Chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá là gì?

Các bệnh lý về tai -xương đá vốn được coi là các bệnh khó do cấu trúc giải phẫu nhỏ, phức tạp của tai-xương đá cũng như diễn biến bệnh mờ hồ. Ngày nay các bệnh này dần dần được chẩn đoán, điều trị kịp thời do những tiến bộ về hiểu biết y học, máy nội soi và máy chụp cắt lớp vi tính hiện đại.

1. Các bệnh lý về tai - xương đá

Các bệnh lý về tai - xương đá rất đa dạng với rất nhiều cơ chế khác nhau từ bẩm sinh, nhiễm trùng, chấn thương, khối u, dị dạng mạch máu… cùng với đó cấu tạo giải phẫu của vị trí này rất phức tạp, kích thước rất nhỏ. Các bệnh lý vị trí này gây nhiều triệu chứng khó chịu, đau tức, chảy mủ, nghe kém, điếc, xâm lấn qua nền sọ vào não hay hầu họng. Các lý do trên dẫn tới việc thăm khám, chẩn đoán và điều trị sớm các bệnh lý ở vùng tai - xương đá rất quan trọng. 

Ngoài các phương pháp chẩn đoán hiện nay hay sử dụng như nội soi tai mũi họng, đo thính lực, chụp cộng hưởng từ vùng tai thì cắt lớp vi tính tai - xương đá (CT tai - xương đá) là biện pháp có nhiều ưu điểm trong đánh giá giải phẫu các phần của tai, chẩn đoán các bệnh lý, đánh giá mức độ xâm lấn. 

Một trường hợp Cholesteatoma tai phải: nằm ở thượng nhĩ, ăn mòn tường thượng nhĩ, các xương con tai.

Các bệnh lý hay gặp như: viêm tai giữa cấp, viêm tai giữa mạn tính, viêm tai xuất ngoại, cholesteatoma, bất thường chuỗi xương con, u xương, bệnh lý về dây thần kinh mặt, tiền đình, ống bán khuyên, dị dạng mạch máu.

Hình ảnh ốc tai và ống bán khuyên ở tai trong

2. Chụp cắt lớp vi tính tai xương đá là gì

Định nghĩa: là sử dụng máy chụp cắt lớp vi tính chụp các cấu trúc giải phẫu cũng như bệnh lý của vùng tai (tai ngoài, tai giữa và tai trong) và các thành phần xung quanh mà chủ yếu thuộc xương đá ( xương đá là một phần của xương thái dương). Máy cắt lớp vi tính sẽ phát tia X đi qua vùng đầu và thu nhận tín hiệu. Từ đó máy tính sẽ tính toán mức độ hấp thụ năng lượng tia X qua các bộ phận ở tai, xương đá để tạo nên bản đồ hình ảnh các xương, dây chằng, tụ dịch, khối u... Mức độ chi tiết của hình ảnh sẽ phụ thuộc vào số lượng bóng phát tia, chất lượng bóng phát, bộ thu nhận tín hiệu và phần mềm xử lý thông tin. Vì các cấu trúc ở tai rất nhỏ và phức tạp nên khuyến cáo máy chụp cần trang bị từ 64 dãy trở lên. 

Các xương con trong tai giữa kích thước rất nhỏ: vì dụ chiều dài từ thân đến trụ ngắn xương đe chỉ khoảng 3,3mm

Hiện nay tại bệnh viện Medlatec đang được trang bị máy chụp cắt lớp CT scan 128 dãy của hãng Siemens đem lại chất lượng ảnh rất tốt, độ phân giải cao. 

• Giá chụp hiện tại xấp xỉ 1.600.000 đồng.  

3. Chỉ định và chống chỉ định CT tai - xương đá

Chỉ định

• Viêm tai giữa, cholesteatoma…
• Khối u: chẩn đoán, xác định xâm lấn.
• Chấn thương vùng tai, chấn thương sọ não nghi vỡ xương đá.
• Dị tật bẩm sinh.
• Dấu hiệu: chóng mặt, đau tai, ù tai, nghe kém…
• Đánh giá trước và sau đặt điện cực ốc tai.

