Ý nghĩa của chẩn đoán hình ảnh trong cứu chữa tai nạn giao thông

Tai nạn giao thông luôn là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội và trở thành nỗi ám ảnh với rất nhiều gia đình vì những hậu quả, di chứng tàn tật để lại cho người bị nạn. Chẩn đoán hình ảnh có vai trò vô cùng quan trọng trong đánh giá các bệnh lý cấp tính nguy hiểm trong chấn thương, giúp bác sĩ có góc nhìn chi tiết về tổn thương do chấn thương, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

1. Cách đánh giá mức độ và sơ cứu người bị tai nạn giao thông

Khi gặp người bị tai nạn giao thông, việc đánh giá mức độ chấn thương và cấp cứu kịp thời là vô cùng quan trọng, tăng khả năng sống sót và điều trị phục hồi của người bị nạn. Thời gian vàng để cấp cứu bệnh nhân là trong 1 giờ đầu, tuy nhiên khoảng thời gian này thường chưa được khai thác tốt do chúng ta chưa có kiến thức về sơ cứu cho người bệnh. Tại Việt Nam, phần lớn người dân chưa nắm được các bước cấp cứu cơ bản vì thế khi người bệnh được đưa đến cơ sở y tế thì đều đã tiến triển nặng, khó điều trị và để lại nhiều di chứng nặng nề. Chính vì thế, việc nhận biết về tình trạng chấn thương và sơ cứu ban đầu có thể coi là mấu chốt giúp giảm thiểu nguy cơ tử vong, giảm bớt gánh nặng cho người bệnh:

• Chấn thương nhẹ: bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, có thể đi lại và vận động bình thường, không có vết thương hở, không bị chảy máu hoặc chảy máu ít, trầy xước nhẹ. Trong trường hợp có chảy máu nhẹ cần tiến hành cầm máu bằng nhiều cách, đơn giản nhất là dùng tay hoặc dùng khăn vải, bông ấn vào chỗ chảy máu. Các trường hợp chấn thương nhẹ đa số chỉ cần nghỉ ngơi, tuy nhiên nếu cảm thấy có các triệu chứng gì bất thường sau ngã thì nên đến các cơ sở y tế kiểm tra.
• Bệnh nhân nghi ngờ tổn thương xương: người bệnh hạn chế hoặc không cử động được, đau nhói, trong một số trường hợp có thể nhìn thấy vùng xương bị gãy bị biến dạng hoặc xương chồi ra bên ngoài. Trong các trường hợp này thì việc quan trọng nhất là cố định xương bị gãy, tránh bị di lệch nhiều có thể gây ra các biến chứng sau gãy xương như đứt mạch máu, tràn khí màng phổi,... trong quá trình di chuyển tránh chuyển động mạnh.

• Chấn thương nặng: bệnh nhân tiếp xúc kém hoặc rơi vào tình trạng hôn mê, việc đầu tiên cần làm là khai thông đường thở, tháo bỏ bớt quần áo cho bệnh nhân dễ hô hấp, móc bỏ dị vật trong miệng (nếu có), kiểm tra nhịp tim, cần thiết có thể hà hơi thổi ngạt, ép tim ngoài lồng ngực và cố gắng đưa người bị nạn đến cơ sở y tế gần nhất.

Cách cấp cứu người bệnh bị ngừng hô hấp

• Khi cấp cứu người bị tai nạn thì tuyệt đối không được xốc mạnh người bệnh, trong trường hợp bệnh nhân bị vật sắc nhọn đâm vào cơ thể thì không được phép rút ra. Không nên cấp cứu một mình mà nên có 3-4 người cùng giúp đỡ, khi chuyển người bệnh đến các cơ sở y tế nên di chuyển bằng ô tô.

