Viêm gan B là bệnh phổ biến do virus HBV gây ra, chúng gây hại, phá hủy tế bào gan âm thầm, ít gây triệu chứng. Khi triệu chứng rõ ràng, viêm gan B đã tiến triển nặng, có thể xơ hóa, ung thư khó có thể điều trị. Vì thế các xét nghiệm viêm gan B là cách hữu hiệu để sàng lọc, phát hiện sớm bệnh, từ đó có biện pháp điều trị, giảm biến chứng của bệnh.
16/01/2021 | Các loại xét nghiệm viêm gan B phổ biến nhất hiện nay 03/12/2020 | Tiêm viêm gan B sau bao lâu thì có thai để đảm bảo an toàn? 03/12/2020 | Hỏi - đáp liên quan đến viêm gan B âm tính
1. Nồng độ những chất được kiểm tra trong các xét nghiệm viêm gan B
Xét nghiệm viêm gan B dựa trên định lượng nồng độ các chất khác nhau trong máu thay đổi khi bạn bị nhiễm viêm gan B hoặc từng nhiễm virus này.
Virus viêm gan B rất dễ lây nhiễm từ người này sang người khác
Cụ thể, những chất trong máu được kiểm tra trong xét nghiệm bao gồm:
Nồng độ kháng thể HBV
Kháng thể do hệ miễn dịch tạo ra nhằm tiêu diệt vi khuẩn, virus lạ xâm nhập có thể gây bệnh. Vì thế, sự có mặt của kháng thể HBV trong máu cho thấy có nhiễm virus này hoặc từng nhiễm virus này trong cơ thể vì kháng thể này tồn tại lâu dài trong máu.
Nồng độ kháng nguyên
Kháng nguyên virus viêm gan B có mặt trong máu nghĩa là có virus HBV trong cơ thể.
ADN của virus
Nồng độ ADN virus viêm gan B trong máu khó có thể cho thấy số lượng virus này mà cơ thể đang mắc phải. Song định lượng ADN cho phép khai thác thông tin này, giúp bác sĩ đánh giá bạn có đang mắc viêm gan B nghiêm trọng hay không, khả năng lây lan và biến chứng.
Virus viêm gan B làm xuất hiện 1 số chất trong máu người bệnh
Dựa trên cơ sở này, có những xét nghiệm viêm gan B dùng để sàng lọc, phát hiện bệnh và những xét nghiệm để đánh giá nguy cơ lây lan và hiệu quả điều trị bệnh.
2. Các xét nghiệm viêm gan B thường dùng
Các xét nghiệm viêm gan B này cho phép xác định chính xác tình trạng nhiễm viêm gan B của một người.
Xét nghiệm kháng nguyên HBsAg
HBsAg là loại kháng nguyên có trên bề mặt virus viêm gan B, vì thế xét nghiệm này có thể phát hiện, sàng lọc và chẩn đoán viêm gan B cấp tính - mạn tính. Các trường hợp viêm gan B cấp tính thường không xuất hiện triệu chứng, chỉ có xét nghiệm mới phát hiện được bệnh.
Tuy nhiên kháng nguyên HBsAg không tồn tại trong máu ở người bệnh thời kỳ phục hồi nên xét nghiệm này không được dùng để theo dõi diễn biến bệnh.
Xét nghiệm kháng thể anti-HBs
Kháng thể sinh ra khi virus viêm gan B xâm nhập vào cơ thể, nhận diện qua kháng nguyên trên bề mặt virus. Vì thế kể cả ở người đang nhiễm bệnh hoặc đã khỏi bệnh thì xét nghiệm anti-HBs cũng đều cho xét nghiệm dương tính.
Xét nghiệm này có vai trò trong việc sàng lọc, kiểm tra khả năng kháng virus viêm gan B của một người, từ đó quyết định có cần tiêm ngừa lại hay không hoặc xác định đã khỏi bệnh hay chưa.
