Tư vấn: Xét nghiệm viêm gan B được chỉ định khi nào?

Xét nghiệm viêm gan B là bước cần thiết để tầm soát, chẩn đoán, hỗ trợ điều trị và kiểm soát diễn biến bệnh. Kết quả xét nghiệm còn tiết lộ virus có đang nhân lên hay không cũng như đánh giá tổn thương do chúng gây ra, từ đó có thể điều trị với phác đồ phù hợp. Vậy nên xét nghiệm viêm gan B khi nào?

1. Khi nào nên xét nghiệm viêm gan B?

Viêm gan B là bệnh lý nguy hiểm, diễn biến khó lường, đặc biệt triệu chứng bệnh rất khó nhất biết do không đặc trưng và rõ ràng. Xét nghiệm viêm gan B trong khi kiểm tra sức khỏe, khi có các yếu tố nguy cơ truyền nhiễm , hoặc khi có các triệu chứng. Thông thường bệnh nhân được yêu cầu thực hiện xét nghiệm này khi có các dấu hiệu cảnh báo bệnh lý ở gan.

Xét nghiệm viêm gan B giúp chẩn đoán xác định và mức độ bệnh

Cụ thể:

1.1. Sốt

Sốt thường xuyên không rõ nguyên do, diễn biến sốt từ nhẹ đến nặng thường xuất hiện vào buổi chiều là triệu chứng khá thường gặp do viêm gan B cấp tính. Tuy nhiên, triệu chứng này cũng có thể do nhiều bệnh lý khác nên chưa thể xác định chính xác. Song không nên chủ quan, nếu có dấu hiệu sốt cùng với triệu chứng nghi ngờ khác, hãy đi xét nghiệm viêm gan B để kiểm tra.

1.2. Rối loạn tiêu hóa

Viêm gan B thể hoạt động sẽ ảnh hưởng tới chức năng gan, liên quan đến hoạt động tiêu hóa và hấp thu thức ăn. Người bị viêm gan B cũng có triệu chứng như rối loạn tiêu hóa như: đầy bụng, đi ngoài phân lỏng, khó tiêu, phân nát,… Nếu viêm gan B kèm theo ứ mật, người bệnh sẽ đi ngoài phân bạc màu.

1.3. Mệt mỏi, chán ăn

Bệnh nhân viêm gan B giai đoạn đầu thường bị mệt mỏi, mất khẩu vị trong ăn uống, sụt cân, chán ăn,… Triệu chứng này ở mỗi bệnh nhân là khác nhau, đôi khi không xuất hiện hoặc xuất hiện rất mờ nhạt. Nhiều người bệnh cho biết, khi bị viêm gan B giai đoạn đầu, họ chỉ thấy có triệu chứng mệt mỏi.

Mệt mỏi, chán ăn là một dấu hiệu thường gặp của viêm gan B

1.4. Vàng da

Khi dấu hiệu vàng da đã xuất hiện, thông thường viêm gan B đã tiến triển gây nhiều ảnh hưởng tới chức năng gan. Do đó, nếu có dấu hiệu này, cần nhanh chóng đi khám để xác định tình trạng bệnh.

1.5. Nước tiểu vàng

Nước tiểu vàng cũng là dấu hiệu viêm gan B khá thường gặp, tuy nhiên cũng xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác. Nếu tình trạng này kéo dài, không nên chủ quan mà cần đi kiểm tra các bệnh về gan.

1.6. Đau tức bụng vùng gan

Viêm gan B làm tổn thương mô gan gây ra triệu chứng đau tức vùng bụng trên bên phải, đây là dấu hiệu nghi ngờ không nên chủ quan.

Với các dấu hiệu trên, người bệnh nên đi khám, xét nghiệm viêm gan B để xác định bản thân có mắc phải virus này hay không. Ngoài ra, nếu phát hiện bản thân tiếp xúc gần, cùng sinh hoạt với người bị viêm gan B cũng nên đi xét nghiệm kiểm tra. Virus viêm gan B dễ dàng lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết cơ thể, đây cũng là lý do khiến căn bệnh này phổ biến ở nước ta.

2. Hướng dẫn đọc kết quả xét nghiệm viêm gan B.

Thực tế có rất nhiều loại xét nghiệm viêm gan B với vai trò khác nhau như: xác định có mắc viêm gan B hay không, có miễn dịch do nhiễm virus hay tiêm phòng, virus trong cơ thể ở thể không hoạt động hay đang hoạt động mạnh, virus gây tổn thương gan như thế nào,…

Có nhiều loại xét nghiệm viêm gan B với ý nghĩa khác nhau

Vì thế, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn về xét nghiệm cần thiết phù hợp với mục đích và tình trạng sức khỏe. Kết quả xét nghiệm có thể giải thích như sau:

2.1. Kết quả xét nghiệm định tính HBsAg

HBsAg là loại kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B, kết quả xét nghiệm giải thích như sau:

• HBsAg dương tính: Bệnh nhân đang bị nhiễm virus viêm gan B.

