Cảnh báo: Không triệu chứng liên quan nhưng bất ngờ phát hiện ung thư phổi

Ung thư phổi phổ biến ở Việt Nam, gặp ở cả nam và nữ, với tỷ lệ tử vong cao, đáng nguy hiểm hơn bệnh không có triệu chứng rõ ràng. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong số các cơ sở y tế gần đây phát hiện nhiều ca bệnh ung thư phổi khi kiểm tra sức khỏe, dù người bệnh đi khám không có triệu chứng hoặc biểu hiện đặc thù.

Cùng gặp PGS.TS.BS CKII Phạm Văn Trân - Chủ nhiệm Bộ môn, Chủ nhiệm Khoa Hóa Sinh - Bệnh viện Quân y 103, Trường Học viện Quân y và Bác sĩ CKI Hồ Mạnh Linh - Chuyên khoa Nội, BVĐK MEDLATEC để tìm hiểu chi tiết về một số ca bệnh phát hiện sớm ung thư tại bệnh viện. 

PV: Chào bác sĩ Linh, được biết gần đây bệnh viện có nhiều ca bệnh phát hiện ung thư mặc dù người bệnh không có biểu hiện, hoặc có triệu chứng không đặc thù, bác sĩ có thể chia sẻ với chúng tôi một số ca bệnh đặc biệt không, thưa bác sĩ? 

BS CKI Hồ Mạnh Linh: Gần đây nhất là ca bệnh nữ chị H, 59 tuổi, ở Hải Dương có triệu chứng bệnh đường tiêu hóa là đau bụng thượng vị, nóng rát cổ đã gọi lấy mẫu xét nghiệm tại nhà của MEDLATEC để kiểm tra sức khỏe. 

Sau khi có kết quả xét nghiệm một số chỉ số về marker ung thư đường tiêu hóa như CEA, CA 17-2, CA 15-3 cao bất thường, gấp 2-3 lần ngưỡng bình thường. Chị H được tư vấn đến bệnh viện để có kiểm tra, chẩn đoán cụ thể hơn. Theo nhu cầu kiểm tra sức khỏe toàn diện của bệnh nhân, cũng như bác sĩ tư vấn, chị H được thực hiện các cận lâm sàng khác để chẩn đoán chính xác và cụ thể tình trạng sức khỏe. 

Sau khi khai thác các triệu chứng lâm sàng, chị H ngoài có tiền sử bệnh tăng huyết áp đang điều trị thì không có bệnh gì khác. Các kết quả xét nghiệm cùng với nội soi đường tiêu hóa cho biết chị H vị viêm dạ dày. Các triệu chứng đau bụng thượng vị, nóng rát cổ là biểu hiện điển hình của viêm dạ dày. 

Đặc biệt thông qua hình ảnh chụp CT phổi liều thấp của bệnh nhân, chúng tôi phát hiện u phổi có hình bờ tua gai là hình ảnh đặc trưng của ung thư phổi. 

Hình ảnh chụp CT phổi và giải phẫu bệnh kết luận ung thư phổi ở bệnh nhân nữ 59 tuổi

PV: Chỉ có triệu chứng và kết quả xét nghiệm về bệnh tiêu hóa, nhưng lại phát hiện ra u phổi ở bệnh nhân? Liệu u phổi ở bệnh nhân có phải do các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, môi trường sống hay do di truyền, tiền sử bệnh từ gia đình không thưa bác sĩ? 

BS CKI Hồ Mạnh Linh: Sau khi phát hiện bất thường u phổi, chúng tôi đã khai thác thêm về lâm sàng của bệnh nhân thì hoàn toàn không có yếu tố nguy cơ, chị H không hút thuốc thụ động, môi trường sống không có nguy cơ, gia đình cũng không có tiền sử bệnh lý ở phổi.  

Điểm đặc biệt là các chỉ số xét nghiệm các marker ung thư phổi của chị H hoàn toàn bình thường. 

PV: Vậy trong trường hợp này bệnh viện đã xử lý như thế nào ạ? 

BS CKI Hồ Mạnh Linh: Sau khi chẩn đoán hình ảnh cho thấy u phổi, chúng tôi đã tiến hành sinh thiết xuyên thành ngực dưới hướng dẫn cắt lớp vi tính lấy mẫu bệnh phẩm làm giải phẫu bệnh và kết quả giải phẫu cho kết luận ung thư phổi dạng carcinoma tuyến. Bệnh nhân nhận thông báo kết quả kết luận và được chuyển viện điều trị theo nhu cầu của gia đình. 