Mỗi xét nghiệm viêm gan B lại có vai trò riêng
Xét nghiệm kháng thể anti-HBc
Kháng thể anti-HBc nhận diện qua kháng nguyên lõi của virus, trái với kháng thể anti-HBs. Kháng thể này được cơ thể sinh ra sau một thời gian nhiễm virus nhưng chúng sẽ tồn tại nhiều năm hoặc cả đời trong máu để bảo vệ cơ thể khỏi tái nhiễm.
3. Xét nghiệm viêm gan B để theo dõi ngừa lây nhiễm
Trong điều trị viêm gan B, việc xét nghiệm đánh giá hiệu quả điều trị, mức giảm virus viêm gan B và tiến trình phục hồi rất quan trọng. Dưới đây là các xét nghiệm phù hợp:
Xét nghiệm kháng nguyên HBe
Xét nghiệm này giúp đánh giá hiệu quả điều trị viêm gan B cũng như mức độ lây nhiễm của virus sang người lành. Tuy nhiên, 1 vài chủng HBe thường gặp ở Châu Á và Trung Đông không tạo ra kháng nguyên này, vì thế không phải trường hợp nào xét nghiệm HBe cũng hiệu quả.
Xét nghiệm kháng thể Anti-HBe
Giống như các kháng thể viêm gan B khác, đây là kháng thể được hệ miễn dịch tạo ra chống lại kháng nguyên HBe của virus. Nếu xét nghiệm này dương tính, kết hợp với kết quả xét nghiệm Anti-HBs và Anti-HBc sẽ cho thấy bệnh nhân đang có nguy cơ gây lây nhiễm cao.
Kháng thể lõi với virus viêm gan B sẽ tồn tại lâu dài trong máu
Xét nghiệm ADN virus viêm gan B
ADN là vật chất di truyền của virus viêm gan B, nó tồn tại trong máu với số lượng tỉ lệ thuận với số virus trong cơ thể. Vì thế nếu định lượng ADN virus cho hàm lượng cao, nghĩa là virus đang nhân lên nhanh chóng trong cơ thể, có khả năng lây nhiễm cũng như gây bệnh cao.
Trong điều trị viêm gan B mạn tính, xét nghiệm ADN viêm gan B còn thực hiện trong suốt quá trình điều trị để đánh giá hiệu quả.
Xét nghiệm đột biến kháng thuốc
Một số chủng virus viêm gan B đã xuất hiện khả năng kháng thuốc, gây khó khăn trong điều trị và ngăn ngừa lây nhiễm. Vì thế xét nghiệm này giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, tiêu diệt virus hiệu quả và tránh tình trạng kháng thuốc.
Xét nghiệm này thường thực hiện cho người bị viêm gan B đã từng điều trị trước đó hoặc người không đáp ứng điều trị.
Xét nghiệm kháng thể lõi
Xét nghiệm này cho phép phát hiện lây nhiễm virus viêm gan B cấp tính và mạn tính.
Như vậy tùy vào mục đích là sàng lọc phát hiện bệnh hay đánh giá nguy cơ lây nhiễm, hiệu quả điều trị mà bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm viêm gan B thích hợp.
Có thể phải thực hiện nhiều xét nghiệm để chẩn đoán viêm gan B
Thực hiện nhiều xét nghiệm phức tạp có thể khiến bạn không hiểu hết ý nghĩa các thông số. Hãy trao đổi với bác sĩ để được giải thích cặn kẽ, tận tình. Thông thường, xét nghiệm sẽ cho biết các thông tin sau:
-
Không bị lây nhiễm hoặc đang trong giai đoạn ủ bệnh.
-
Có miễn dịch do tiêm phòng.
-
Đã phục hồi và virus bị tiêu diệt. Miễn dịch có được nhờ lây nhiễm tự nhiên.
-
Lây nhiễm cấp tính, bệnh đang phát triển và có khả năng lây nhiễm cho người khác.
-
Lây nhiễm cấp tính nhưng đang giai đoạn hồi phục.
-
Lây nhiễm mạn tính.
-
Nhiễm mạn tính nhưng thể lành tính, nguy cơ thấp gây tổn hại cho gan.
Để được tư vấn thêm về các xét nghiệm viêm gan B và lựa chọn xét nghiệm phù hợp, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900565656.