Sốt xuất huyết là căn bệnh vô cùng nguy hiểm, với tốc độ lây lan nhanh chóng, biến chứng khôn lường có thể khiến bệnh nhân tử vong do xuất huyết hay sốc. Do đó, phát hiện sớm sốt xuất huyết có vai trò vô cùng quan trọng trong điều trị hiệu quả và khống chế dịch. Trong đó, xét nghiệm NS1 là xét nghiệm được tin tưởng với độ nhạy và độ chính xác cao.
1. Sốt xuất huyết Dengue là bệnh gì?
Có thể nói, Sốt xuất huyết Dengue là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính nhanh, lây lan mạnh và nguy hiểm do virus Dengue gây ra. Kể từ đầu năm 2017, dịch sốt xuất huyết Dengue hoành hành mạnh mẽ, gây nhiều trường hợp tử vong trên cả nước.
Người sốt xuất huyết Dengue có các triệu chứng đặc trưng gồm:
- Sốt cao: Sốt lên tới 39 – 40 độ C, liên tục trong 3 – 4 ngày.
- Cơ thể mệt mỏi, phát ban, buồn nôn.
- Xuất huyết nhiều dạng: Xuất huyết dưới da, Xuất huyết niêm mạc, Xuất huyết dạng kinh nguyệt, Xuất huyết nội tạng…
- Đau tức vùng bụng, gan.
- Sốc: Hạ huyết áp do thoát huyết tương mạnh, bệnh nhân vật vã bứt rứt hoặc lạnh toàn chi, li bì, mạch nhanh nhỏ, huyết áp kẹp, tụt huyết áp…
Các triệu chứng này đều rất nguy hiểm, đặc biệt là sốc và xuất huyết nội tạng, nếu không can thiệp kịp thời hoàn toàn có thể khiến bệnh nhân tử vong.
Do đó, khi có các dấu hiệu nghi mắc sốt xuất huyết Dengue, bệnh nhân nên sớm xét nghiệm để chẩn đoán chính xác nguyên căn, có hướng thăm khám, theo dõi và điều trị bệnh sớm.
Xét nghiệm NS1 phát hiện kháng nguyên virus Dengue
2. Các xét nghiệm phát hiện sốt xuất huyết Dengue ngoài xét nghiệm NS1
Các xét nghiệm trong chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue gồm:
- Xét nghiệm đặc hiệu: Xét nghiệm PCR tìm RNA của virus, xét nghiệm phân lập virus bằng nuôi cấy. Những xét nghiệm này vừa tốn kém lại yêu cầu máy móc thiết bị hiện đại nên ít được thực hiện.
- Xét nghiệm phát hiện nhanh: Xét nghiệm tìm kháng nguyên NS1, Xét nghiệm kháng thể Dengue IgM, IgG. Các xét nghiệm này đơn giản, nhanh chóng, độ nhạy cao, giúp sàng lọc và chẩn đoán sớm virus sốt xuất huyết Dengue.
Trong chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue, kháng nguyên Dengue NS1 được coi là dấu ấn sinh học quan trọng để chẩn đoán sớm nhiễm virus gây bệnh. Kháng nguyên Dengue NS1 được hình thành trong cơ thể là 1 glycoprotein, tổng hợp cả ở dạng tế bào và được bài tiết.
Khi cơ thể nhiễm virus Dengue giai đoạn sớm, ngay cả khi virus chưa gây triệu chứng rõ ràng, huyết thanh bệnh nhân đã có kháng thể nguyên phát hoặc thứ phát. Kháng thể NS1 xuất hiện trước cả khi Dengue-RNA còn âm tính, Dengue IgM còn chưa xuất hiện nên dấu ấn sinh học này được lựa chọn để xét nghiệm sốt xuất huyết do Dengue.
Mẩn đỏ có thể là triệu chứng của sốt xuất huyết
3. Xét nghiệm NS1 hiệu quả khi nào?
NS1 là kháng nguyên kết hợp bổ thể, mang tính đặc hiệu nhóm và loài, với bệnh sốt xuất huyết do Dengue, kháng nguyên này là kết quả của phản ứng miễn dịch của cơ thể chống lại virus.
Kháng nguyên NS1 Dengue xuất hiện trong máu bệnh nhân từ ngày 1 đến ngày 9 tính từ khi nhiễm virus. Kháng nguyên NS1 đáp ứng miễn dịch mới tạo kháng thể IgM và IgG kháng virus. IgM xuất hiện từ ngày 3 – 5 của bệnh, tồn tại 30 – 60 ngày. IgG xuất hiện từ ngày thứ 6 của bệnh, tồn tại suốt đời.
