Xét nghiệm Beta 2 microglobulin dấu ấn sinh học trong đa u tủy xương và suy thận

Beta-2-microglobulin là một loại protein đặc trưng, có mặt trong máu và dịch cơ thể với bệnh nhân mắc một số loại bệnh ung thư như: u đa tủy xương, u lympho, u hạch ác tính, bệnh bạch cầu và các rối loạn viêm nhiễm. Vì thế, xét nghiệm Beta-2-microglobulin thường dùng như một loại dấu ấn sinh học để phát hiện, chẩn đoán, theo dõi những loại ung thư này.

1. Xét nghiệm Beta-2-microglobulin là gì?

Beta-2-microglobulin là một loại protein màng, có khối lượng phân tử nhỏ (11,8 kDa), được tìm thấy trên bề mặt ở hầu hết các tế bào cơ thể con người. Với các bệnh ung thư như u đa tủy xương, u lympho, u hạch ác tính, bệnh bạch cầu và các rối loạn viêm nhiễm thì protein này xuất hiện trong dịch cơ thể và tăng trong máu.

Xét nghiệm Beta-2-microglobulin thường đo định lượng protein này trong máu, nước tiểu hoặc có thể trong dịch não tủy nhưng không thường xuyên. Xét nghiệm Beta-2-microglobulin góp phần phân loại, chẩn đoán, tiên lượng, theo dõi hiệu quả bệnh u lympho, đa u tủy xương.

Ở người bình thường, Beta-2-microglobulin có xuất hiện trong huyết tương, dịch não tủy và nước tiểu với lượng nhỏ. Nồng độ Beta-2-microglobulin tăng lên trong các bệnh liên quan đến vòng quay tế bào tăng, ở 1 số bệnh ác tính, nhất là bệnh máu liên quan đến dòng lymphocyte B. Ngoài ra, Beta-2-microglobulin trong huyết thanh cũng tăng trong 1 số bệnh lành tính ngoài khác như: viêm khớp dạng thấp, bệnh gan, bệnh viêm mạn, các bệnh tự miễn, nhiễm virus cấp,…

Xét nghiệm định lượng Beta-2-microglobulin trong huyết tương

Hàm lượng Beta-2-microglobulin trong nước tiểu tăng ở bệnh nhân gặp vấn đề bệnh lí ở thận như: suy thận, bệnh ống thận, thận thoái hóa dạng bột. Nguyên nhân do giảm tái hấp thu ở ống thận.

2. Xét nghiệm Beta-2-microglobulin chỉ định khi nào?

Bác sỹ sẽ chỉ định xét nghiệm Beta-2-microglobulin máu và nước tiểu như bằng chứng chẩn đoán khi một người có các triệu chứng, dấu hiệu liên quan đến rối loạn chức năng thận. Kết quả xét nghiệm sẽ giúp làm rõ rối loạn đó bắt nguồn từ bệnh lý nào, ở bộ phận ống thận hay tiểu cầu thận.

Các bệnh nhân sau khi ghép thận hoặc những người bị phơi nhiễm Cadmium (Cd), thủy ngân (Hg) nồng độ cao cũng sẽ được chỉ định xét nghiệm này định kỳ. Điều này nhằm theo dõi, giám sát để sớm phát hiện những rối loạn chức năng gặp phải.

Beta-2-microglobulin nước tiểu còn được chỉ định xét nghiệm ở bệnh nhân đã chạy thận nhân tạo trên 5 năm trở lên, có nguy cơ tiến triển thành bệnh bột thận, liên quan đến lọc máu. Do Beta-2-microglobulin tích tụ dư thừa trong các mô và dịch cơ thể, giúp chẩn đoán hỗ trợ bột thận, kết hợp với sinh thiết xương, mô bệnh học, chẩn đoán hình ảnh.

Bệnh bột thận làm tăng Beta-2-microglobulin trong nước tiểu

3. Cách đọc kết quả xét nghiệm Beta-2-microglobulin 

- Giá trị Beta-2-microglobulin bình thường:

• Ở người khỏe mạnh bình thường, hàm lượng Beta-2-microglobulin trong huyết tương hoặc thuyết thanh là 0,6 - 3 mg/l.
• Mức độ Beta-2-microglobulin trong nước tiểu khoảng 0-0,3 μg/mL hay 0-0,3 mg/L.

- Giá trị Beta-2-microglobulin thấp

Định lượng Beta-2-microglobulin trong huyết thương thấp được coi là bình thường. Hàm lượng Beta-2-microglobulin trong dịch não tủy hoặc nước tiểu bình thường có thể rất thấp, không thể phát hiện được.

- Giá trị Beta-2-microglobulin tăng

Hàm lượng Beta-2-microglobulin tăng trong bệnh bạch cầu Lympho mạn, bệnh Kahler, bệnh Waldenstron, bệnh Lupus ban đỏ rải rác, viêm gan mạn tiến triển, xơ gan, suy thận.

