Các phương pháp chẩn đoán viêm xoang và thông tin liên quan

Viêm xoang là một trong những bệnh lý đường hô hấp trên phức tạp do hệ thống hốc xoang rộng, nhiều ngóc ngách, nhiễm trùng dễ gây viêm nặng và dễ tái phát. Viêm xoang gây ra rất nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng tới sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh. Vậy phương pháp chẩn đoán viêm xoang nào hiệu quả và chính xác?

1. Tìm hiểu chung về bệnh viêm xoang

Xoang là hệ thống các hốc rỗng nằm ở ngay sau vùng mũi, trán, xương gò má và hai mắt. Viêm xoang xảy ra khi tình trạng viêm, nhiễm khuẩn khiến dịch nhầy tăng tiết và tích tụ trong các xoang quá nhiều, làm cản trở quá trình trao đổi khí. Tùy từng vị trí xoang mắc bệnh mà có các bệnh viêm xoang khác nhau, trong đó viêm xoang mũi là thường gặp nhất.

Viêm xoang mũi là dạng viêm xoang thường gặp nhất

Dựa trên tiến triển bệnh, viêm xoang được chia thành 3 loại gồm:

Viêm xoang cấp tính

Đây là bệnh viêm xoang chỉ xảy ra trong thời gian ngắn tùy theo tác nhân gây bệnh. Nếu nguyên nhân là virus, tình trạng viêm xoang thường kéo dài từ 1 - 2 tuần. Nếu viêm xoang do nhiễm khuẩn, triệu chứng có thể kéo dài đến 4 tuần.

Viêm xoang bán cấp

Đây là dạng viêm xoang có thể kéo dài đến 3 tháng, bệnh thường xảy ra theo mùa do dị ứng hoặc liên quan đến nhiễm khuẩn.

Viêm xoang mạn tính

Viêm xoang mãn tính kéo dài dai dẳng, thường không quá nguy hiểm nhưng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh. Viêm xoang mạn tính thường liên quan đến cấu trúc mũi bất thường.

Viêm xoang mạn tính kéo dài dai dẳng, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe người bệnh

2. Các phương pháp chẩn đoán viêm xoang

Thông thường, qua kiểm tra lâm sàng tình trạng sức khỏe chung và sức khỏe tai mũi họng, kết hợp với triệu chứng bệnh nhân gặp phải bác sĩ đã có thể chẩn đoán viêm xoang. Song với một số trường hợp phức tạp, có thể cần đến các phương pháp chẩn đoán viêm xoang khác như như:

2.1. Chụp cắt lớp vi tính CT

Chụp cắt lớp vi tính CT là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại, hiện được sử dụng rất phổ biến trong thăm khám và điều trị bệnh. Trong chẩn đoán viêm xoang, chụp CT cho thấy hình ảnh trong các xoang và những bất thường bệnh lý.

Tiêu biểu là hình ảnh các dịch chứa trong hốc xoang, đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy bệnh nhân mắc viêm xoang bởi thông thường, trong hốc xoang chỉ có khí. Tình trạng phù nề của niêm mạc xoang cũng giúp chẩn đoán và điều trị tốt hơn.

Một số trường hợp viêm xoang mũi thường xuyên tái phát do cấu trúc giải phẫu bất thường, vì thế chẩn đoán bằng chụp CT rất hữu ích để bác sĩ xem xét phương pháp điều trị thích hợp .

Chụp CT có thể được dùng trong chẩn đoán viêm xoang

2.2. Nội soi mũi

Nội soi mũi họng cũng là phương pháp chẩn đoán thường xuyên được sử dụng với bệnh viêm xoang. Khi nội soi, qua camera rất nhỏ ở đầu ống, bác sĩ có thể quan sát được dịch mủ màu xanh, vàng chảy từ các khe mũi xoang. Cùng với đó là tình trạng phù nề, viêm đỏ, xuất tiết ở các niêm mạc xung quanh.

Kết quả chẩn đoán giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp. Viêm xoang là bệnh lý khó điều trị, dễ tái phát nên kể cả sau khi điều trị khỏi triệu chứng, bệnh nhân vẫn cần điều trị duy trì và tiếp tục theo dõi tình trạng bệnh.