Chống chỉ định

• Không có chống chỉ định tuyệt đối.
• Cân nhắc chụp khi gặp các trường hợp sau:
• Phụ nữ mang thai: bác sĩ cũng như khách hàng cần cân nhắc lợi ích và rủi ro của phương pháp. Khi quyết định chụp, áo chì sẽ được che chắn lên vùng bụng để bảo vệ thai nhi khỏi tia X.
• Trẻ nhỏ:  cũng tương tự như trên, áo chì sẽ được che chắn lên vùng sinh dục của trẻ. Ngoài ra khi trẻ quấy khóc và không hợp tác, có thể phải sử dụng an thần, khi đó bác sĩ sẽ đánh giá các điều kiện của trẻ để có thể sử dụng thuốc. 
• Một số trường hợp có chống chỉ định mà nghi ngờ cholesteatoma, khối u, dị dạng mạch có thể chuyển chụp cộng hưởng từ tai. 

Chuẩn bị bệnh nhân

• Chuẩn bị tâm lý thoải mái, tránh lo lắng quá mức
• Giữ nguyên vị trí đầu để tránh gây nhiễu
• Bỏ vật liệu kim loại gây nhiễu như kẹp tóc, kính mắt, khuyên tai, khuyên mũi, vòng cổ.
• Không cần nhịn ăn nếu chụp không tiêm thuốc đối quang.

Quy trình chụp

• Tư thế nằm ngửa, đầu nằm ở giá đỡ hướng vào trong máy, chân hướng ra ngoài
• Chọn chương trình chụp trên máy.
• Thời gian khoảng 2 phút:
• Chụp hướng axial, độ dày lát cắt 1mm. sau đó tái tạo theo các hướng để bộc lộ giải phẫu và bệnh lý. 
• Mặt phẳng song song với khẩu cái cứng.
• Lấy từ bờ trên phần trai xương thái dương tới hết mỏm trâm.
• Bệnh nhân được hẹn thời gian trả kết quả.
• Bác sĩ đọc phim sẽ nhận định các tổn thương, lưu lại ảnh trên hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh PACS (Picture Archiving and Communication Systems) và in kết quả.
• Kết quả trả cho bệnh nhân sẽ có các cách được hiển thị: 
• Kết quả giấy và phim được in ra.
• Đường link ảnh kèm password truy cập.
• Mã QR code kèm password truy cập.
• In đĩa DVD.

Quy trình chụp CT tai -xương đá

Từ trước đến nay, trả kết quả giấy kèm theo ảnh in theo cách truyền thông đang là biện pháp phổ biến tại các bệnh viện. Tuy nhiên việc này có nhiều bất cập: dễ thất lạc, dễ hư hỏng, khó khăn di chuyển, số ảnh in ra không phản ánh hết hàng trăm ảnh bệnh nhận đã được chụp, khó hội chẩn với các tuyến điều trị khác. Vì các lý do trên trả kết quả theo đường link và QR code là xu hướng mới, an toàn và hiệu quả. Đặc biệt các bệnh lý về tai xương đá, việc chẩn đoán cũng như điều trị nhiều khi gặp khó khăn. Vì thế việc có thể hội chẩn giữa các bác sĩ, giữa các bệnh viện sẽ dễ dàng hơn khi có hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh PACS online.

QR code kèm đường link 1 trường hợp chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá

Chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá nên được tiến hành tại các cơ sở y tế uy tín, chuyên môn tốt để kết quả giúp ích quá trình chẩn đoán bệnh.

Trên đây là thông tin cơ bản của chụp cắt lớp vi tính tai xương đá mà bạn cần biết. Bệnh viện Medlatec là một trong số các cơ sở y tế tư nhân có thể thực hiện phương pháp chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá (CT tai-xương đá) với hệ thống máy hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn. 

Để tìm hiểu kĩ hơn, bạn có thể gọi đến tổng đài 1900 565656 để được chúng tôi tư vấn tận tình.