Các xét nghiệm chẩn đoán bệnh Sởi

Tên xét nghiệm

Ý nghĩa xét nghiệm

Cách lấy mẫu

Thời gian trả kết quả

Measles  IgM

- Phát hiện kháng IgM thể đáp ứng miễn dịch đặc hiệu với virus sởi , kháng thể xuất hiện bắt đầu từ ngày đầu tiên có ban sởi, giảm dần vào tuần thứ 7 và mất hoàn toàn sau tuần 8, kết quả dương tính phản ánh giai đoạn cấp của bệnh

- Phương pháp xét nghiệm có độ nhạy, độ đặc hiệu lần lượt là: 96%, 99%

2mL Huyết thanh/huyết tương (Heparin)

- Nhận mẫu trước 7h sáng trả kết quả 14h cùng ngày.

- Nhận mẫu trước 13h trả kết quả 17h cùng ngày.

Measles  IgG

- Phát hiện kháng thể IgG đáp ứng miễn dịch đặc hiệu với virus sởi , kháng thể IgG xuất hiện sau vài  ngày khi IgM xuất hiện, đạt đỉnh cao nhất khoảng 4 tuần sau phát ban và tồn tại lâu sau nhiễm trùng

- Kết quả dương tính phản ánh tình trạng đang nhiễm hoặc đã nhiễm bệnh

Phương pháp xét nghiệm có độ nhạy và độ đặc hiệu lần lượt là 99%, 96%.

- Nếu lần xét nghiệm lần 1 không rõ ràng (Greyzone) thì lặp lại xét nghiệm sau 2 tuần để thấy rõ sự tăng trưởng của hiệu giá kháng thể. Nồng độ kháng thể so với lần 1 tăng ít nhất 4 lần có giá trị chẩn đoán

2mL Huyết thanh/huyết tương (Heparin)

- Nhận mẫu trước 7h sáng trả kết quả 14h cùng ngày

- Nhận mẫu trước 13h trả kết quả 17h cùng ngày

Measles PCR

- Phát hiện virus sởi bằng kỹ thuật sinh học phân tử RT-PCR, có thể phát hiện sớm RNA của virus sởi tốt nhất ngay trong thời kỳ ủ bệnh và 3 ngày sau phát ban nên trở thành một kỹ thuật có giá trị cao, đặc biệt là trong các trường hợp IgM hoặc IgG chưa xuất hiện, xuất hiện không rõ hoặc không phát hiện được.

- Những nghiên cứu quốc tế gần đây chỉ ra rằng kỹ thuật real-time RT-PCR đặc hiệu gene (quantitative gene-specific real-time Reverse transcription-PCR assays) định lượng sử dụng các gene N (nucleoprotein), F (fusion) và H (hemagglutinin) có khả năng phát hiện virus sởi với các độ nhạy tương ứng là 100%, 93%, 82% và đều có độ đặc hiệu là 100%.

Dịch phết hầu họng, lấy sớm trong thời kỳ viêm long.

3-5 ngày sau nhận mẫu.

Chẩn đoán phân biệt

Lâm sàng

Xét nghiệm

Rubella

Phát ban không có trình tự, ít khi có viêm long

- Xét nghiệm miễn dịch định lượng các kháng thể Rubella IgG/IgM bằng các phương pháp Elisa/Cobas/Abbott

Nhiễm Enterovirus type 71 (EV71)

Phát ban không có trình tự, hay kèm rối loạn tiêu hoá

- Test nhanh EV71: Phương pháp này xác định sự có mặt của kháng thể IgM EV71 trong cơ thể. Phương pháp này cho kết quả nhanh, nhưng giá trị dự báo dương tính thấp và tỷ lệ dương tính giả cao.
- Xét nghiệm EV71 bằng kỹ thuật Realtime-PCR: Xác định ARN của virus. Phương pháp này cho kết quả nhanh chóng, chính xác, có độ nhạy và độ đặc hiệu cao nên được ứng dụng rộng rãi ở nhiều phòng xét nghiệm chuyên sâu hiện nay.

Bệnh do Mycoplasma pneumoniae

Sốt nhẹ, đau đầu và viêm phổi không điển hình

- Xét nghiệm huyết thanh M. pneumoniae IgM, IgG, IgA

- Xét nghiệm M. pneumoniae bằng kỹ thuật sinh học phân tử khuếch đại gen PCR

Sốt mò

Có vết loét hoại tử do côn trùng đốt.

- Test nhanh chẩn đoán Riskettsia

- Xét nghiệm chẩn đoán Riskettsia bằng kỹ thuật sinh học phân tử khuếch đại gen PCR

Ban dị ứng

Kèm theo ngứa

Tăng bạch cầu ái toan, IgE

Nhiễm vi rút Epstein-Barr (EBV)

Hay kèm theo tăng bạch cầu đơn nhân

- Xét nghiệm phát hiện kháng thể IgA, IgG, IgM kháng với kháng nguyên vỏ Epstein Barr virus trong máu bằng kỹ thuật ELISA.

- Xác định tải lượng EBV DNA trong máu: tải lượng EBV DNA huyết tương có thể được định lượng bằng kỹ thuật Realtime PCR.