Thuốc uống trị mụn có những loại nào và lưu ý khi sử dụng

Mụn trứng cá xuất hiện trên da, nhất là vùng da mặt là tình trạng xảy ra khá phổ biến ở thanh thiếu niên khi bước vào độ tuổi dậy thì. Ngoài ra ngay cả đến khi trưởng thành chúng ta vẫn có thể bị những nốt mụn này “đeo bám” và làm giảm tính thẩm mỹ cũng như sự tự tin đi rất nhiều. Để khắc phục tình trạng này, các loại thuốc uống trị mụn được xem là giải pháp đem lại hiệu quả cao và cần được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ da liễu.

1. Cách chăm sóc làn da bị mụn

Trên thực không có thuốc uống trị mụn có công dụng tuyệt đối mà bạn cần phải kết hợp nhiều phương pháp chăm sóc khác nhau mới cải thiện được làn da của mình. 

• Vệ sinh da: bạn nên rửa mặt với nước ấm và sữa rửa mặt dịu nhẹ, chỉ cần rửa 2 lần/ngày và không nên rửa quá nhiều lần vì sẽ dễ gây khô da và kích ứng da. Nên hạn chế nặn mụn vì sẽ tăng nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo xấu;

• Dưỡng ẩm da: đây là bước chăm sóc rất quan trọng giúp hạn chế tình trạng lão hóa, khô và bong tróc da. Đồng thời nếu bạn đang dùng các loại thuốc uống trị mụn thì cũng có thể gặp phải hiện tượng này;

• Chống nắng: một số thuốc trị mụn có thể khiến bạn trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng (ví dụ như acnotin, retinoids,...). Do đó trong quá trình điều trị mụn bạn tuyệt đối đừng quên sử dụng kem chống nắng, và loại kem được các chuyên gia da liễu khuyên dùng là có độ SPF từ 30 trở lên.

Làm sạch da là một trong những bước quan trọng khi chăm sóc làn da bị mụn

2. Các thuốc uống trị mụn trứng cá không viêm

Mụn trứng cá không viêm là những mụn đầu đen, mụn ẩn, mụn không gây sưng và đỏ da có thể điều trị được bằng các thuốc dưới đây:

• Retinoids: thuốc gồm 2 dạng bào chế là dạng uống và dạng bôi, thành phần retinoids có chứa trong các thuốc là tazarotene và tretinoin (cần kê đơn), loại không kê đơn là adapalene. Retinoids được khuyên dùng 1 lần/ngày. Đối với những người có làn da nhạy cảm thì có thể dùng cách ngày hoặc một tuần chỉ dùng một vài lần, sau đó tăng thời gian sử dụng lên khi làn da đã quen với retinoids;

• Các sản phẩm khác: trong trường hợp bạn không đáp ứng điều trị với retinoids thì có thể dùng sang các dạng thuốc bôi khác như axit glycolic, axit salicylic hoặc axit azelaic. Tất cả những phương pháp này đều đem lại hiệu quả nhất định trong việc điều trị mụn trứng cá không viêm, đặc biệt axit azelaic còn có tác dụng hạn chế thâm sau mụn.

3. Thuốc trị mụn trứng cá viêm từ nhẹ đến trung bình

Đối với trường hợp bị mụn trứng cá viêm mức độ nhẹ đến trung bình thì ngoài việc dùng retinoids, bạn cần kết hợp với benzoyl peroxide hoặc kháng sinh tại chỗ. Cụ thể:

• Benzoyl peroxide: liều dùng phù hợp thường là 2 lần/ngày, có thể dùng đồng thời với retinoids dạng bôi tại 2 thời điểm khác nhau trong ngày. Buổi sáng bạn nên bôi Benzoyl peroxide, còn ban đêm thì dùng retinoids. Benzoyl peroxide có một nhược điểm là có thể khiến da bạn bị mẩn đỏ, kích ứng và bong tróc. Khi áp dụng lên da sẽ dễ bị lem ra áo quần, tóc, ga trải giường hay khăn tắm;

• Thuốc kháng sinh tại chỗ: thường được sản xuất theo dạng nước hoặc dạng kem có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn, giảm triệu chứng viêm của mụn trứng cá. Các thuốc kháng sinh điều trị mụn tại chỗ có thể kể đến bao gồm sulfacetamide, clindamycin, minocycline, erythromycin và dapsone.

Tùy từng trường hợp mụn bác sĩ sẽ kê loại thuốc phù hợp nhất

4. Thuốc trị mụn trứng cá mức độ từ trung bình đến nặng 

Retinoids (isotretinoin) và thuốc kháng sinh dạng uống là những giải pháp được lựa chọn đối với những trường hợp bị mụn trứng cá từ trung bình đến nặng. Đôi khi bác sĩ cũng có thể chỉ định cho bệnh nhân dùng kèm thêm thuốc bôi ngoài da để đạt được hiệu quả tối ưu trong điều trị.