Chỉ số Beta-2-microglobulin trong huyết tương và nước tiểu tăng, cho thấy nguy cơ bệnh lý, nó chỉ mang tính chất dự đoán, không mang ý nghĩa chẩn đoán bệnh hay tình cảnh cụ thể. Beta-2-microglobulin phản ánh mức độ bệnh tật, sự phát triển của khối u, khi 1 bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu, đa u tủy, lymphoma. 

Beta-2-microglobulin như là dấu ấn phát hiện 1 số ung thư

Nếu nồng độ Beta-2-microglobulin tăng, tiên lượng bệnh kém, ngược lại hàm lượng giảm cho thấy đáp ứng điều trị tốt. 

4. Ý nghĩa của xét nghiệm Beta-2-microglobulin

Hiện xét nghiệm này được sử dụng chủ yếu để:

a. Trong chẩn đoán ung thư

Như đã trình bày ở trên, hàm lượng Beta-2-microglobulin trong huyết tương tăng trong 1 số bệnh ung thư u đa tủy xương, u hạch ác tính, bệnh bạch cầu lympho mạn. 

• Một bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc các bệnh ác tính này, chỉ số Beta-2-microglobulin tăng cho thấy tiên lượng kém hơn.

• Beta-2-microglobulin trong huyết tương <4 μg/mL nghĩa là tỉ lệ sống sót cao hơn. Thời gian sống sót trung bình là 43 tháng.

• Beta-2-microglobulin trong huyết tương >4 μg/mL nghĩa là thời gian sống sót chỉ thường là 12 tháng.

• Riêng trong u đa tủy xương, International Staging System còn chia giai đoạn tiên lượng dựa trên Beta-2-microglobulin và albumin huyết thanh:

+ Giai đoạn 1: Beta-2-microglobulin <3,5μg/mL và albumin huyết thanh ≥ 35g/L.

+ Giai đoạn 2: Beta-2-microglobulin từ 3,5 đến 5,5 μg/mL và albumin huyết thanh bất kỳ hoặc mức độ beta-2-microglobulin <3,5 μg/mL và albumin huyết thanh < 35g/L.

+ Giai đoạn 3: Beta-2-microglobulin ≥5,5 μg/L.

Nồng độ Beta-2-microglobulin tăng cho tiên lượng bệnh kém

b. Trong chẩn đoán bệnh thận

Beta-2-microglobulin trong huyết tương tăng, nhưng giảm trong nước tiểu nghĩa là có sự suy giảm chức năng lọc của cầu thận. Ngược lại Beta-2-microglobulin trong huyết tương giảm, tăng trong nước tiểu nghĩa là có tổn thương ống thận.

• Nếu Beta-2-microglobulin trong máu thấp, nhưng tăng cao trong nước tiểu thì có thể dự đoán người bệnh bị tổn thương hoặc bệnh lý ống thận. 

• Người ghép thận có Beta-2-microglobulin tăng trong nước tiểu có thể do thận sớm thải ghép. 

• Người tiếp xúc với thủy ngân, Cadmium, biến chứng thận do đái tháo đường type 2 xét nghiệm thấy Beta-2-microglobulin cao nghĩa là có khả năng bị rối loạn chức năng thận.

• Beta-2-microglobulin trong dịch não tủy tăng trong bệnh bạch cầu, mắc HIV/AIDS, có nguy cơ ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

c. Trong đánh giá tổn thương tim mạch do lắng đọng Beta-2-microglobulin

Ở bệnh nhân thoái hóa thận dạng bột, suy tim ứ huyết là biến chứng ở khoảng 25% bệnh nhân. Ngay cả khi chưa có triệu chứng suy tim, bệnh nhân thoái hóa thận dạng bột cũng đã có dấu hiệu siêu âm tim bất thường: vách tâm thất dày, vách liên thất dày, rối loạn chức năng tâm trương.

Lắng đọng Beta-2-microglobulin gây tổn thương ống tiêu hóa, với nhiều biểu hiện khác nhau như: giả tắc ruột, giảm nhu động ruột, xuất huyết, tiêu chảy. Ngoài ra, gan có thể to do nhiễm chất dạng bột. 

Hiện nay, xét nghiệm Beta-2-microglobulin nhằm tìm dấu ấn ung thư, chẩn đoán đánh giá tình trạng bệnh hiện được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, với sự chỉ định và đọc kết quả chính xác từ bác sỹ chuyên khoa. Khách hàng cần tư vấn thêm về xét nghiệm Beta-2-microglobulin và các vấn đề sức khỏe liên quan, hãy liên hệ với MEDLATEC qua tổng đài 1900 565656 để được hỗ trợ.