Siêu âm tuyến giáp trong khám và điều trị bệnh

Siêu âm tuyến giáp là kỹ thuật chẩn đoán hữu hiệu để phát hiện các bệnh lý tuyến giáp và liên quan, dựa trên hình ảnh chi tiết của của tuyến giáp và các cấu trúc lân cận. Đây là phương pháp chẩn đoán an toàn, nhanh chóng, giá trị cao nên thường áp dụng phổ biến hiện nay.

1. Siêu âm tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết quan trọng nhất của cơ thể, nằm ngay trước cổ, trên khí quản và dưới lớp cơ thịt, có chức năng tiết ra nhiều hormone giáp trạng như: tri-iodo-thyronine, Thyroxine. Tuyến giáp là 1 trong 9 tuyến nội tiết quan trọng nằm rải rác khắp cơ thể chúng ta, tiết hormone giải phóng vào máu.

Hormone tuyến giáp có nhiều chức năng với cơ thể, tiêu biểu và điều chỉnh tốc độ nhịp tim. Cơ quan này cũng có thể gặp rất nhiều bệnh lý, đặc biệt ảnh hưởng tới sức khỏe của nữ giới. Nhất là tình trạng bướu nhân trong tuyến giáp, tình trạng khối u phát triển trong tuyến giáp. Khối u này có thể không quan sát thấy trên bề mặt da, nhưng cũng có thể sờ thấy được.

Siêu âm tuyến giáp thường được áp dụng trong khám thường quy

Kỹ thuật này có khả năng phát hiện ra những khối u, u cục tuyến giáp mà người bệnh không cảm nhận được. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo nên kiểm tra tầm soát định kỳ tuyến giáp, và siêu âm tuyến giáp là phương pháp thăm khám đang được áp dụng phổ biến nhất.

Phần lớn trường hợp u tuyến giáp là lành tính, không gây hại đến sức khỏe, song nếu là u ác tính, cần chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.

2. Mục đích của siêu âm tuyến giáp

Ngoài sử dụng là phương pháp thăm khám kiểm tra sức khỏe tuyến giáp định kỳ, kỹ thuật này còn được sử dụng với nhiều mục đích khác như:

- Kiểm tra kích thước tuyến giáp và các tổn thương nếu có. Xác định tổn thương tuyến giáp là lan tỏa hay khu trú.

- Kiểm tra có sự xuất hiện của nhân giáp hay không và phân tích chúng là nốt lành tính hay ác tính.

- Kiểm tra các tổn thương vùng cổ khác có liên quan đến tuyến giáp, tiêu biểu như hạch.

- Theo dõi hiệu quả điều trị và tiến triển của bệnh lý tuyến giáp.

- Sử dụng như công cụ hướng dẫn hình để thực hiện các thủ thuật như: chọc hút tế bào bằng kim nhỏ, chèn ống thông, chèn ống dẫn lưu,… giúp đảm bảo vị trí chính xác, an toàn.

- Theo dõi sự phát triển của u theo thời gian.

Cũng như hầu hết các loại siêu âm khác, đây là kỹ thuật không xâm lấn, không gây đau đớn, rất an toàn, dù thỉnh thoảng nó có thể khiến người bệnh cảm thấy không thoải mái. Do đó, người bệnh có thể yên tâm khi thực hiện siêu âm tuyến giáp nhiều lần.

Nên kiểm tra và siêu âm tuyến giáp định kỳ

Thường các bệnh lý tổn thương tuyến giáp khu trú ít gây triệu chứng toàn thân nên khó phát hiện. Các chuyên gia khuyên mỗi người nên kiểm tra sức khỏe bao gồm cả tuyến giáp cả khi cơ thể không có triệu chứng gì liên quan.

Bên cạnh đó, khi thấy một số dấu hiệu của bệnh lý tuyến giáp sau, bạn cũng nên sớm kiểm tra:

Rối loạn tri giác, kém tập trung

Tình trạng cường giáp, nghĩa là nồng độ hormone tuyến giáp tăng và suy giáp, nghĩa là nồng độ hormone tuyến giáp giảm đều ảnh hưởng đến chức năng thần kinh của bệnh nhân. Cường giáp khiến bạn kém tập trung, còn suy giáp khiến tinh thần chán nản, buồn.

Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt

Suy giáp được biết đến có thể là nguyên nhân gây cường kinh, rong kinh, còn cường giáp đặc trưng với tình trạng thiếu kinh.

Chịu nóng - lạnh kém

Tuyến giáp hoạt động kém khiến cơ thể bạn cảm thấy lạnh hơn, khả năng chịu lạnh kém hơn. Ngoài ra, nếu tuyến giáp hoạt động quá mức cũng khiến cơ thể không chịu được nhiệt độ cao.

Bệnh lý tuyến giáp ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe

Nhịp tim nhanh, hay run tay khi hồi hộp

Cường giáp có thể dẫn đến tình trạng nhịp tim nhanh, hay hộp hộp. Tình trạng này đi kèm với run tay chân.

Cơ thể phù, giữ nước

Đây có thể là dấu hiệu của tình trạng suy tuyến giáp.

3. Một số lưu ý khi siêu âm tuyến giáp

Người bệnh nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái. Đến bệnh viện, y tế có thể yêu cầu bạn cởi bỏ quần áo cá nhân, gỡ bỏ đồ trang sức và sử dụng quần áo bệnh nhân.

Thông thường thì siêu âm tuyến giáp thực hiện khá nhanh, nhưng với trẻ em thì bé có thể quấy khóc, hiếu động nên không nằm yên một chỗ được, thời gian có thể kéo dài hơn bình thường. Cha mẹ vì thế nên kiên nhẫn, giải thích nhẹ nhàng cho bé hoặc mang theo sách, đồ chơi, hỗ trợ siêu âm nhanh chóng, dễ dàng hơn. 

Sau khi chuẩn bị xong, người bệnh được yêu cầu nằm trên giường bệnh nhân, có thể nằm nghiêng sang 2 bên để có hình ảnh siêu âm từ nhiều phía. Sau đó, bác sỹ sẽ bôi gel lên vùng cổ, vị trí của tuyến giáp trước khi siêu âm. Gel giúp đầu dò siêu âm dễ dàng di chuyển, loại bỏ các túi khí giữa đầu dò và da làm chặn sóng âm, cũng giúp quá trình thực hiện an toàn hơn.

Siêu âm tuyến giáp thực hiện nhanh chóng, không xâm lấn

Đầu dò được bác sỹ đặt trên vùng da cổ, di chuyển qua lại để lấy hình ảnh tuyến giáp. Khi đã đặt được mục đích siêu âm, gel được lau sạch bằng khăn. Bạn không cần lo lắng gel sẽ gây hại gì cho cơ thể hay làm bẩn quần áo.

Thời gian siêu âm đánh giá tình trạng nếu không có gì bất thường thì thường sẽ hoàn tất trong 5 - 10 phút. Siêu âm không gây đau, có thể thực hiện trên nhiều đối tượng bệnh nhân, cho kết quả chính xác từ nhiều góc nhìn. 

Như vậy, siêu âm tuyến giáp là phương pháp chẩn đoán hình ảnh an toàn, hiệu quả trong đánh giá tình trạng tuyến giáp cũng như hỗ trợ các thủ thuật khác. Kỹ thuật này hiện được thực hiện tại nhiều cơ sở y tế, nhưng bệnh nhân nên đến địa chỉ uy tín, thực hiện bởi bác sỹ kinh nghiệm. Như vậy việc chẩn đoán tình trạng tuyến giáp và các bệnh lý liên quan sẽ chính xác và nhanh chóng hơn.