Ý nghĩa của chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 trong chẩn đoán và điều trị ung thư phổi

Chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 được xem như một gợi ý trong quá trình chẩn đoán và điều trị ung thư, nhất là ung thư phổi. Ở Việt Nam, tỷ lệ tử vong do ung thư phổi ở nam giới xếp hàng đầu và xếp thứ 3 ở nữ giới. Vậy thế nào là xét nghiệm máu CYFRA 21-1 và nó có ý nghĩa gì trong y học?

1. Khái quát về chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 

CYFRA 21-1 là một chất chỉ điểm ung thư trong máu. Ngoài ung thư phổi, định lượng này còn có thể dùng để chẩn đoán một số loại ung thư khác như ung thư dạ dày, ung thư cổ tử cung, ung thư vú,…

Vai trò của chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1

• Tác dụng chính của chỉ số CYFRA 21-1 là tầm soát ung thư phổi. Ngoài ra còn được dùng để chẩn đoán những bệnh phổi lành tính , giữa ung thư phổi tế bào nhỏ và không nhỏ, giữa ung thư phổi nguyên phát và thứ phát.

• Tiên lượng bệnh.

• Theo dõi diễn biến của bệnh cũng như hiệu quả trong quá trình điều trị

Tuy có nhiều vai trò như vậy nhưng định lượng CYFRA 21-1 vẫn không mang tính tuyệt đối. Một số trường hợp chỉ số này vẫn ổn định, không tăng dù đang mắc ung thư phổi. Do đó, để xác định cụ thể, chắc chắn tình trạng bệnh, bên cạnh việc xét nghiệm CYFRA 21-1, bạn nên siêu âm hoặc chụp CT kèm theo.

Chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 có vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị ung thư phổi

Ai cần tiến hành xét nghiệm máu CYFRA 21-1?

Bất kỳ đối tượng nào cũng có khả năng mắc ung thư phổi. Tuy nhiên, những đối tượng sau đây cần thiết phải tiến hành xét nghiệm sàng lọc, kiểm tra ung thư phổi thông qua chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1:

• Nhóm 1: Là những người trong khoảng 55 đến 74 tuổi và đã hút thuốc lá trên 30 bao (dù đã cai thuốc) nên khám sàng lọc hoặc xét nghiệm.

• Nhóm 2: Những người trên 50 tuổi và hút trên 20 bao, trong gia đình có người từng mắc ung thư phổi hoặc bản thân đã có tiền sử ung thư.

• Nhóm 3: Những người phải thường xuyên làm việc trong môi trường độc hại, thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, dù không hút nhưng vẫn cần khám sàng lọc hoặc xét nghiệm để bảo vệ cho sức khỏe của mình.

• Nhóm 4: Những đối tượng bị ung thư khác như: vú, tụy, bàng quang,... cần xét nghiệm CYFRA 21-1 để tiên lượng cũng như theo dõi quá trình điều trị.

Bất kỳ đối tượng nào cũng có khả năng mắc ung thư phổi, nhất là những người thường hút thuốc lá

2. Chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 

Chỉ số CYFRA 21-1 trong người bình thường, không mắc bệnh là < 3.3 ng/ml. Nghiên cứu đã cho thấy rằng chỉ số này sẽ tăng cao nếu bệnh nhân mắc ung thư phổi. Nếu mắc một số bệnh lành tính như gan hay suy thận hoặc những bệnh ác tính ngoài phổi như tiêu hóa, phần phụ, đường tiết niệu,… thì chỉ số này chỉ tăng nhẹ.

Tuy nhiên, ung thư phổi tế bào không nhỏ vẫn có nồng độ CYFRA 21-1 vẫn cao nhất trong ung thư phổi. Vì thế, CYFRA 21-1 là dấu ấn nhạy nhất trong ung thư phổi khi so với những loại ung thư khác. Độ nhạy của CYFRA 21-1 trong ung thư phổi không tế bào nhỏ và trong ung thư phổi tế bào nhỏ lần lượt là 30 - 75% và  20 - 60%. Chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 có ý nghĩa rất lớn trong chẩn đoán bệnh, chẩn đoán tái phát và theo dõi quá trình điều trị bệnh.

Chỉ số cụ thể trong từng trường hợp như sau:

• Những người khỏe mạnh có chỉ số CYFRA 21-1 dưới 3.3 ng/ml.

• Người bị bệnh phổi lành tính có chỉ số CYFRA 21-1 huyết thanh dưới 3.3 ng/ml.

• Người mắc ung thư phổi có chỉ số CYFRA 21-1 trên 3.5 ng/ml. Sau phẫu thuật hoặc điều trị, chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 sẽ giảm dần nhưng vẫn có thể tăng trở lại nếu ung thư tái phát.

