Mất ngủ, rối loạn giấc ngủ ngày càng có xu hướng trẻ hóa, gây nhiều ảnh hưởng tới tinh thần, sức khỏe và cuộc sống của nhiều người. Chữa mất ngủ cần kết hợp nhiều biện pháp, kiên trì trong thời gian dài mới đạt được hiệu quả. Vậy có những biện pháp chữa mất ngủ nào? Có thể điều trị mất ngủ hiệu quả tại nhà không?
08/04/2020 | Giải mã về chứng bệnh mất ngủ 17/02/2017 | Khi nào stress gây “mất ăn mất ngủ”? 09/07/2016 | Liệu pháp nhận thức - hành vi trong điều trị bệnh lý mất ngủ 23/02/2014 | Nguy hiểm của việc mất ngủ
1. Mất ngủ gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe
Giấc ngủ với con người là thời gian vàng giúp cơ thể tự điều chỉnh, cân bằng các yếu tố nội - ngoại sinh, phục hồi sức khỏe cũng như hoạt động của tất cả các cơ quan. Trung bình, mỗi người cần ngủ ít nhất từ 6 - 8 giờ mỗi ngày. Giấc ngủ đêm tốt cho sức khỏe hơn giấc ngủ ban ngày.
Mất ngủ là tình trạng thường gặp ở người lớn tuổi
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới rối loạn giấc ngủ như do hậu quả của bệnh tim, tâm thần kinh, do sử dụng một số thuốc,...
Mất ngủ trong thời gian kéo dài, nhiều hơn 3 lần/tuần được xem là bệnh lý. Tuy nhiên, nếu mất ngủ do giai đoạn mạn kinh ở phụ nữ và mạn dục ở nam giới, hoặc tác dụng phụ của thuốc thì không được coi là bệnh lý.
Dù do nguyên nhân gì, mất ngủ bệnh lý cũng gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe, tinh thần và cuộc sống của người bệnh. Triệu chứng rõ nhất thường thấy là người bệnh khó đi vào giấc ngủ, dễ tỉnh giấc, mất ngủ giữa đêm, thức dậy sớm. Do thiếu ngủ nên bệnh nhân có cảm giác tỉnh táo vào ban đêm, nhưng mệt mỏi, chán nản, ủ rũ, tinh thần kém vào ban ngày.
Tình trạng này có thể xảy ra liên tục hoặc cách ngày, kéo dài có thể một vài tháng cho đến hàng chục năm. Thiếu ngủ kéo dài khiến tinh thần giảm sút, sức khỏe ảnh hưởng, giảm khả năng học tập, tập trung tinh thần, khả năng lao động. Một số bệnh nhân mất ngủ còn xuất hiện tình trạng ảo giác, rối loạn hành vi, hoang tưởng.
Hiện nay, nhiều người trẻ cũng bị mất ngủ
Mất ngủ thường gặp ở người cao tuổi, phụ nữ thời kỳ mãn kinh, chủ yếu mất ngủ đầu giấc. Tình trạng mất ngủ ngày càng xuất hiện nhiều ở giới trẻ, chủ yếu do căng thẳng thần kinh, hoặc thói quen sinh hoạt thất thường. Mất ngủ ở người trẻ tuổi thường mất ngủ giữa giấc hoặc cuối giấc.
2. Nguyên nhân gây mất ngủ bệnh lý
Muốn điều trị dứt điểm chứng mất ngủ, cần khắc phục, trị tận gốc từ nguyên nhân gây bệnh. Nhiều nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, cuộc sống hiện đại với những áp lực công việc, căng thẳng tâm lý, mệt mỏi quá độ,... đã gây sản sinh vô số gốc tự do, là nguyên nhân gây mất ngủ ngày càng phổ biến.
Các gốc tự do này tấn công mạnh vào thành động mạch não, gây ảnh hưởng đến tế bào não. Dẫn đến bệnh nhân rối loạn giấc ngủ: Khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu, ngủ gà, mất ngủ,...
Mất ngủ đặc biệt gây hại cho tinh thần và não bộ
Mất ngủ kéo dài không được khắc phục cũng gây hại ngược lại với não bộ, khiến tế bào thần kinh bị thoái hóa. Đó là lý do những người mất ngủ, có giấc ngủ không tốt thường bị suy giảm trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ, đãng trí, khó tập trung, dễ bị trầm cảm,...
