Xét nghiệm HAV Ab có vai trò gì trong chẩn đoán bệnh viêm gan A

Viêm gan A là một bệnh gan do virus siêu vi viêm gan A gây ra. Bệnh có nguy cơ lây nhiễm cao. Virus này có khả năng gây viêm và ảnh hưởng đến chức năng gan. Hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh thường tự khỏi và không để lại triệu chứng nhưng trong một số trường hợp nếu không điều trị và chăm sóc cơ thể đúng cách có thể gây suy nhược và gây các triệu chứng viêm gan tối cấp (suy gan cấp tính), điều này có thể liên quan với tỷ lệ tử vong cao.

1. Bệnh viêm gan A là gì?

Viêm gan virus A, còn được gọi là viêm gan A, là một bệnh nhiễm trùng gan truyền nhiễm do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Một số người chỉ bị bệnh nhẹ kéo dài vài tuần. Những người khác có vấn đề nghiêm trọng hơn có thể kéo dài hàng tháng. Virus lây nhiễm qua đường ăn hoặc uống thứ gì đó bị ô nhiễm từ phân của người nhiễm virus. Chúng còn có thể lây lan qua đường tiêm (ví dụ, tiếp xúc với máu) nhưng hiếm gặp vì những người nhiễm bệnh bị nhiễm virus trong một khoảng thời gian ngắn (thường < 3 tuần).

Virus viêm gan A thường không nguy hiểm. Hầu như tất cả những người mắc bệnh đều tự khỏi. Nhưng có thể mất một thời gian dài để virus hoàn toàn đào thải ra khỏi cơ thể, bạn sẽ cần phải tự chăm sóc bản thân trong lúc này.

Hình 1: Virus viêm gan A

Khi bị nhiễm HAV, cơ thể tự bảo vệ bằng cách tạo ra hai loại kháng thể theo trình tự: 

Đầu tiên IgM sẽ xuất hiện 2 đến 4 tuần sau khi bị nhiễm trùng và xuất hiện trong 2 đến 6 tháng rồi biến mất. Sau đó là IgG xuất hiện vài tuần sau khi có IgM và có mặt trong suốt cuộc đời. IgG cung cấp khả năng miễn dịch lâu dài (bảo vệ), cho dù do nhiễm virus trước đó hay do tiêm chủng. Xét nghiệm tìm kháng thể HAV Total (IgG cộng với IgM) đặc biệt hữu ích trong việc xác nhận khả năng miễn dịch lâu dài của một cá nhân và sự phù hợp của việc tiêm phòng. Xét nghiệm IgM kháng HAV cụ thể được sử dụng chủ yếu để tìm ra nguyên nhân gây ra bệnh gan cấp tính hoặc rất gần đây.

2. Triệu chứng bệnh viêm gan A

Nếu bị nhiễm HAV, virus đang gây viêm trong gan của bạn. Một số người, đặc biệt là nhiều trẻ em, không có triệu chứng. Những triệu chứng có thể gặp như:

• Vàng da (mắt và da vàng).
• Đau bụng.
• Nước tiểu đậm.
• Ăn mất ngon.
• Đau dạ dày.
• Nôn.
• Ngứa.
• Phân màu nhạt.
• Đau khớp.
• Sốt.
• Bệnh tiêu chảy.
• Mệt mỏi.
• Giảm cân đột ngột.

Hình 2: Các triệu chứng của bệnh viêm gan A

Những triệu chứng này có xu hướng biến mất sau khoảng 2 tháng nhưng có thể tiếp tục quay trở lại đến 6 tháng. HAV có thể lây nhiễm cho người khác ngay cả khi điều trị hết các triệu chứng và virus cũng có thể lây lan khoảng 2 tuần trước khi các triệu chứng xuất hiện và trong tuần đầu tiên sau khi chúng xuất hiện.

3. Kết quả xét nghiệm HAV Ab có ý nghĩa như thế nào?

Kết quả xét IgM HAV dương tính ở một người không có triệu chứng viêm gan A có thể chỉ ra:

Nhiễm HAV cấp tính không triệu chứng.

Nhiễm viêm gan A trước đó với sự hiện diện kéo dài của IgM HAV.

Kết quả xét nghiệm dương tính giả xảy ra thường xuyên hơn ở phụ nữ lớn tuổi.

Hình 3: Xét nghiệm HAV Ab

Kháng thể IgG HAV nên phát hiện sớm trong giai đoạn điều trị nhiễm trùng cấp tính hoặc sau tiêm chủng. HAV IgG có thể được phát hiện trong nhiều thập kỷ sau khi tiêm vắc-xin hoặc nhiễm trùng, và kết quả phản ứng là biểu hiện của khả năng miễn dịch bảo vệ.

Để chẩn đoán nhiễm HAV cấp tính, các bác sĩ thường yêu cầu thực hiện cả 2 kháng thể IgM và IgG của viêm gan A. Để xác nhận khả năng miễn dịch, kháng thể IgG HAV là xét nghiệm được lựa chọn.

Tóm lại kết hợp cả 2 loại xét nghiệm HAV Ab có thể gặp các trường hợp:

Một xét nghiệm tổng HAV Ab dương tính cho thấy phơi nhiễm HAV trước đó nhưng không loại trừ viêm gan cấp tính hoặc rất gần đây. Xét nghiệm HAV Ab Total âm tính có nghĩa là không có phơi nhiễm với virus trước đó và nên tiêm vắc-xin viêm gan A.  

Nhiễm HAV thường tự khỏi trong vòng vài tuần hoặc vài tháng. Một khi đã bị nhiễm HAV thì có thể sẽ không bao giờ bị nhiễm lại nữa. Điều này được gọi là có miễn dịch với nhiễm trùng.  

4. Tại sao cần phải thực hiện xét nghiệm HAV Ab?

Bác sĩ có thể yêu cầu tiến hành xét nghiệm HAV Ab nếu nghi ngờ người bệnh bị nhiễm trùng gan do HAV, khi có các triệu chứng của HAV và có tiền sử khiến người bệnh có nguy cơ tiếp xúc với virus. Các yếu tố nguy cơ đối với HAV bao gồm:

• Đi du lịch đến một quốc gia có tỷ lệ nhiễm HAV cao.
• Tiếp xúc hoặc ăn thực phẩm bị ô nhiễm.
• Tiếp xúc gần gũi với người bị HAV.
• Quan hệ tình dục với người bị nhiễm HAV, bao gồm cả quan hệ tình dục đồng giới.
• Làm việc tại một trung tâm chăm sóc sức khỏe hoặc nhà trẻ.
• Dùng chung kim tiêm IV (tiêm tĩnh mạch) với người nghi ngờ bị HAV.

Xét nghiệm HAV Ab không thể xác định được sự ảnh hưởng của virus đến gan nên bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm máu khác để kiểm tra sự hoạt động của gan. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra các kháng thể đối với các loại vi rút viêm gan khác như viêm gan B, E, D nếu như xét nghiệm HAV Ab âm tính.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hiện đang thực hiện các xét nghiệm tìm kháng thể kháng virus HAV phục vụ cho việc chẩn đoán bệnh đề phục vụ cho nhu cầu chăm sóc sức khỏe của khách hàng. Gọi điện đến tổng đài 1900 565656 để được tư vấn về tất cả các vấn đề về bệnh viêm gan A.