Nồng độ CYFRA 21-1 cao nhất là trong ung thư phổi

3. Ý nghĩa lâm sàng của xét nghiệm máu CYFRA 21-1 trong một số bệnh lý khác

Không chỉ ung thư phổi, xét nghiệm máu CYFRA 21-1 còn có ý nghĩa chẩn đoán một số căn bệnh khác. Chẳng hạn như:

• Ung thư thực quản: Chỉ số CYFRA 21-1 ở ung thư thực quản có độ nhạy và độ đặc hiệu là 36% và hơn 97%. Sau 3 - 4 tháng phẫu thuật, nếu bệnh tái phát thì chỉ số CYFRA 21-1 sẽ tăng trở lại.

• Ung thư vú: Ở giai đoạn IV của bệnh, tỷ lệ tăng CYFRA 21-1 là hơn 83% và tỷ lệ này có thể đạt tới 84.6% nếu bệnh tái phát. Tỷ lệ này cao hơn nhiều lần so với CA và CEA.

• Ung thư tụy: Khi hết hợp cùng CA 19-9, độ chính xác của CYFRA có thể đạt tới 86.3%. Nếu chỉ căn cứ vào chỉ số CYFRA 21-1, tỷ lệ này chỉ còn 81.5%.

• Ung thư cổ tử cung:Theo thống kê, CYFRA 21-1 huyết tương ở những người mắc ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung cao hơn những người gặp những căn bệnh tử cung lành tính.

• Ung thư bàng quang: CYFRA 21-1 huyết thanh của ung thư bàng quang có độ nhạy 42% và độ đặc hiệu là 94%. Trong nước tiểu, chỉ số này tương ứng và 82% và 80%. CYFRA 21-1 trong huyết thanh và nước tiểu đạt độ chính xác tương ứng là 88% và 87%.

CYFRA 21-1 còn có thể chẩn đoán một số loại ung thư và bệnh lành tính khác

Ngoài ra, chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 còn có ý nghĩa với một số bệnh lành tính như:

• Bệnh phổi lành tính: Ở một số căn bệnh phổi lành tính như lao phổi, viêm phổi, viêm phế quản, hen phế quản hay một số khối u lành tính, CYFRA 21-1 huyết thanh thường dưới 3.3 ng/ml.

• Bệnh chậu hông lành tính: Đối với một số căn bệnh về viêm nội mạc tử cung, u buồng trứng lành tính, u bàng quang lành tính hoặc nhiễm khuẩn tiết niệu, nang thận, CYFRA 21-1 huyết thanh thường dưới 3.1 ng/ml.

• Bệnh về đường tiêu hóa lành tính: Chẳng hạn như viêm gan cấp và mạn tính, viêm đường mật, viêm ruột, polyp đại tràng, viêm dạ dày, CYFRA 21-1 huyết thanh thường dưới 3.0 ng/ml.

• Bệnh suy thận: Thông thường ở bệnh suy thận, chỉ số CYFRA 21-1 huyết thanh dưới 3.0 ng/ml và hầu như không vượt quá mức độ này.

Như vậy, xét nghiệm máu CYFRA 21-1 được dùng chủ yếu để xét nghiệm ung thư phổi. Ngoài ra còn có thể sử dụng kết hợp với CEA hoặc CA 19-9 để chẩn đoán một số loại ung thư cũng như những bệnh lành tính khác. Bên cạnh đó, chỉ số CYFRA 21-1 còn có ý nghĩa trong theo dõi hiệu quả điều trị bệnh, đánh giá khả năng di căn và tái phát của bệnh.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC - địa điểm xét nghiệm máu CYFRA 21-1 nhanh chóng và chính xác

Nếu bạn còn những câu hỏi về chỉ số xét nghiệm máu CYFRA 21-1 cũng như ý nghĩa của nó, hãy gửi đến bộ phận chăm sóc khách hàng của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Ngoài ra, nếu có nhu cầu xét nghiệm, hãy đến với Trung tâm Xét nghiệm của MEDLATEC. Là một trong số ít các trung tâm xét nghiệm đã đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và CAP (từ ngày 7/1/2022), do đó, bạn hoàn toàn yên tâm lựa chọn và nhận về kết quả cũng như những tư vấn, phương pháp điều trị nếu cần thiết. Nếu cần tư vấn, hãy liên hệ với bệnh viện qua tổng đài 1900 56 56 56 để có câu trả lời nhanh và chính xác nhất.

Xét nghiệm máu là kỹ thuật phân tích định lượng một hoặc định tính một vài thông số cơ bản từ mẫu máu tĩnh mạch của người thực hiện