Bị nổi hạch ở cổ - những vấn đề cần ghi nhớ ngay

Sự xuất hiện của hạch ở cổ do rất nhiều nguyên nhân khác nhau và không phải mọi trường hợp đều nguy hiểm. Tuy nhiên, số đông trong chúng ta không biết rõ vì sao nổi hạch cổ nên dễ mắc tâm lý hoang mang khi bỗng nhiên một ngày phát hiện ra nó. Vậy hạch ở cổ là do đâu, khi nào mới nguy hiểm, những chia sẻ dưới đây sẽ cùng bạn làm rõ vấn đề này.

1. Hạch ở cổ - vai trò và nguyên nhân xuất hiện

1.1. Vai trò của hạch ở cổ

Hạch nổi ở cổ

Hạch có liên quan mật thiết đến nội mô. Bình thường nó ở thể chìm và không sờ thấy. Hạch đảm nhận vai trò sản sinh và lưu giữ bạch cầu chống lại tác nhân gây bệnh nên nó sẽ sưng lên khi phải hoạt động mạnh để chống lại bệnh nào.

Hạch nổi lên thường là khối nhỏ như hạt đậu, phát triển dọc theo nách, cổ, bẹn, khớp cổ tay,... Hạch nổi với nhiều hình thái khác nhau, có thể là hình bầu dục, hình tròn, hạch vô định hình, có thể thành chuỗi hạch dính vào nhau hoặc dính vào tổ chức xung quanh, hạch có thể cứng chắc hoặc mềm, di động dễ hoặc bám dính, khó di động,... Khi có mầm bệnh ở khu vực này thì hạch cổ sẽ nổi lên. Người trong độ tuổi 20 - 50 thuộc nhóm đối tượng dễ bị nổi hạch cổ hơn cả.

1.2. Lý do hạch ở cổ xuất hiện

Hạch ở cổ xuất hiện do rất nhiều nguyên nhân:

- Viêm nhiễm ở: họng, mũi xoang, amidan, tuyến nước bọt, nướu răng,...

- Cơ địa: người có thể trạng toàn thân kém, gầy yếu.

- Mắc bệnh giang mai: thường khi bệnh đến giai đoạn 2 thì mới nổi hạch ở cổ.

- Lao hạch: đặc điểm của hạch là kích thước nhỏ và không đều, không gây đau, xuất hiện từ từ tạo thành chuỗi dọc theo 2 bên cơ ức đòn chũm, vùng cổ hoặc dưới xương hàm. Người bị lao hạch dễ sốt về chiều, xanh xao, giảm sút cân nặng nhanh chóng, bị tổn thương ở màng bụng, màng phổi,...

- Bệnh về máu:

+ Bạch cầu cấp: nổi hạch ở cổ hoặc nách, hố thượng đòn, bẹn,... với đặc điểm mềm, to, di động dễ, sốt cao, lá lách to nhanh, niêm mạc họng và miệng bị viêm loét,...

+ Bạch cầu mạn tính thể lympho: hạch có ở vùng cổ, bẹn và nách với số lượng nhiều, có thể di động được, phát triển nhanh.

+ Hạch Hodgkin: chủ yếu ở nam giới, ban đầu hạch xuất hiện ở hố thượng đòn trái rồi lan dần đến cổ. Loại hạch này không đau, rắn, không dính vào da và cũng không hóa mủ. Bệnh nhân bị hạch Hodgkin hay sốt thành từng đợt và sau mỗi đợt sốt kích thước của hạch sẽ tăng lên hoặc có thêm một hạch khác.

Hạch Hodgkin gia tăng về số lượng ở cổ

- Bệnh ung thư: hạch do ung thư có đặc điểm to về kích thước, ít di động, có thể dính với nhau thành từng đám hoặc tách riêng lẻ. Khi hạch ở cổ là ung thư sẽ kèm theo triệu chứng đau và sưng phù xung quanh hạch. Các bệnh ung thư vùng đầu cổ đều nổi hạch cổ. Một số trường hợp ung thư vú, ung thư dạ dày,... cũng có thể nổi hạch cổ.

2. Các đặc điểm của hạch ở cổ

Tùy theo vị trí xuất hiện và nguyên nhân gây ra hạch ở cổ mà đặc điểm của hạch sẽ có sự khác nhau. Tuy nhiên, khi hạch cổ xuất hiện thường có đặc điểm chung là:

- Nổi lên khối sưng bằng hạt đậu hoặc lớn hơn tại hạch bạch huyết, có thể sờ hoặc nhìn thấy.

