Cây nở ngày đất và những tác dụng với sức khỏe

Từ xưa đến nay, cây nở ngày đất vẫn luôn được coi là một loại dược liệu quý. Loại thảo dược này xuất hiện nhiều trong những bài thuốc Đông y điều trị các loại bệnh lý và duy trì sức khỏe. Dưới đây là tổng hợp một số nội dung nói về công dụng và những lưu ý quan trọng khi sử dụng loại thảo dược này mà bạn cần biết.

1. Giới thiệu về cây nở ngày đất

Cây nở ngày đất còn có nhiều tên gọi khác như cây bạc đầu hay cây hoa gà trắng,... Tên khoa học của loại thảo dược này là Gomphrena Celosioides Mart, nằm trong họ của cây rau dền thuộc bộ Cẩm chướng. Cái tên này bắt nguồn từ những đặc điểm cơ bản như chỉ nở hoa vào ban ngày và mọc sát ở mặt đất. 

Tên gọi bắt nguồn từ những đặc điểm của cây nở ngày đất

Loài cây này mọc hoang ở khá nhiều nơi nên rất dễ tìm thấy ở trong môi trường tự nhiên như các bãi đất trống, các bãi cổ, ở một vùng đất cát hay ở trong rừng,... Cây nở ngày đất có khả năng thích nghi và phát triển tương đối tốt ở các khu vực với điều kiện khắc nghiệt. Hiện tại, số lượng thảo dược này phân bổ nhiều nhất là ở các nước như Ấn Độ, Việt Nam hay Malaysia và các khu rừng nhiệt đới ở châu Mỹ. 

Cây nở ngày đất thuộc dạng cây thân thảo với nhiều nhánh nhỏ khác nhau. Cây có rễ chùm khá to, phần thân có nhiều rãnh sâu. Khi cây còn non thì xung quanh phủ 1 lớp lông mỏng. Theo thời gian phát triển, khi cây dần về già thì lớp lông này cũng sẽ dần biến mất. 

Lá cây mọc theo dạng đối xứng. Phần phiến lá khá dày, có cuống hoặc không. Hoa của cây thường sẽ nở khoảng 2 lần mỗi năm. Hoa có màu trắng với hình bông trụ, khá cứng và thon gọn. Quả của loại cây này lại tương đối nhỏ.

Mọi bộ phận của cây đều có thể sử dụng để làm thuốc 

Đa số các bộ phận của cây từ rễ cho đến hoa, lá đều có thể sử dụng để làm thuốc điều trị. Dược liệu sẽ được thu hoạch vào thời điểm hoa nở. Sau khi thu hoạch thuốc, các bộ phận của cây sẽ được mang đi rửa sạch sẽ rồi phơi khô nguyên cả cây cho đến khi chúng khô hoàn toàn. Cuối cùng, loại thảo dược này sẽ được lưu giữ ở trong túi nilon và cất ở những khu vực khô thoáng, dễ dàng bảo quản.

2. Cây nở ngày đất có tác dụng như thế nào?

Theo nghiên cứu y học dân gian, cây nở ngày đất có thể dùng để trị ho, cảm cúm và có khả năng tiêu độc rất tốt. Đối với y học hiện đại, thì đây là một loại thuốc có thể kháng nấm, kháng lại ký sinh trùng, giúp lợi tiểu, phòng ngừa chứng sỏi tiết niệu,... Dưới đây là những công dụng nổi bật của vị thuốc này đối với sức khỏe:

2.1. Giảm đau

Trong cây thuốc có chứa hoạt chất flavones với khả năng giảm đau cơ vì bị chấn thương, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, flavones còn có thể phòng ngừa được nhiều loại bệnh lý, giúp ức chế các acid uric ở bên trong máu và đào thải các loại độc tố rất tốt. 

Trong một nghiên cứu do bà Võ Thị Thu Hà và bà Lê Thị Thanh Tâm thuộc Khoa dược của Trường ĐH Nguyễn Tất Thành cho thấy, với liều lượng khoảng 300 - 600mg/kg cao cồn cùng cao nước của nở ngày đất giúp giảm đau ngoại biên. Tuy nhiên, chúng không có khả năng giảm đau trung ương. Bên cạnh đó thì cây nở ngày đất với liều lượng 600mg/kg còn có công dụng an thần hiệu quả. 

