Viêm phế cầu khuẩn nguy hiểm như thế nào và cách phòng ngừa

Phế cầu khuẩn là tác nhân nguy hiểm hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý đường hô hấp, triệu chứng nặng và nguy cơ biến chứng cao. Nếu không cách ly điều trị tốt, phế cầu khuẩn có thể lây lan nhanh chóng gây dịch lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

1. Viêm phế cầu khuẩn là bệnh gì?

Phế cầu khuẩn là loại vi khuẩn Gram dương, chúng thường khu trú phát triển trong các khoang mũi họng của con người. Khi con người sức khỏe tốt, phế cầu khuẩn không gây hại. Tuy nhiên khi cơ thể gặp vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là bệnh lý suy giảm miễn dịch hoặc trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, người già hệ miễn dịch yếu thì loại vi khuẩn này sẽ sinh sôi, phát triển và gây bệnh.

Phế cầu khuẩn là chủng vi khuẩn nguy hiểm với trẻ em và người già

Vi khuẩn phế cầu gây ra nhiều bệnh viêm đường hô hấp khác nhau, trong đó tần suất cao là viêm tai giữa và viêm xoang. Lúc này, người bệnh vô tình trở nên thành nguồn bệnh khi phế cầu khuẩn có thể lây lan cho những người xung quanh qua đường hô hấp như: hắt hơi, hôn, ho,… mang theo vi khuẩn ra ngoài môi trường.

Viêm phế cầu khuẩn thường gặp nhất ở trẻ dưới 2 tuổi và người già trên 85 tuổi gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Do là tác nhân khu trú nên việc tăng cường sức đề kháng, rửa tay, vệ sinh sạch sẽ vùng tai mũi họng chỉ giúp phòng bệnh một phần.

Phế cầu khuẩn gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng hô hấp

2. Bệnh viêm phế cầu khuẩn nguy hiểm như thế nào?

Phế cầu khuẩn là tác nhân gây viêm đường hô hấp nặng, trong đó có 4 bệnh thường gặp và nguy hiểm nhất bao gồm:

2.1. Viêm phổi

Viêm phổi do phế cầu khuẩn rất nguy hiểm, đặc biệt khi đối tượng mắc bệnh là trẻ nhỏ có sức đề kháng kém hoặc người cao tuổi. Bệnh lý này là nguyên nhân gây gần 1 triệu trường hợp tử vong mỗi năm ở trẻ dưới 5 tuổi (chiếm tỉ lệ khoảng 1/5). 

Phế cầu khuẩn gây viêm phổi gây biểu hiện cấp tính nhanh như: ớn lạnh, ho nhiều, vã mồ hôi, đau cơ, bỏ bú, quấy khóc, sốt cao, thở nhanh, mệt mỏi,… Những triệu chứng này khá giống với cảm cúm thông thường nhưng thường nặng và kéo dài hơn. 

Cha mẹ cần lưu ý nếu trẻ xuất hiện những triệu chứng này cần sớm đưa trẻ tới cơ sở y tế, biểu hiện cấp tính của bệnh có thể tiến triển nặng nhanh chóng và gây tử vong. 

2.2. Viêm màng não do phế cầu khuẩn

Viêm màng não cũng là bệnh viêm phế cầu khuẩn đáng lo ngại, chủ yếu tập trung ở trẻ dưới 2 tuổi (tỉ lệ lên tới 83%). Trẻ ban đầu có thể có triệu chứng viêm niêm mạc hầu họng hoặc không, triệu chứng viêm màng não điển hình bao gồm: cứng cổ, đau đầu, sốt cao, trẻ khóc thét, giảm trương lực cơ, thóp phồng,… 

Sốt cao là biểu hiện đặc trưng của viêm màng não do phế cầu khuẩn

Viêm màng não là một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất do phế cầu khuẩn, hậu quả gây ra cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên toàn thế giới là rất nghiêm trọng. Tại các nước đang phát triển khu vực Châu Á, Châu Phi, có đến 50% trẻ bị viêm màng não do phế cầu khuẩn tử vong. Những trẻ thoát khỏi nguy cơ tử vong thì 30 - 50% phải chịu đựng di chứng lâu dài ảnh hưởng đến não như: mù, động kinh, liệt, trí nhớ kém,…

Chăm sóc y tế sớm và tích cực giúp trẻ bị viêm màng não do phế cầu khuẩn bảo vệ sức khỏe và tính mạng tốt hơn.