3. Điều trị và phòng ngừa viêm xoang

Dựa trên triệu chứng và kết quả chẩn đoán, bác sĩ có thể hướng dẫn điều trị, kiểm soát bằng biện pháp chăm sóc tại nhà hoặc điều trị y tế bao gồm:

3.1. Điều trị viêm xoang

Viêm xoang gây ra do sự tích tụ dịch mủ và dịch nhờn trong các xoang, niêm mạc xoang bị viêm sưng nên làm tăng áp lực, ảnh hưởng đến các khu vực xung quanh. Để khắc phục triệu chứng và điều trị từ nguyên nhân, có các biện pháp sau:

Biện pháp chữa nghẹt mũi

Nghẹt mũi do viêm xoang thường dai dẳng, khó khắc phục và gây ảnh hưởng rất lớn đến người bệnh. Nghẹt mũi còn thường đi kèm với cảm giác đau, nhức vùng đầu gần xoang. Để xử lý tình trạng này, bạn có thể đắp một miếng vải ấm và ẩm lên vùng mặt, trán nhiều lần trong ngày. Sau đó xì mũi hoặc dùng nước mũi sinh lý để làm sạch chất nhầy bít tắc trong mũi.

Uống nhiều nước giúp giảm triệu chứng nghẹt mũi do viêm xoang

Tăng cường bổ sung nước bằng cách uống nước, nước trái cây giúp làm loãng dịch nhầy, tăng đề kháng giúp cải thiện bệnh viêm xoang tốt hơn. Bạn cũng có thể dùng một số thuốc không kê đơn để cải thiện triệu chứng.

Thuốc điều trị viêm xoang

Thuốc điều trị triệu chứng và nguyên nhân gây viêm xoang bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Cơn đau đầu do tăng áp lực ở trán và má gây khó chịu cho người bệnh, có thể cải thiện được bằng thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen.

• Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh hiệu quả với các trường hợp viêm xoang do nhiễm khuẩn, thường khi điều trị triệu chứng khoảng 1 tuần không cải thiện, bác sĩ sẽ xem xét dùng kháng sinh điều trị. Thông thường viêm xoang do vi khuẩn sẽ gây triệu chứng nặng và kéo dài hơn như: đau đầu, sưng mắt, sốt, ho, nghẹt mũi với dịch mũi vàng hoặc xanh, ho,…

• Thuốc làm loãng dịch xoang khác: Giúp bạn giảm tình trạng nghẹt mũi, giảm đau đầu do xoang cũng như dễ dàng làm sạch các dịch viêm tích tụ này. 

Phẫu thuật

Một số thủ thuật can thiệp đơn giản hoặc phẫu thuật sẽ được thực hiện khi các biện pháp điều trị trên không giúp làm sạch xoang. Ngoài ra, viêm xoang do bất thường cấu trúc trong xoang cũng cần được điều trị khắc phục, đặc biệt là viêm xoang gây biến chứng, thường gặp là phẫu thuật sửa chữa vách ngăn bị lệch, phẫu thuật loại bỏ polyp,…

3.2. Biện pháp phòng ngừa viêm xoang

Viêm xoang xảy ra do tác nhân môi trường tác động gây tổn thương, sưng viêm niêm mạc xoang và tăng tiết dịch nhầy. Vì thế, một số biện pháp sau sẽ giúp phòng ngừa viêm xoang tốt, đặc biệt ở những người có hệ xoang yếu, dễ bị viêm nhiễm:

Ngăn ngừa nhiễm trùng hô hấp là biện pháp để ngừa viêm xoang

• Thường xuyên rửa tay sạch sẽ, hạn chế dùng tay đưa lên mũi hoặc đưa vào ngoáy mũi.

• Tránh tiếp xúc với người bị nhiễm trùng đường hô hấp, có triệu chứng ho, sốt, ngạt mũi,…

• Không hút thuốc và tránh xa những người hút thuốc lá.

• Dùng máy tạo độ ẩm để làm ẩm không khí, giữ môi trường sống và làm việc sạch sẽ.

• Tránh xa các chất gây dị ứng như bụi bẩn, lông động vật, phấn hoa,…

Phương pháp chẩn đoán viêm xoang cụ thể sẽ được các bác sĩ chỉ định thông qua thăm khám. Nếu bạn đang mắc bệnh, hãy điều trị và phòng ngừa sau điều trị nghiêm túc, nếu không bệnh dễ kéo dài dai dẳng, tái phát nhiều lần và nguy cơ biến chứng nguy hiểm.