Tìm hiểu vai trò của xét nghiệm CEA trong tầm soát ung thư

Các xét nghiệm dấu ấn ung thư được xem là một trong những xét nghiệm quan trọng góp phần giúp bác sĩ định hướng trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Trong đó, xét nghiệm CEA trong tầm soát ung thư có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các bệnh nhân ung thư đại trực tràng.

1. Xét nghiệm CEA là gì?

Kháng nguyên CEA (Carcinoembryonic) có vai trò tham gia kết dính tế bào, được sản xuất ở mô của đường tiêu hóa tại giai đoạn bào thai đang phát triển trong tử cung của mẹ. Khi thai nhi được sinh ra, nồng độ CEA sẽ chỉ còn một lượng rất nhỏ trong máu, thậm chí có thể không còn. 

Mặc dù vậy, với những người bị mắc một số bệnh, có thể liên quan tới dạ dày, viêm ruột, gan hoặc bị ung thư, đặc biệt dạng ung thư biểu mô thuộc một số bộ phận ở cơ quan tiêu hóa như: dạ dày, đại tràng hay phổi, vú,... kể cả những người hút thuốc nhiều thì nồng độ CEA cũng có thể tăng lên.

CEA được dùng để xác định hoặc theo dõi một số loại ung thư

Nói một cách đơn giản hơn, nếu bệnh nhân bị ung thư thì chỉ số này sẽ tăng cao song khi chỉ số này tăng thì chưa chắc đã là dấu hiệu biểu hiện của bệnh. Xét nghiệm này cũng được thực hiện trong trường hợp với những người bị mắc ung thư và đang tiến hành chữa trị bởi vì kết quả xét nghiệm có thể giúp đánh giá đúng tình trạng và khả năng đáp ứng của cơ thể với điều trị.

2. Vai trò của xét nghiệm CEA trong tầm soát ung thư đại trực tràng

Do là kháng nguyên thường xuất hiện trong cơ thể người khi bị ung thư nên CEA đại trực tràng được xem là chất chỉ điểm để phát hiện bệnh. Bản chất của xét nghiệm CEA trong tầm soát ung thư là đo nồng độ CEA trong máu.

Thực tế cho thấy rất nhiều trường hợp nồng độ CEA tăng song người bệnh không bị mắc ung thư, lại có những người mắc bệnh mà nồng độ này lại không cao.

Vậy thì tại sao CEA vẫn được sử dụng như một xét nghiệm tầm soát ung thư, đặc biệt là tầm soát ung thư đại trực tràng? Có thể nói, đây chính là đặc điểm chung của các xét nghiệm tầm soát thông qua chất có vai trò chỉ điểm. Chúng rất dễ thực hiện, lại khá đơn giản và nhanh gọn đồng thời không gây ra sự khó chịu cho người bệnh.

Trong quá trình khám sức khỏe tổng quát, có thể thực hiện song song với xét nghiệm máu. Nếu mẫu bệnh phẩm là máu, bạn có thể dùng để tầm soát nhiều bệnh ung thư khác nhau.

Kết quả này kết hợp với thăm khám lâm sàng, các phương pháp thăm dò nội soi, chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết đưa ra kết quả chuẩn xác hơn.

Đối với ung thư đại trực tràng, độ nhạy lâm sàng của CEA để chẩn đoán là 50%, độ đặc hiệu là 90%. Chính vì vậy mà CEA được coi như một chất chỉ điểm “vàng” trong chẩn đoán sớm ung thư đại trực tràng.

Mẫu máu có thể được dùng làm nhiều loại xét nghiệm

3. Xét nghiệm CEA thường được chỉ định cho những đối tượng nào?

Một số trường hợp sau đây được chỉ định thực hiện, bao gồm:

Đối với điều trị

Trước khi tiến hành điều trị, các bệnh nhân bị mắc một số bệnh như: ung thư phổi, dạ dày, đại trực tràng,... sẽ được chỉ định xét nghiệm CEA. Trong suốt quá trình trị bệnh, điều này sẽ được tiến hành nhiều lần với mục tiêu đánh giá hiệu quả và có thể phát hiện được sự di căn hay  tái phát.

Tầm soát ung thư

Có thể được thực hiện đối với những người có nghi ngờ song việc chẩn đoán chưa được thực hiện. Mặc dù không có vai trò chẩn đoán nhưng chúng lại có thể cung cấp những thông tin cần thiết về bệnh hoặc bổ sung thêm căn cứ cho việc xác định.

