Đi tìm nguyên nhân u não để chủ động phòng tránh bệnh

U não có thể là lành hoặc ác tính nhưng dù ở dạng nào thì nó cũng gây ra những nguy hiểm nhất định cho người bệnh. Bệnh có thể bắt nguồn từ não hoặc di căn từ các cơ quan khác. Tuy nguyên nhân u não chưa thể xác định nhưng các yếu tố như di truyền, chấn thương, tia xạ,... được xem là có liên quan mật thiết với sự hình thành bệnh lý này.

1. U não gồm những loại nào

U não là thuật ngữ dùng để chỉ khối u nằm ở bên trong não. Nó có thể được khởi nguồn từ não nhưng cũng có thể bắt đầu từ sự di căn của u ở bộ phận khác trong cơ thể.

Khối u não có thể lành hoặc ác tính

U não gồm 2 loại sau:

- U lành tính

+ Đây là loại u không có tế bào ung thư.

+ Có thể cắt bỏ và rất ít khi tái phát.

+ Tế bào khối u không xâm lấn đến mô xung quanh, không di căn đến những nơi khác của cơ thể. 

+ Vẫn có thể chèn ép các vùng nhạy cảm của não, ảnh hưởng đến sức khỏe và đe dọa tính mạng.

+ Một số ít có thể tiến triển ác tính nhưng hiếm gặp.

- U ác tính

+ Là loại u có chứa tế bào ung thư.

+ Dễ tiến triển nặng và ảnh hưởng đến tính mạng.

+ Khả năng phát triển nhanh và dễ dàng xâm chiếm mô lành.

+ Hiếm khi phân tách tế bào và di chuyển đến các nơi khác của cơ thể.

+ Có thể bị bao bọc bởi xương sọ hoặc một lớp mô.

2. Nguyên nhân u não là gì

Đến nay nguyên nhân u não vẫn chưa được xác định nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy những yếu tố sau đây có sự liên quan mật thiết với quá trình hình thành u não:

2.1. Di truyền

Những người sinh ra trong gia đình có người có tiền sử với bệnh u não thường có nguy cơ rất cao với bệnh lý này. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến sinh ra bệnh. Đặc biệt, khi mắc hội chứng Neurofibromatosis hoặc Turcot thì nguy cơ phát triển khối u não sẽ cao hơn.

Hội chứng Turcot là sự phát triển của các polyp - tế bào bất thường. Tuy khối polyp lành tính không phải ung thư nhưng nó lại có nguy cơ tiến triển ác tính. Khi polyp ác tính thì có nghĩa nó đã là ung thư và dễ dàng lây lan đến các nơi khác của cơ thể. Những người bị hội chứng này thường dễ có nguy cơ ung thư não.

Neurofibromatosis (u sợi thần kinh) là một dạng bệnh lý di truyền có liên quan đến rối loạn thần kinh gây ảnh hưởng đến tủy sống, não, da và dây thần kinh. Khối u này thường phát triển ở da hoặc dọc theo dây thần kinh của cơ thể.

Điều trị phóng xạ là một trong các nguyên nhân u não có thể xảy ra

2.2. Bức xạ

Người đang thực hiện trị liệu phóng xạ trên vùng nào của cơ thể cũng có nguy cơ cao với sự phát triển khối u não. Ngoài ra, tiếp xúc trong thời gian dài với các loại vật dụng có bức xạ và điện từ trường cao như lò vi sóng, điện thoại di động,... cũng có thể trở thành nguyên nhân u não.

2.3. Khối u khác di căn

Việc tế bào ung thư ở vùng khác trên cơ thể di căn cũng có thể tạo khối u não. Điều đó có nghĩa là bệnh nhân bị ung thư phổi, ung thư thận, ung thư tủy,... đều rất dễ bị u não.

2.4. Yếu tố nguy cơ khác

Một số nghiên cứu cho thấy những đối tượng sau cũng có nguy cơ đối với bệnh u não:

- Trẻ em ở khoảng 3 - 12 tuổi.

- Người lớn ở độ tuổi 40 - 70.

- Người phải thường xuyên tiếp xúc với chất phóng xạ.

- Người đang bị bệnh ung thư.

- Bị bệnh rối loạn miễn dịch.

- Thuốc trừ sâu, thuốc nhuộm, dung môi chất hữu cơ formaldehyde cũng có thể trở thành nguyên nhân u não.

3. Cảnh giác trước mức độ nguy hiểm của u não

Không như nhiều loại u lành tính khác, u não lành tính nếu không được điều trị kịp thời có thể tiến triển tạo áp lực lên hộp sọ dần dần gây ra thoát vị não. Không những thế, áp lực hộp sọ còn làm chèn ép trung tâm tuần hoàn hô hấp khiến cho tim bị ngừng đập, việc điều trị không hiệu quả hoặc không kịp thời sẽ dễ đối mặt với án tử.

U não cần được điều trị tích cực để bảo vệ sự sống

Có một điều đáng nói nữa là mặc dù tỷ lệ bệnh nhân u não bị mù tuy không cao nhưng họ sẽ suy giảm thị lực. Tình trạng này kéo dài không được điều trị thì sẽ bị mù và người bị u não cũng thường sẽ mắc các bệnh về mắt.

Ngoài ra, tại vùng có u não và vùng lân cận, sự xuất hiện của khối u còn gây chèn ép thần kinh dẫn đến tê liệt. Ban đầu mức độ liệt chỉ nhẹ thôi nhưng do không được điều trị kịp thời nên bệnh dễ trở nên nghiêm trọng gây liệt nửa người, áp lực nội sọ tăng cao,...

Xuất huyết não cũng là vấn đề nguy hiểm do u não gây ra. Lượng xuất huyết có thể ít hoặc nhiều tùy từng trường hợp cụ thể. Xuất huyết ở mức nhẹ thì mất khả năng nói, liệt; xuất huyết mức nặng sẽ thoát vị não, mất ý thức, tử vong.

4. Biện pháp đề phòng đối với bệnh u não

Từ những nguyên nhân u não trên đây có thể thấy rất rõ rằng thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng - 1 năm/lần là việc cần làm, nhất là đối với nhóm có các yếu tố nguy cơ là nguyên nhân u não. Việc làm này sẽ giúp tầm soát ung thư để phát hiện, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh từ sớm.

Ngoài ra, mỗi người trong chúng ta cũng nên chủ động làm các việc sau đây để phòng ngừa, không tạo điều kiện thuận lợi cho khối u não hình thành:

- Thư giãn tốt, tránh bị stress trong thời gian dài

Cuộc sống hiện đại tạo ra rất nhiều áp lực lên mỗi người. Vì thế, sau mỗi giờ lao động, học tập căng thẳng, để tránh stress, tốt nhất nên dành thời gian thư giãn thông qua các hoạt động luyện tập thể thao, đọc sách, nghe nhạc,...

- Xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng

Có một chế độ ăn uống cân bằng các loại thực phẩm, tăng cường khoáng chất và vitamin sẽ rất tốt cho cơ thể.

- Tránh xa môi trường ô nhiễm, nhiều bức xạ

Môi trường chứa nhiều bức xạ, hóa chất độc hại sẽ tạo điều kiện thuận lợi để phát sinh u não. Vì thế, hãy cố gắng tránh xa chúng.

Mong rằng những chia sẻ về nguyên nhân u não trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về bệnh lý này để chủ động có biện pháp phòng ngừa, bảo vệ mình. Mọi thắc mắc có liên quan đến u não, bạn đọc có thể gọi tới tổng đài 1900 56 56 56, chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn lòng chia sẻ đầy đủ thông tin hữu ích và chính xác.