Rubella bẩm sinh nguy hiểm như thế nào và cách phòng ngừa

Nếu phụ nữ mang thai bị nhiễm Rubella, nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì nguy cơ trẻ sinh ra bị hội chứng Rubella bẩm sinh là rất cao. Vậy mẹ cần làm gì để phòng ngừa Rubella bẩm sinh cho trẻ? Biến chứng trẻ bị Rubella bẩm sinh có thể mắc phải là gì?

1. Nguyên nhân khiến trẻ mắc Rubella bẩm sinh

Rubella còn được gọi với tên khác là bệnh Sởi Đức, tác nhân gây bệnh là virus RNA Rubella thuộc họ Togaviridae. Virus này có khả năng truyền nhiễm cao, đặc biệt vào mùa đông và mùa xuân, hiện đã xuất hiện và lây lan trên toàn thế giới. Con đường lây nhiễm của Rubella chủ yếu là qua đường hô hấp và lây từ mẹ sang con trong thời gian mang thai.

Rubella bẩm sinh xảy ra khi trẻ bị nhiễm virus từ mẹ trong giai đoạn mang thai

Người từng mắc bệnh sẽ có kháng thể chống lại virus Rubella này, do đó nguy cơ tái phát rất thấp dù sau đó có tiếp xúc với tác nhân gây bệnh hay nguồn lây nhiễm. Con người có thể tạo kháng thể Rubella chủ động bằng tiêm phòng vắc xin. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng giống cúm virus thông thường hoặc không có triệu chứng, song vẫn là nguồn gây lây nhiễm ngoài cộng đồng.

Với người bình thường, bệnh Rubella thường không quá nguy hiểm, bệnh chỉ gây xuất hiện triệu chứng trong thời gian đầu khi hệ miễn dịch chưa hình thành được kháng thể. Tuy nhiên với phụ nữ mang thai, Rubella trở nên vô cùng nguy hiểm bởi virus có trong máu và có thể đi qua nhau thai để gây bệnh cho thai nhi.

Thai phụ mắc Rubella trong 3 tháng đầu rất nguy hiểm cho thai

Thai phụ mắc Rubella trong thai kỳ càng sớm thì nguy cơ lây cho trẻ càng cao. Cùng với đó là nguy cơ dị tật bẩm sinh cho trẻ, cụ thể tỷ lệ lây nhiễm như sau:

• Thai phụ mắc Rubella trong tháng thai đầu tiên: Tỉ lệ thai mắc Rubella bẩm sinh 81 - 90%.

• Thai phụ mắc Rubella trong tháng thai thứ 2: Tỉ lệ thai mắc Rubella từ 60 - 70%.

• Thai phụ mắc Rubella trong tháng thai thứ 3: Tỉ lệ thai mắc Rubella từ 35 - 50%.

• Thai phụ mắc Rubella khi được 13 - 16 tuần: Tỉ lệ thai mắc Rubella khoảng 17%.

• Thai phụ mắc Rubella từ 17 - 20 tuần: Thai mắc Rubella tỉ lệ khoảng 5%.

Như vậy, trong 3 tháng đầu thai kỳ, virus Rubella từ cơ thể mẹ có nguy cơ lây nhiễm cho trẻ cao nhất. Ngoài ra, khoảng 25% trẻ bị Rubella bẩm sinh có dị tật liên quan.

2. Rubella bẩm sinh nguy hiểm như thế nào?

Hội chứng Rubella bẩm sinh nguy hiểm bởi nó gây ra nhiều dị tật bẩm sinh nguy hiểm cho trẻ, đe dọa đến sức khỏe cũng như để lại hậu quả cho sự phát triển sau này. Mức độ nghiêm trọng của bệnh còn phụ thuộc vào thời điểm thai nhiễm Rubella và ảnh hưởng của Virus đến tim mạch, hệ thần kinh.

Rubella bẩm sinh có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho thai và trẻ sơ sinh, cụ thể như sau:

• Tổn thương mắt: Tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, bệnh lý võng mạc.

• Tổn thương hệ thần kinh: Tật đầu nhỏ, chậm phát triển tinh thần và thể chất, viêm màng não, viêm não, điếc.