2.3. Nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn

Nhiễm khuẩn huyết nói chung và nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn nói riêng đều vô cùng nguy hiểm. Khoảng 20% trường hợp mắc bệnh tử vong. Số lượng vi khuẩn trong máu quá lớn dẫn đến sốc, gây tổn thương nhiều cơ quan nội tạng. Những người nhiễm khuẩn huyết có sẵn bệnh lý khác thì nguy cơ tử vong cao hơn.

Cần phát hiện sớm và can thiệp kịp thời các trường hợp nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn với các triệu chứng như: rối loạn đông máu, sốt cao đột ngột, lạnh run, mê man mất ý thức, nhịp tim nhanh, nước tiểu giảm,…

2.4. Viêm tai giữa do phế cầu khuẩn

Trẻ bị viêm tai giữa do phế cầu khuẩn thường gặp nhất là từ 6 - 18 tháng tuổi. Vi khuẩn ban đầu khu trú ở khu vực vòm họng, sau di chuyển lên tai thông qua vòi nhĩ. Tại đây, chúng tấn công gây viêm, trẻ sẽ có những triệu chứng như khó ngủ, sốt cao, đau tai, đọng dịch và mủ trong tai,…

Viêm tai giữa có thể biến chứng ảnh hưởng đến thính giác

Đặc biệt, viêm tai giữa do phế cầu khuẩn rất dễ lây lan, trẻ mắc bệnh khi tiếp xúc, vui chơi với trẻ khác, dịch tiết chứa vi khuẩn sẽ phát tán nhanh chóng ra môi trường. Cần can thiệp điều trị sớm, nếu không nhiễm trùng tai giữa có thể gây giảm hoặc mất thính giác, ảnh hưởng đến quá trình phát triển ngôn ngữ, học tập và cuộc sống sau này của trẻ.

Như vậy, phế cầu khuẩn là tác nhân gây bệnh đường hô hấp nguy hiểm, có thể gây nhiều bệnh lý ảnh  hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, gây biến chứng lâu dài hoặc tử vong. Vì thế chủ động phòng ngừa phế cầu khuẩn vẫn là biện pháp được khuyến cáo hàng đầu.

3. Tiêm vắc xin phòng ngừa phế cầu khuẩn

Phòng ngừa tốt phế cầu khuẩn không chỉ giúp con người, đặc biệt là trẻ nhỏ và người già giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như biến chứng của bệnh. Tuy nhiên, phế cầu khuẩn là vi khuẩn khu trú tồn tại lành tính trong đường hô hấp nên các biện pháp tăng sức đề kháng, vệ sinh vùng mũi họng, giữ ấm cho trẻ,… chỉ giúp phòng bệnh một phần.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu ra vắc xin phòng bệnh viêm phế cầu khuẩn, đây là biện pháp phòng bệnh chủ động và hiệu quả hơn cả. Đối tượng nên tiêm vắc xin phế cầu khuẩn (Synflorix) được khuyến cáo là trẻ từ 6 tuần tuổi đến 5 tuổi. 

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng viêm phế cầu khuẩn hiệu quả nhất

Vắc xin phòng phế cầu khuẩn hiện này giúp cơ thể tạo miễn dịch chủ động với 10 loại vi khuẩn có trong thành phần, nếu mắc phải những chủng vi khuẩn khác, trẻ vẫn có nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên sau tiêm vắc xin, tỉ lệ viêm phế cầu khuẩn nặng và biến chứng giảm xuống đáng kể.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là cơ sở tiêm chủng uy tín dành cho cả người lớn và trẻ em. Bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi tiêm chủng tại MEDLATEC bởi:

• Nguồn vắc xin đảm bảo chất lượng, được nhập từ các công ty uy tín trên thế giới.

• Khám sàng lọc sức khỏe trước tiêm.

• Theo dõi sức khỏe sau tiêm sát sao.

• Khu vực tiêm chủng thoáng mát, sạch sẽ.

Để được tư vấn thêm về tiêm phòng vắc xin viêm phế cầu khuẩn cũng như các vấn đề sức khỏe liên quan, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.