Mất ngủ có thể là dấu hiệu của tuổi già, đặc biệt xảy ra ở phụ nữ trung niên, phụ nữ thời kỳ mạn kinh.
Muốn chữa mất ngủ hiệu quả, dứt điểm, cần điều trị tích cực kết hợp với loại bỏ nguyên nhân, chuẩn bị giấc ngủ tốt như sau:
3.1. Loại bỏ nguyên nhân gây mất ngủ
Nếu nguyên nhân gây mất ngủ là chủ quan, do căng thẳng, mệt mỏi quá độ, sinh hoạt không điều độ, uống nhiều cà phê, các chất kích thích khác,... thì cần sớm khắc phục và điều chỉnh. Đặc biệt, người trẻ bị mất ngủ do nguyên nhân khách quan thì chỉ cần điều chỉnh sinh hoạt, không cần dùng thuốc.
3.2. Chuẩn bị giấc ngủ tốt
Chuẩn bị giấc ngủ tốt bằng việc: đặt giường ngủ nơi thoáng mát, yên tĩnh, dễ chịu, chăn mền sạch sẽ, tâm trí thư thái, thả lỏng trước khi ngủ.
Đặc biệt, vệ sinh giấc ngủ là nhóm những hành vi giúp thúc đẩy giấc ngủ tốt hơn, đã được các chuyên gia khuyến cáo với người bị mất ngủ. Các hành vi giúp vệ sinh giấc ngủ bao gồm:
- Tạo thói quen giờ giấc ngủ tốt, bao gồm thời gian lên giường ngủ và thức dậy.
- Giới hạn thời gian nằm trước khi ngủ.
- Không dùng hoặc dùng giới hạn chất kích thích thần kinh trung ương, bao gồm rượu, cà phê, thuốc lá,...
- Tập bài thể dục vào buổi sáng sớm.
- Massage hoặc ngâm chân vào nước ấm trước khi ngủ khoảng 20 phút.
- Hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính trước khi ngủ.
- Nghe đài, nghe nhạc nhẹ nhàng, xem tivi hoặc đọc sách trước khi ngủ.
- Không ăn nhiều trước khi ngủ.
- Tập bài tập thư giãn đầu óc, giãn cơ vào buổi tối.
- Tạo điều kiện ngủ thoải mái, dễ chịu nhất.
Ngâm chân nước ấm giúp dễ ngủ hơn
3.3. Điều trị thuốc
Sử dụng thuốc điều trị mất ngủ, đặc biệt là thuốc ngủ phải có sự chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ.
Đông y cũng có những bài thuốc, thảo dược hữu hiệu giúp người bệnh có giấc ngủ tốt hơn như lá vông, tâm sen,... Một số loại thức ăn bổ dưỡng giúp tăng chất lượng giấc ngủ như: trà hoa cúc, nước mật ong ấm, bột yến mạch hoặc thịt gà ở bữa tối,...
Các bài thuốc thảo dược hoạt huyết, dưỡng não, bổ huyết, thông mạch giúp khắc phục tình trạng mất ngủ dần dần nhưng hiệu quả lâu dài.
3.4. Điều trị bằng liệu pháp tâm lý
Một số liệu pháp tâm lý, giúp gạt bỏ lo lắng, suy nghĩ, công việc giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ. Một vài bài tập nhẹ nhàng, thư giãn, nghe nhạc, tắm nước ấm,... cũng giúp dễ ngủ hơn.
Yoga cũng giúp điều trị mất ngủ hiệu quả
Các bài tập đơn giản như ngồi thiền, yoga, tập dưỡng sinh, luyện khí công,... đều giúp trị chứng mất ngủ hiệu quả.
Như vậy, chữa mất ngủ là điều trị triệu chứng, đồng thời khắc phục nguyên nhân bằng một hoặc nhiều biện pháp kết hợp. Người bệnh đặc biệt lưu ý cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng các loại thuốc chữa mất ngủ. Nếu cần hỗ trợ khám, điều trị mất ngủ, hãy liên hệ với bệnh viện MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn chi tiết hơn.