​2. Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh áp dụng cho bệnh nhân chấn thương

Thông thường khi gặp trường hợp cấp cứu do tai nạn giao thông, các kỹ thuật hình ảnh nhanh chóng và ít cần sự phối hợp của người bệnh sẽ được ưu tiên hàng đầu để bác sĩ nhận diện cơ bản được các tổn thương, từ đó đưa ra các biện pháp hỗ trợ kịp thời, giảm thiểu sự đau đớn và biến chứng. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thường xuyên được sử dụng bao gồm:

• Chụp X-quang thường quy: đây là kỹ thuật hay được sử dụng nhất trong bệnh lý chấn thương, nghi ngờ gãy xương, trật khớp, tràn khí và tràn dịch màng phổi, tìm liềm hơi trong chấn thương bụng kín, thủng tạng rỗng. Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đơn giản, nhanh chóng, giá thành rẻ và không gây đau đớn cho người bệnh.

X-quang giúp đánh giá rất tốt tình trạng gãy xương

• Siêu âm: bên cạnh X-quang thì siêu âm cũng là kỹ thuật hay được chỉ định trong bệnh cảnh chấn thương, hai kỹ thuật này bổ sung chẩn đoán cho nhau giúp bác sĩ có thêm bằng chứng về tổn thương. Siêu âm giúp phát hiện tràn dịch màng phổi, tụ máu tại các tạng, dịch và khí tự do ổ bụng.  Trong một số trường hợp chấn thương xương nhẹ, siêu âm thể phát hiện được các đường gãy rạn nhỏ khó quan sát được trên x quang.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): trong các trường hợp chấn thương nặng và phức tạp thì chụp cắt lớp vi tính là phương pháp cực kỳ hữu ích, đóng vai trò quan trọng không thể thay thế. Chụp CT có thể phát hiện:
• Tràn dịch và tràn khí màng phổi
• Tụ máu não, vỡ xương sọ, nền sọ
• Vỡ tạng đặc, tụ máu dưới bao (gan, lách, thận,...)
• Thủng tạng rỗng, dịch tự do trong ổ bụng
• Gãy xương phức tạp, trật khớp
• Tìm và xác định được chính xác vị trí các dị vật trong người bệnh, giúp ích cho phẫu thuật, hạn chế được các rủi ro có thể xảy ra.

Hình ảnh siêu âm và chụp CT phát hiện có tụ máu ở bệnh nhân chấn thương gan

3. Cách phòng tránh và giảm thiểu tai nạn giao thông

Để giảm thiểu tai nạn giao thông cho bản thân và những người xung quanh thì mỗi người trong xã hội nên thực hiện theo các khuyến cáo sau đây:

• Nâng cao kiến thức về an toàn giao thông, thực hiện nghiêm túc luật lệ khi tham gia giao thông, cần quan sát thật kỹ khi dừng đỗ, chuyển hướng, chủ động nhường đường cho xe ưu tiên, người già, trẻ nhỏ và người khuyết tật
• Không uống rượu bia, sử dụng chất kích thích khi tham gia giao thông, đây là nguyên nhân chiếm tỷ lệ cao nhất trong các nguyên nhân gây tai nạn giao thông tại Việt Nam
• Đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy và thắt dây an toàn khi ngồi trên ô tô.

Hệ thống y tế MEDLATEC

Tóm lại, chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò cực kỳ quan trọng và không thể thay thế đối với bệnh cảnh chấn thương do tai nạn giao thông, giúp bác sĩ cấp cứu nhận định được các tổn thương từ đơn giản đến phức tạp để đưa ra phương pháp điều trị kịp thời cứu sống bệnh nhân. Bệnh nhân khi gặp tai nạn có thể đến rất nhiều cơ sở khám chữa bệnh của MEDLATEC để được cấp cứu và kiểm tra kịp thời vào tất cả các thời điểm. Tại trung tâm chẩn đoán hình ảnh MEDALTEC, mọi hình ảnh của người bệnh đều được lưu trữ và chuyển đến cho các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành qua hệ thống Pacs hiện đại, hội chẩn trực tuyến các ca bệnh phức tạp, điều này giúp đảm bảo về chất lượng chẩn đoán, rút ngắn thời gian chờ đợi kết quả. Xin vui lòng liên hệ hotline 1900.565656 để được giải đáp mọi thắc mắc.