Đánh giá sự phát triển, xâm lấn của khối u

Lúc này, có thể lấy dịch từ một số bộ phận trên cơ thể như: dịch màng não, màng phổi,... để xem khối u đã di căn tới các bộ phận này hay chưa. Đây cũng là trường hợp thường được chỉ định thực hiện nhiều nhất.

Như vậy, trong ung thư đại trực tràng, bác sĩ sẽ căn cứ vào giá trị CEA sau khi làm xét nghiệm để tiên lượng và phát hiện khối u còn sót lại sau phẫu thuật. Trường hợp trước phẫu thuật, đây cũng là giá trị giúp bác sĩ xác định giai đoạn khối u cũng như tiên lượng bệnh. Các khối u có giá trị CEA càng cao thì tiên lượng sẽ càng xấu.

4. Quá trình thực hiện và ý nghĩa của kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm này được tiến hành theo các bước bao gồm:

Trước khi thực hiện

Bạn sẽ được bác sĩ kiểm tra hoặc điều tra thông tin về sức khỏe hoặc các bệnh đang gặp phải. Đặc biệt, khi bạn đang uống thuốc, nhất là liên quan tới đông máu hoặc aspirin sẽ cần cung cấp thông tin một cách chi tiết. Nếu có hút thuốc thì có thể phải dừng hút trong một thời gian trước khi thực hiện.

Bước tiến hành

Trước hết là lấy máu tại tĩnh mạch:

• Bắp tay bạn được buộc băng đàn hồi để làm nổi tĩnh mạch và ngăn dòng máu chảy.

• Kim tiêm lấy máu được đảm bảo độ vô trùng.

• Máu được lấy vào xi lanh, sau đó chuyển vào ống nghiệm để đưa tới phòng xét nghiệm.

• Băng đàn hồi được tháo, bạn được dán bông cầm máu và ngăn nhiễm khuẩn.

Sau đó, kết quả xét nghiệm sẽ được chuyển tới bác sĩ. Căn cứ vào các thông tin  khác cùng kết quả này, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận và thông báo tới bạn cũng như đưa hướng giải quyết tiếp theo.

Ngoài việc có thể gây nên cảm giác hơi đau nhức thoáng qua tại nơi lấy máu, xét nghiệm này rất an toàn và gần như không dẫn tới tác dụng phụ hay ảnh hưởng gì tới sức khỏe của bạn.

Xét nghiệm không gây cho bạn sự bất tiện hay đau đớn nào

Kết quả của xét nghiệm được hiểu như sau

Với những người có sức khỏe bình thường, nồng độ CEA trong máu có thể dao động từ 0 đến 2,5 ng/mL, nếu là người hút thuốc thì có thể lên tới 5 ng/mL.

Đối với giá trị CEA trong các dịch chọc dò ở người không bị ung thư, giá trị thu được gần như giá trị CEA trong huyết tương của người bình thường. Cụ thể:

• Giá trị CEA dịch màng bụng < 4,6 ng/mL

• Giá trị CEA dịch màng phổi là 2,4 ng/ml

• Giá trị CEA dịch não tủy: 1,53±0,38 ng/ml.

Khi nồng độ này tăng cao, có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý, trong đó có ung thư. Nhưng để xác định xem cụ thể là bệnh gì thì cần thêm một số xét nghiệm khác nữa.

Với những người đang điều trị ung thư, khi nồng độ này tăng cao, có thể là bệnh đang quay trở lại nên cần thận trọng.

Có thể nói, để xác định một cách chính xác tình trạng sức khỏe của bản thân, bạn cần đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín. Hiện nay, xét nghiệm CEA trong tầm soát ung thư có thể được thực hiện tại rất nhiều cơ sở trên toàn quốc. Trong đó, với hệ thống thiết bị hiện đại, Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn, MEDLATEC tự hào là một trong những địa chỉ được đông đảo khách hàng tin chọn.

Thực hiện tại Trung tâm Xét nghiệm của MEDLATEC giúp mang lại hiệu quả chính xác

Chương trình ưu đãi đối với dịch vụ nội soi tiêu hóa và xét nghiệm CEA tại MEDLATEC

Đừng bỏ qua cơ hội tầm soát sức khỏe đường Tiêu hóa với chương trình ưu đãi hấp dẫn này của MEDLATEC, quý khách hàng có thể gọi trực tiếp đến tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ đăng ký nhanh nhất.