- Khối sưng dai hoặc mềm.

- Khối sưng có thể đau hoặc không khi sờ vào.

- Xuất hiện đột ngột và tăng dần về kích thước.

Khi hạch ở cổ xuất hiện có thể kèm theo các hiện tượng:

- Đổ mồ hôi và sốt về đêm.

- Có triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên như đau họng, sổ mũi,...

- Bị đau răng.

- Cơ thể bị suy nhược và giảm cân nặng đột ngột.

3. Phân biệt hạch ở cổ lành tính và ác tính

3.1. Hạch cổ lành tính

Thường thì trong các trường hợp sau, nổi hạch ở cổ được xem là lành tính:

- Hạch sưng và đau

Nguyên nhân của tình trạng hạch cổ nổi lên, sưng và đau chủ yếu là do viêm nhiễm ở vùng đầu cổ do các bệnh lý hô hấp trên, sâu răng, viêm tuyến nước bọt, nhiệt miệng, viêm da đầu,... Những hạch này có xu hướng thu nhỏ dần về kích thước rồi dần dần biến mất khi viêm nhiễm giảm đi và chấm dứt.

- Hạch xếp thành chùm

Hầu hết các trường hợp nổi hạch cổ thành chùm là lao hạch. Đặc điểm của hạch lao là dính lại thành chùm hoặc chuỗi, không gây đau, sờ vào thấy bề mặt nhẵn. Lao hạch ít khi lây nhiễm, có thể khỏi khi được điều trị nội khoa.

- U bã đậu

Đây là những nang hoặc u lành tính dễ nhầm lẫn với hạch. 

Người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa thăm khám và kiểm tra khi hạch ở cổ xuất hiện trên 2 tuần mà không biến mất

3.2. Hạch cổ ác tính

Hạch cổ ác tính có thể là tình trạng ung thư hạch bạch huyết hoặc ung thư cơ quan khác di căn hạch. Có một số bệnh ung thư gây nổi hạch cổ như U lympho ác tính, Hodgkin. Ngoài ra, hạch ở cổ cũng có thể do các loại ung thư khác di căn như: ung thư vú, ung thư đường hô hấp, ung thư thanh quản,... Tùy vào từng giai đoạn và loại bệnh ung thư mà hạch cổ có thể xuất hiện từng đám hoặc đơn lẻ, có thể cứng chắc hoặc mềm.

Đặc điểm của hạch ở cổ là khi là khối u ác tính gồm: cảm thấy nó dính chặt vào mô xung quanh, không có bờ rõ ràng, cứng, chắc, cảm thấy đau khi sờ nắn vào. Bạn có thể nghi ngờ hạch ở cổ là dấu hiệu cảnh báo ung thư thì nó sưng đau và tồn tại lâu ngày mà không có dấu hiệu biến mất.

4. Hướng xử trí khi xuất hiện hạch ở cổ

Về cơ bản thì hạch ở cổ thường không nhìn thấy rõ và chỉ bác sĩ mới sờ thấy qua thăm khám. Hạch cổ do bệnh lý nhiễm trùng thường chỉ tồn tại 1 - 2 tuần, khi viêm nhiễm được xử trí dứt điểm thì hạch cũng biến mất. Trường hợp hạch cổ tồn tại trong thời gian dài mà không có dấu hiệu biến mất thì nó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm.

Bạn nên đến gặp bác sĩ khi:

- Vùng hạch gây đau nhức kéo dài.

- Sờ vào hạch nhận thấy chúng không di động, cứng và dai.

- Hạch xuất hiện trên 2 tuần mà không tìm ra nguyên nhân.

- Bỗng nhiên bị suy nhược cơ thể kéo dài.

- Đổ mồ hôi về đêm và sốt dai dẳng.

Muốn xác định hạch ở cổ có phải là ác tính hay không thì cần có sự thăm khám từ bác sĩ chuyên khoa và tiến hành sinh thiết hạch. Hoặc bạn cũng có thể làm cách khác là liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để mô tả lại những triệu chứng mà mình đang gặp phải. Tại đây, bạn sẽ được các bác sĩ, chuyên gia y tế của bệnh viện chia sẻ cách thức giúp bạn xác định chính xác nguyên nhân nổi hạch cổ.