Thuốc isotretinoin: 

Là một dạng retinoids hạng mạnh có công dụng hiệu quả dùng để khắc phục tình trạng mụn trứng cá nặng. Thuốc bào chế theo dạng viên uống dùng từ 1 - 2 lần/ngày trong vài tháng tùy từng trường hợp, sau đó ngưng thuốc. Có những người trong thời gian đầu điều trị tình trạng mụn còn trở nên nghiêm trọng hơn, tuy nhiên một thời gian sau mụn sẽ được cải thiện đáng kể. Do đó để giảm thiểu nguy cơ mụn bùng phát nặng trong thời gian này, những tháng đầu tiên bệnh nhân có thể dùng thuốc với liều lượng thấp.

Không thể phủ nhận hiệu quả vượt trội do isotretinoin đem lại nhưng thuốc cũng tiềm ẩn những tác dụng phụ nguy hiểm từ nhẹ đến nặng, ví dụ như: 

• Khô da, khô môi, bong tróc da, da và giác mạc nhạy cảm hơn với ánh nắng, ngứa ngáy;

• Chảy máu cam, chảy máu chân răng;

• Đau cơ; 

• Nồng độ triglyceride trong máu gia tăng dẫn đến viêm tụy, tổn thương gan;

• Có sự liên quan giữa việc sử dụng isotretinoin với trầm cảm và tự sát. Tuy rằng chưa có nghiên cứu cụ thể nào về vấn đề này nhưng những người đang dùng isotretinoin nếu có các dấu hiệu nghi ngờ về cảm giác lo lắng, bồn chồn, trầm cảm thì hãy thông báo ngay cho bác sĩ và có thể xem xét ngưng dùng thuốc;

• Nghiêm trọng hơn là gây sảy thai, dị tật thai nhi ở phụ nữ mang thai. 

Vì những tác dụng phụ nêu trên, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ những nguyên tắc sau nếu cần sử dụng isotretinoin để trị mụn trứng cá:

• Đảm bảo rằng bản thân đang không mang thai trước khi dùng thuốc và trong suốt quá trình điều trị cũng cần thử thai hàng tháng nếu có quan hệ tình dục khác giới;

• Phụ nữ trong khi trị mụn bằng isotretinoin, nếu phát sinh quan hệ tình dục với bạn tình nam thì cần sử dụng biện pháp tránh thai (cả trước và sau khi điều trị trong khoảng thời gian ít nhất 1 tháng);

• Nếu bạn có kế hoạch mang thai, hãy thông báo với bác sĩ trước khi dùng isotretinoin;

• Nếu bạn có kế hoạch mang thai, hãy ngừng thuốc trước ít nhất khoảng 6 tháng.

Isotretinoin thường để điều trị mụn trứng cá nặng nhưng lại tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nguy hiểm

Thuốc kháng sinh đường uống:

Tác dụng chính của các thuốc này là tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Tương tự như isotretinoin, thuốc kháng sinh đường uống cũng hàm chứa những rủi ro nhất định, trong đó điển hình nhất là tình trạng đau dạ dày hoặc nhiễm trùng nấm âm đạo ở phụ nữ.

Một số thuốc kháng sinh trị mụn nặng dạng uống có thể kể đến bao gồm sarecycline, minocycline, doxycycline. Tuy nhiên thuốc chống chỉ định cho trẻ em dưới 9 tuổi và phụ nữ đang mang thai.

5. Các phương pháp trị mụn khác 

Bên cạnh những loại thuốc trị mụn nêu trên thì vẫn còn các biện pháp điều trị khác như sau:

• Liệu pháp hormone: bổ sung estrogen thông qua thuốc tránh thai giúp cân bằng nội tiết tố, thường được chỉ định trong những trường hợp mụn trứng cá từ vừa đến nặng ở nữ giới. Tuy nhiên bệnh nhân không được tự ý sử dụng thuốc tránh thai mà chưa có hướng dẫn điều trị từ bác sĩ chuyên khoa;

• Các thuốc khác: thuốc Spironolactone giúp giảm tác động của androgen - một loại nội tiết tố làm tăng tình trạng mụn trứng cá trong cơ thể phụ nữ;

• Bài thuốc dân gian: một số bài thuốc dân gian có tác dụng làm mát gan cũng giúp điều trị mụn do nhiệt. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có cơ sở khoa học chứng minh tính an toàn và hiệu quả của các bài thuốc này.

Trên đây là danh sách một số loại thuốc trị mụn bạn có thể tham khảo. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng mụn trứng cá, cho dù ở mức độ nào thì trước tiên hãy thử thay đổi lối sống và thói quen ăn uống cho khoa học, lành mạnh hơn. Nếu tình trạng mụn vẫn không đỡ bạn hãy đi khám tại chuyên khoa Da liễu của bệnh viện, tuyệt đối không nên tự ý nặn mụn hay chữa mẹo tại nhà, hoặc dùng theo đơn thuốc của người khác và lạm dụng kháng sinh vì có thể khiến tình trạng mụn càng trở nên nghiêm trọng hơn.

Bạn hãy liên hệ đến hotline 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tổng đài viên hỗ trợ đặt lịch khám cùng các chuyên gia khoa Da liễu của Bệnh viện ngay hôm nay!