Ở nigeria, Oladele cùng với các cộng sự của mình đã chứng minh được khả năng kháng viêm cũng như giảm đau của phần dịch chiết nước lá dược liệu và lá của cây khổ qua. Tuy nhiên, ở nước ta, các nghiên cứu về tác dụng dược lý của loại dược liệu này vẫn còn tương đối hạn chế. 

2.2. Kháng viêm

Bà Lê Thị Kim Anh cùng các cộng sự của mình tại Khoa Dược trường ĐH Nguyễn Tất Thành đã thực hiện một nghiên cứu về độc tính cấp cùng với các tác động kháng viêm của dịch chiết nước cây thông qua mô hình gây phù chân chuột bằng carrageenan. Kết quả từ nghiên cứu cho thấy, loại thuốc này có khả năng điều trị được những loại bệnh viêm và cần được phân lập những nhóm chất với hoạt tính sinh học hoặc nghiên cứu thêm về những tác dụng dược lý khác. 

Thảo dược có tác dụng kháng viêm khá hữu hiệu

2.2. Chống loét dạ dày

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành khảo sát về khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày của cây nở ngày đất ở trên chuột bị loét dạ dày do indomethacin. Sau 7 ngày nghiên cứu, các nhà nghiên cứu cho thấy chuột được dùng dịch chiết cồn từ cây thuốc đã làm giảm lượng dịch vị và acid toàn phần ở trong dạ dày. 

2.3. Lợi tiểu và hạ huyết áp

Sau khi thực hiện khảo sát, các nhà nghiên cứu đã cho thấy được tác dụng lợi tiểu của dịch chiết cồn cây Nở ngày đất đối với chuột. Do có công dụng lợi niệu đi kèm với các cải thiện những triệu chứng như rối loạn điện giải, nước hay hạ huyết áp nên loại thuốc này cũng được sử dụng nhằm điều trị chứng tăng huyết áp. 

2.4. Hỗ trợ cải thiện bệnh gout và các chứng đau nhức xương khớp

Trong loại cây này có chứa hai hoạt chất gồm flavones và gomphrena với công dụng giảm đau và làm giảm viêm vì bệnh gout gây nên. Ở Malaysia, các nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu đối với các bệnh nhân bị gout từ giai đoạn nhẹ cho đến nặng. Sau khi sử dụng phần dịch chiết từ cây thuốc trong khoảng vài ngày thì bệnh gout của những bệnh nhân này cũng đã giảm đi đáng kể.  

Loại dược liệu này có khả năng hỗ trợ trị bệnh gout

3. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng cây nở ngày đất

Sau khi tìm hiểu qua những thông tin ở trên, có thể thấy rằng, cây nở ngày đất có khá nhiều công dụng dược tính tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, trong loài cây này cũng có chứa một lượng độc tố nhất định. Chính vì vậy, nếu không biết cách sử dụng thì vô tình sẽ gây nên những vấn đề có hại đối với sức khỏe. Dưới đây là một số vấn đề mà bạn cần lưu ý:

• Không được sử dụng khi cây thuốc vẫn còn tươi. Chỉ nên sử dụng thuốc khi đã được phơi khô và được bào chế hoàn toàn. 

• Không nên lạm dụng hoặc dùng quá nhiều thuốc để tránh phản tác dụng. Mỗi ngày chỉ nên dùng không quá 200g thảo dược tươi. Nếu sử dụng quá liều lượng này có thể gây hại cho thận. 

• Phụ nữ mang thai hoặc đang trong quá trình cho con ăn bằng sữa mẹ, trẻ em dưới 8 tuổi, những người có cơ địa dễ bị dị ứng và quá mẫn cảm thì cũng không nên sử dụng thuốc. Nếu có bất cứ dấu hiệu bị dị ứng nào thì cần phải dừng sử dụng thuốc ngay để tránh gây hại cho sức khỏe. 

Bạn cần lưu ý 1 số vấn đề quan trọng khi sử dụng dược liệu

Trên đây là những thông tin cơ bản về cây nở ngày đất mà các bạn đang tìm hiểu. Dù có dược tính tốt nhưng bên trong cây vẫn có một lượng độc tố nhất định nên bạn cần phải thật cẩn thận khi sử dụng. Tốt nhất, bạn nên tham khảo và hỏi trước ý kiến của bác sĩ để có định lượng và lời khuyên sử dụng phù hợp nhất.