp đánh giá giai đoạn xâm lấn túi tinh, bàng quang, niệu quản, trực tràng, thành chậu hông, di căn xương, di căn hạch vùng tiểu khung, hạch bẹn.  
• MRI phân loại được mức độ nguy cơ ác tính của tổn thương bằng bảng PIRADS ( Prostate Imaging–Reporting and Data System). 

5.2. Hạn chế  

• Các vật liệu kim loại trong cơ thể có thể gây nhiễu ảnh, giảm chất lượng hình ảnh như khớp háng nhân tạo, nẹp vít cột sống, di vật kim loại vùng tiểu khung… 
• Các bệnh nhân với máy tạo nhịp tim hay máy trợ thính không thể chụp được, khi ấy bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp thay thế như siêu âm qua đường trực tràng, cắt lớp vi tính tiểu khung, sinh thiết tuyến tiền liệt.  
• Chất lượng hình ảnh phụ thuộc nhiều vào khả năng hợp tác nằm yên của bệnh nhân, nên đôi khi bệnh nhân phải sử dụng thuốc an thần để chụp.   
• Chi phí MRI đắt hơn các phương pháp khác (giá dao động từ 1.800.000đ đến khoảng 2.600.000đ), thời gian lâu hơn (dao động khoảng 60 phút).  

 
Trên đây là các thông tin cơ bản về chụp cộng hưởng từ tuyến tiền liệt mà bạn cần biết. Bệnh viện MEDLATEC là một trong số ít các cơ sở y tế 

tư nhân trang bị máy MRI 1.5 tesla - hệ thống máy hiện đại, cùng đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm địa chỉ khám chữa bệnh đáng tin cậy với giá cả phải chăng cho bạn. 

MEDLATEC- cơ sở uy tín về thăm khám các bệnh về hệ tiết niệu 

Để tìm hiểu kĩ hơn, bạn có thể gọi đến tổng đài 1900 565656 để được chúng tôi tư vấn tận tình.