Rubella bẩm sinh gây dị tật nguy hiểm cho trẻ

• Dị tật tim: Hẹp động mạch phổi, thông liên nhĩ, thông liên thất, còn ống động mạch, hở van tim.

• Trẻ sinh ra nhẹ cân, nguy cơ sinh non cao và các cơ quan phát triển chưa đầy đủ.

• Xuất huyết giảm tiểu cầu, gan lách to thoáng qua, thiếu máu.

• Dị tật khác: Dị tật phổi, cơ xương khớp.

Các dị tật và biến chứng này hoàn toàn có thể khiến trẻ sơ sinh tử vong, một số trường hợp có thể cứu sống nếu điều trị tích cực. Theo thống kê, khoảng 20% trẻ mắc hội chứng Rubella bẩm sinh có triệu chứng tử vong.

Với mức độ nguy hiểm của biến chứng, Tổ chức Y tế thế giới đã khuyến cáo vắc xin Rubella là một trong những vắc xin quan trọng cần tiêm phòng trước khi mang thai. Phụ nữ độ tuổi sinh sản có thể chủ động tiêm phòng sớm để phòng ngừa bệnh chủ động hơn. Không thể tiêm vắc xin khi mang thai, với đối tượng thai phụ không có kháng thể, cần chú ý chăm sóc sức khỏe, hạn chế tiếp xúc nguồn có thể lây nhiễm bệnh và chẩn đoán sớm khi có triệu chứng.

Nhiều trường hợp mắc Rubella nguy cơ biến chứng cho thai cao, bác sĩ cần chẩn đoán, thăm khám để từ đó đưa quyết định giữ thai hoặc đình chỉ thai phù hợp. Đa phần phụ nữ mang thai mắc Rubella trong 3 tháng đầu được tư vấn đình chỉ thai nghén, nếu mang thai lớn hơn, sẽ tiếp tục theo dõi và xét nghiệm kiểm tra biến chứng và dị tật.

Có thể cần đình chỉ thai nếu thai phụ nhiễm Rubella

Dị tật nghiêm trọng mà Rubella gây ra cho thai nhi có thể không khiến trẻ tử vong sau khi sinh nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tương lai của trẻ thì bác sĩ cũng khuyên nên đình chỉ thai. 

3. Phòng ngừa Rubella bẩm sinh từ thai phụ

Tiêm phòng Rubella trước khi mang thai được coi là biện pháp chủ động phòng ngừa Rubella bẩm sinh hiệu quả nhất, an toàn nhất, giúp cơ thể thai phụ có kháng nguyên phòng bệnh lâu dài. 

Phụ nữ dự định sinh con nếu không biết cơ thể có kháng thể hay chưa thì nên xét nghiệm huyết thanh kiểm tra miễn dịch. Nếu đã có kháng thể và số lượng kháng thể đủ để chống lại bệnh, bạn không cần phải tiêm phòng bổ sung bởi kháng thể suốt đời này đủ bảo vệ cơ thể mẹ và bé dù tiếp xúc với tác nhân gây bệnh.

Tại Việt Nam, tiêm phòng vắc xin Rubella cũng đã phổ biến ở trẻ em và phụ nữ độ tuổi sinh sản. Ngoài vắc xin Rubella, hệ thống Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC còn cung cấp các dịch vụ tiêm vắc xin trước khi mang thai trọn gói. Phụ nữ trước khi mang thai sẽ được tiêm phòng để hình thành kháng thể ngăn ngừa nhiễm bệnh trong cũng như sau thai kỳ, đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Tiêm phòng Rubella ở mẹ giúp phòng ngừa Rubella bẩm sinh cho trẻ

Vắc xin Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC sử dụng luôn đảm bảo chất lượng tốt, nhập khẩu trực tiếp từ nhà sản xuất và bảo quản trong điều kiện khi lạnh hiện đại. Không gian tiêm chủng sạch sẽ, thoáng mát cùng các nhân viên y tế có kinh nghiệm, đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng trực cấp cứu phòng ngừa phản vệ 24/24 giờ. Đây chính là giải pháp giúp phòng ngừa Rubella bẩm sinh cho thai nhi và trẻ nhỏ.