Kết quả xét nghiệm dịch màng phổi nói lên điều gì?

Tràn dịch màng phổi là hiện tượng lượng dịch trong khoang màng phổi xuất hiện nhiều hơn so với mức sinh lí bình thường. Điều đáng nói là có rất nhiều nguyên nhân gây nên hiện tượng này, trong đó có những lý do nếu không làm rõ để chữa trị sẽ gây nhiều nguy hại cho sức khỏe. Muốn làm được điều ấy, tất nhiên, không thể bỏ qua xét nghiệm dịch màng phổi.

1. Tràn dịch màng phổi là như thế nào?

1.1. Cơ chế bệnh sinh tràn dịch màng phổi

Bình thường dịch trong khoang màng phổi khoảng vài ml có tác dụng bôi trơn màng phổi, giúp cho sự di động của phổi trong khoang phổi trở nên mượt mà hơn. Khi lượng dịch vượt quá con số này sẽ sinh ra tràn dịch màng phổi với hệ lụy là phổi phải chịu áp lực nên người bệnh bị khó thở.

Hình ảnh cho thấy tràn dịch màng phổi

1.2. Triệu chứng nhận biết tràn dịch màng phổi

- Đau ngực bên tràn dịch.

- Sốt, ho khan.

- Khi nằm xuống cảm thấy khó thở.

- Khó thở, tức ngực.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể gặp những triệu chứng khác không được đề cập ở đây. Vì thế, khi có dấu hiệu bất thường, tốt nhất hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa hô hấp.

1.3. Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân lượng dịch trong màng phổi tăng lên chủ yếu do tăng áp lực thủy tĩnh. Nói một cách cụ thể hơn là khi gia tăng sự chênh lệch giữa áp lực trong lòng mạch và áp lực trong khoang màng phổi sẽ khiến cho tốc độ hình thành dịch trong khoang màng phổi tăng lên.

Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác cũng có thể kể đến là:

- Tăng tính thấm mao mạch do viêm, nhiễm khuẩn (điển hình là lao) hoặc ung thư.

- Tăng áp lực hệ thống tĩnh mạch trung tâm làm giảm dòng bạch mạch đổ vào hệ thống tuần hoàn tĩnh mạch.

- Xẹp phổi giai đoạn đầu hoặc tăng áp lực khoang màng phổi.

2. Các loại xét nghiệm dịch màng phổi

2.1. Mục đích của xét nghiệm dịch màng phổi

Xét nghiệm dịch màng phổi được thực hiện nhằm tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Đây là xét nghiệm được thực hiện bằng cách đưa một cây kim nhỏ qua màng phổi và rút mẫu nhỏ chất lỏng. Mẫu này sẽ được phân tích thành phần, xác định dịch thấm hay dịch tiết, tìm tế bào ác tính với những trường hợp tràn dịch màng phổi ác tính, xét nghiệm vi sinh xác định căn nguyên do vi sinh vật,... Nhìn chung, xét nghiệm được xem là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh tràn dịch màng phổi.

Bệnh nhân thực hiện xét nghiệm dịch màng phổi

2.2. Phân loại xét nghiệm

Xét nghiệm tế bào dịch

Tùy từng trường hợp cụ thể bác sĩ sẽ đưa ra nhận định kết quả của xét nghiệm dịch màng phổi ở mỗi bệnh nhân:

* Dịch màu vàng chanh (thanh tơ huyết)

- Trường hợp tràn dịch cấp tính:

+ Xét nghiệm tìm thấy nhiều tế bào biểu mô, lymphocyte và một ít hồng cầu: nguyên nhân do bệnh tim, giang mai hoặc lao.

+ Xét nghiệm thấy nhiều tế bào biểu mô, một ít hồng cầu và tế bào lymphocyte: nguyên nhân do bệnh thận hoặc tim.

+ Xét nghiệm thấy nhiều bạch cầu đoạn trung tính chưa bị huỷ hoại: nguyên nhân do viêm màng phổi.

+ Xét nghiệm thấy nhiều bạch cầu đoạn ưa acid: nguyên nhân do viêm màng phổi thứ phát của giang mai, lao màng phổi cấp hoặc thấp khớp cấp.

- Trường hợp tràn dịch mãn tính:

+ Xét nghiệm thấy nhiều tế bào biểu mô và lymphocyte: nguyên nhân do lao màng phổi.

+ Xét nghiệm thấy nhiều hồng cầu, tế bào biểu mô và tế bào ung thư: nguyên nhân do ung thư màng phổi và phổi.

+ Xét nghiệm thấy nhiều tế bào biểu mô, ít tế bào lymphocyte và hồng cầu: nguyên nhân do bệnh phổi, tim.

* Dịch màu đục (mủ)

Xét nghiệm thấy nhiều bạch cầu trung tính thoái hóa: nguyên nhân do lao phổi, viêm màng phổi do vi khuẩn.

Màu sắc dịch màng phổi góp phần xác định nguyên nhân gây bệnh

* Dịch màu đỏ hồng (máu)

Đây là trường hợp thường thấy ở bệnh gây xuất huyết, chấn thương màng phổi hoặc phổi, ung thư màng phổi hoặc phổi.

* Dịch màu trắng đục (dưỡng chấp)

Xét nghiệm thấy nhiều hạt mỡ và các mảnh tế bào: nguyên nhân do vỡ ống ngực.

Xét nghiệm tìm tế bào ác tính

Tràn dịch màng phổi ác tính do các loại ung thư khác ngoài cơ quan hô hấp di căn vào màng phổi, ung thư màng phổi nguyên phát (u trung biểu mô màng phổi ác tính).

Xét nghiệm tế bào bạch cầu gợi ý chẩn đoán nhiễm khuẩn

Những trường hợp có nguyên nhân do vi khuẩn thường có số lượng tế bào dịch màng phổi nhiều. Công thức tế bào bạch cầu dịch màng phổi tăng tế bào Limpo trong khoảng trên 70% - trên 90% thường gặp trong tràn dịch màng phổi xuất phát từ bệnh lao.

Những trường hợp tế bào bạch cầu đa nhân trung tính trong xét nghiệm dịch màng phổi tăng cao hoặc thoái hóa thường xuất phát do tràn dịch mủ màng phổi bởi vi khuẩn. Nếu như trong dịch màng phổi tế bào bạch cầu ái toan tăng cao thường không đặc hiệu cho một nguyên nhân nào thì người ta lại tìm thấy bạch cầu ái toan hay tăng trong tràn dịch màng phổi máu và tràn dịch màng phổi có nguyên nhân xuất phát do ký sinh trùng .

Nói chung, xét nghiệm dịch màng phổi kết hợp với những phương pháp chẩn đoán khác có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với việc tìm ra chính xác nguyên nhân và giúp bác sĩ phát hiện sớm các trường hợp ác tính, lên phác đồ điều trị hiệu quả cho người bệnh.

Hiện có rất nhiều cơ sở y tế trong nước thực hiện xét nghiệm này, tuy nhiên, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong số ít địa chỉ y tế ngoài công lập được bệnh nhân lựa chọn bởi: bề dày hoạt động trên 23 năm kinh nghiệm; sở hữu đội ngũ kỹ thuật viên xét nghiệm được đào tạo bài bản về chuyên môn, thường xuyên cập nhật tiến bộ y học vào thực tế; hệ thống xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012,... Những kết quả xét nghiệm do chúng tôi thực hiện có thể khiến người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác. Mọi thắc mắc cần được tìm hiểu thêm, bạn đọc có thể gọi tới hotline 1900 56 56 56, chuyên gia y tế của bệnh viện luôn sẵn lòng giải đáp.