• HBsAg âm tính: Bệnh nhân đang không bị viêm gan B, song vẫn có khả năng từng phơi nhiễm hoặc âm tính giả.

Với trường hợp HBsAg dương tính, nếu bệnh nhân có sức đề kháng tốt, virus sẽ giảm dần và biến mất sau khoảng 4 - 6 tháng. Sau khi cơ thể khỏi bệnh, miễn dịch với virus sẽ tồn tại suốt đời trong cơ thể người bệnh, tốt nhất hãy đi xét nghiệm lại sau 6 tháng để kiểm tra bệnh.

Khi HBsAg dương tính nhưng người bệnh có sức khỏe yếu, virus sẽ phát triển gây hại cho gan, dẫn đến viêm gan mạn tính. Trường hợp này cũng kiểm tra bằng xét nghiệm lại sau 6 tháng kể từ khi nhận kết quả dương tính. Khi đó bệnh nhân cần chẩn đoán chuyên sâu để đánh giá tình trạng bệnh và điều trị.

2.2. Kết quả xét nghiệm định lượng HBsAg

Nếu như xét nghiệm định tính cho biết bạn có nhiễm virus viêm gan B hay không thì xét nghiệm định lượng HBsAg thực hiện khi muốn đánh giá tình hình bệnh. Chủ yếu xét nghiệm này dùng trong theo dõi hiệu quả điều trị viêm gan B nên thực hiện định kỳ và đánh giá mức độ tăng dần của nồng độ HBsAg.

Xét nghiệm định lượng HBsAg để đánh giá tình trạng phát triển của virus viêm gan B

2.3. Kết quả xét nghiệm Anti-HBs

Anti-HBs là loại kháng thể kháng HBsAg, kết quả giải thích như sau:

• Kết quả Anti-HBs dương tính: Người bệnh đã có miễn dịch với virus viêm gan B, nồng độ trên 10 mUI/ml được coi là kháng thể đủ tác dụng bảo vệ.

• Kết quả Anti-HBs âm tính: Người bệnh chưa có miễn dịch với virus viêm gan B, cần tiêm vắc xin để có được.

2.4. Kết quả xét nghiệm HBeAg

Kết quả xét nghiệm HBeAg dương tính cho thấy virus đang nhân lên mạnh mẽ, có thể lây lan. Ngược lại, HBeAg âm tính cho thấy virus đang ở thể không hoạt động hoặc là virus đột biến.

2.5. Kết quả xét nghiệm Anti-HBe

Kết quả xét nghiệm Anti-HBe dương tính cho thấy bệnh nhân đã có miễn dịch một phần, ngược lại bệnh nhân chưa có miễn dịch với virus viêm gan B. 

Thông thường, cặp xét nghiệm HBeAg và Anti-HBe đồng thời được thực hiện để đánh giá tình trạng hoạt động của virus viêm gan B và khả năng miễn dịch của cơ thể.

2.6. Kết quả xét nghiệm Anti-HBc IgM

Kết quả xét nghiệm kháng thể lõi này dương tính cho thấy bệnh nhân đang ở trong giai đoạn cấp của viêm gan B hoặc đợt khởi phát cấp tính của viêm gan B mạn tính.

2.7. Kết quả xét nghiệm Anti-HBc

Anti-HBc là kháng thể kháng lõi của virus viêm gan B, xuất hiện trong máu nếu người bệnh đã từng phơi nhiễm với virus gây bệnh.

Anti-HBc hình thành ở người từng phơi nhiễm với virus viêm gan B

Như vậy, có rất nhiều loại xét nghiệm viêm gan B có ý nghĩa khác nhau trong chẩn đoán xác định hay đánh giá mức độ bệnh. Bác sĩ sẽ tư vấn những loại xét nghiệm cần thiết phù hợp với tình trạng sức khỏe, bệnh lý của bạn để đánh giá tình trạng bệnh chính xác nhất. Kết quả chẩn đoán này rất có ý nghĩa trong điều trị và theo dõi hiệu quả điều trị.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã và đang triển khai nhiều gói khám sàng lọc các bệnh lý về gan mật, trong đó có viêm gan B. Chuyên khoa Gan mật, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hội tụ đội ngũ y bác sĩ giỏi, nhiều năm trong nghề, tận tụy với người bệnh như PGS.TS Trịnh Thị Ngọc - nguyên Trưởng Khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện Bạch Mai, Phó Chủ tịch Hội Gan mật Việt Nam. 

Bên cạnh đó, Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và Tiêu chuẩn CAP (College of American Pathologists) ngày 7/1/2022, thực hiện nhiều xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu sẽ hỗ trợ hiệu quả quá trình điều trị.

Nếu cần đăng ký khám, tư vấn về xét nghiệm viêm gan B cũng như các vấn đề khác, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.