Như vậy có thể thấy, xét nghiệm NS1 là xét nghiệm cho phép chẩn đoán sớm sốt xuất huyết Dengue nhất, với độ nhạy là 92,4% và độ đặc hiệu lên tới 98,4%.
Tuy nhiên xét nghiệm NS1 vẫn được chỉ định cùng xét nghiệm Dengue-RNA và Dengue IgM để để chẩn đoán type virus giúp bác sĩ lâm sàng có phác đồ điều trị hiệu quả nhất.
Để phát hiện các type của virus trong huyết thanh, cần chỉ định thêm xét nghiệm Dengue – RNA. Để đánh giá nguy cơ xuất huyết và cô đặc máu, cần xét nghiệm tổng phân tích máu, định lượng bạch cầu, tiểu cầu và hematocrit.
Để đánh giá mức độ sốt xuất huyết, cần chỉ định thêm xét nghiệm khí máu, điện giải đồ, chức năng đông máu, X quang và định lượng enzyme gan.
Xét nghiệm NS1 khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh
4. Ý nghĩa chỉ số xét nghiệm NS1
Nếu kết quả xét nghiệm cho NS1 (+) nghĩa là bệnh nhân ở tình trạng sốt Dengue cấp, cần thực hiện xét nghiệm chẩn đoán tình trạng bệnh và điều trị sớm.
Nếu kết quả xét nghiệm cho NS1 (-) thì cũng không loại trừ được khả năng bệnh nhân nhiễm virus Dengue. Tùy theo triệu chứng lâm sàng mà bác sỹ sẽ yêu cầu theo dõi thêm và thực hiện xét nghiệm khác để đưa ra kết luận.
Xét nghiệm NS1 để chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue
5. Ý nghĩa lâm sàng của các xét nghiệm phát hiện virus Dengue
Chỉ định và ý nghĩa lâm sàng của các xét nghiệm như sau:
Thông số
|
Xét nghiệm dengue PCR
|
Xét nghiệm Dengue NS1
|
Xét nghiệm Dengue IgM, IgG
|
Thời gian phát hiện
|
Phát hiện bệnh ngay từ khi có triệu chứng sốt.
|
Có thể phát hiện từ ngày đầu tiên cho đến ngày thứ 9 sau khi xuất hiện sốt.
|
Xuất hiện từ ngày thứ 3- 4 của sốt, kháng thể Dengue IgG xuất hiện muộn hơn.
|
Xác định genotype virus dengue
|
Xác định chính xác genotype virus dengue
DEN-1; DEN-2; DEN-3; DEN-4
|
Không
|
Không
|
Độ nhạy
|
Có độ nhạy 80 – 90% và độ đặc hiệu trên 95%
|
Có độ nhạy 92,4% và độ đặc hiệu 98,4%.
|
|
Thời gian chỉ định
|
Chỉ định ngay khi có triệu chứng sốt.
|
chỉ định sớm từ ngày đầu tiên của sốt.
|
ngày thứ 3 -4 của sốt.
|
Trên đây là những thông tin y học về xét nghiệm NS1 và các xét nghiệm sốt xuất huyết khác. Hiện nay bệnh viện MEDLATEC đã áp dụng dịch vụ xét nghiệm NS1, xét nghiệm sốt xuất huyết tại trung tâm xét nghiệm, thực hiện mỗi ngày.
Ngoài ra xét nghiệm tổng phân tích tế bào ngoại vi cũng có giá trị rất cao trong hỗ trợ chẩn đoán sốt Dengue. Các xét nghiệm khác tại MEDLATEC như Dengue IgM, IgG, RNA - Realtime PCR cũng được thực hiện hàng ngày.
Với trên 23 năm kinh nghiệm, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cùng đội ngũ bác sỹ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và được trang bị đồng bộ hệ thống các máy móc hiện đại, tạo được uy tín cả trong và ngoài nước.
Đặc biệt, khoa xét nghiệm của MEDLATEC đạt tiêu chuẩn ISO 15189:2012, đảm bảo cung cấp kết quả xét nghiệm chính xác và tin cậy.
Ưu điểm khi chọn dịch vụ xét nghiệm NS1 tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC:
- Đặt lịch khám nhanh chóng, thuận tiện.
- Thủ tục và quá trình thăm khám nhanh chóng, chuyên nghiệp, tiết kiệm thời gian.
- Danh mục gói khám đa dạng, đầy đủ, chi tiết.
- Tiếp cận dịch vụ y tế chuyên nghiệp cùng đội ngũ chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm.
- Hệ thống trang thiết bị y tế, cơ sở vật chất hiện đại, sạch đẹp.
- Mức chi phí hợp lý, phù hợp với thu nhập chung của người dân.
Bạn còn có thể lựa chọn dịch vụ xét nghiệm NS1 tại nhà, tiện lợi, tiết kiệm thời gian và chủ động hơn.