PV: Đúng là một ca bệnh đặc biệt, theo chia sẻ của bác sĩ các xét nghiệm marker ung thư phổi của bệnh nhân bình thường, nhưng vẫn phát hiện ung thư phổi. Trong khi các marker ung thư từ trước tới nay được biết là có hiệu quả trong chẩn đoán sớm ung thư cũng như theo dõi điều trị. Trường hợp này có thể lý giải như thế nào, xin được hỏi ý kiến của PGS.TS.BS CKII Phạm Văn Trân có thể giải thích cụ thể hơn? 

Xét nghiệm marker ung thư có tác dụng trong tầm soát phát hiện sớm nguy cơ ung thư, theo dõi điều trị bệnh ung thư

PGS.TS.BS CKII Phạm Văn Trân: Hầu hết chúng ta đều biết đến các xét nghiệm marker ung thư có tác dụng trong tầm soát phát hiện sớm nguy cơ ung thư, cũng như có hiệu quả trong theo dõi điều trị bệnh ung thư. Cụ thể với từng loại ung thư thì sẽ có các tumor marker đặc hiệu riêng. 

Đối với ung thư phổi, chúng ta có các xét nghiệm như Cyfra-21, NSE, SCC, Pro-GRP. Với ung thư phổi tế bào nhỏ, tumor marker NSE, Pro-GRP có độ đặc hiệu khá cao 60-70% nhưng chưa phải là tuyệt đối. Ung thư phổi không tế bào nhỏ thường dùng xét nghiệm Cyfra-21 và ung thư phổi tế bào vảy là xét nghiệm SCC. 

Trong trường hợp bệnh nhân H, các chỉ số kết quả Cyfra-21, NSE, SCC hoàn toàn không có bất thường, chứng tỏ khả năng u ở phổi không phải là ung thư tế bào nhỏ, tế bào lớn cũng như ung thư phổi tế bào vảy. 

Tuy nhiên, bệnh nhân có xét nghiệm CA kết quả tăng 2-3 lần, chúng ta có thể hiểu đây là kháng nguyên của ung thư và tế bào non, xuất hiện khi tế bào ung thư đang phát triển. Như vậy có thể kết luận rằng các xét nghiệm marker ung thư có vai trò trong định hướng chẩn đoán và theo dõi điều trị ung thư. Còn việc xác định chính xác loại ung thư thì cần phải dựa vào các cận lâm sàng khác, về chẩn đoán hình ảnh và “tiêu chuẩn vàng” để kết luận chính xác, cụ thể là giải phẫu bệnh tại vị trí có tế bào ung thư. Mà cụ thể đối với trường hợp của bệnh nhân H là ung thư phổi dạng carcinoma tuyến. 

Chủ động kiểm tra “sự vận hành của bộ máy cơ thể” định kỳ, tập thói quen lối sống lành mạnh và khoa học để nâng cao sức khỏe

PV: Vâng cảm ơn PGS.TS.BS CKII Phạm Văn Trân, thông qua ca bệnh đặc biệt tại MEDLATEC, các bác sĩ có kết luận hay lời khuyên gì cho người dân trong kiểm tra, theo dõi sức khỏe chủ động không, thưa bác sĩ.  

BS CKI Hồ Mạnh Linh: Qua thực tế ca bệnh của chị H và rất nhiều trường hợp khách hàng khác tại MEDLATEC đã khẳng định tầm quan trọng, vai trò của kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp kiểm soát sức khỏe ngay cả khi cơ thể chúng ta không hề có triệu chứng, nhưng khám lại phát hiện ra nhiều bệnh khác rất khó lường.  

Bên cạnh đó, cùng với sự hỗ trợ của y học hiện đại thông qua xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh cận lâm sàng, giải phẫu bệnh kết hợp chẩn đoán, các bệnh lý hoàn toàn có thể được phát hiện sớm và điều trị hiệu quả, tiết kiệm chi phí, thời gian điều trị. 

PGS.TS.BS CKII Phạm Văn Trân: Hãy theo dõi, lắng nghe sức khỏe của mình, chủ động kiểm tra “sự vận hành của bộ máy cơ thể” định kỳ, đồng thời tập thói quen có một lối sống lành mạnh và khoa học để nâng cao sức khỏe.  

PV: Xin cảm ơn BS CKI Hồ Mạnh Linh, PGS.TS.BSCKII Phạm Văn Trân - Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã dành thời gian trao đổi với chúng tôi những thông tin rất hay và hữu ích về ca bệnh.