Bệnh gan là bệnh lý phổ biến và nguy hiểm đối với sức khỏe nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Chính vì vậy, xét nghiệm gan định kỳ giúp bác sĩ theo dõi được tình trạng sức khỏe của lá gan. Vậy xét nghiệm này bao gồm những gì? Nên làm ở đâu đảm bảo uy tín, chính xác? Tham khảo ngay những thông tin hữu ích trong bài viết dưới đây.
04/07/2019 | Xét nghiệm APTT là gì và khi nào cần xét nghiệm APTT? 04/07/2019 | Xét nghiệm chức năng gan và những điều cần biết 30/06/2019 | Xét nghiệm âm tính nên mừng hay lo?
1. Xét nghiệm gan là gì? Tầm quan trọng của xét nghiệm gan?
Xét nghiệm gan là việc thực hiện xét nghiệm chức năng gan thông qua chỉ số men gan, nồng độ protein hay bilirubin trong máu. Thông qua kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ kiểm tra và phát hiện các tổn thương của gan để từ đó đưa ra những hướng điều trị phù hợp.
Chức năng gan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể vì vậy việc thực hiện các xét nghiệm gan cũng vô cùng đa dạng. Tùy vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân có thể lựa chọn những hạng mục riêng để kiểm tra xem gan có hoạt động bình thường hay không? Thông thường chức năng gan không bình thường sẽ khiến cho cơ thể trở nên mệt mỏi, chán ăn, thường xuyên buồn nôn, khó tiêu,...
Ngoài ra, việc tiến hành xét nghiệm gan còn giúp bệnh nhân phát hiện ra các bệnh như: viêm gan virus B, viêm gan virus C, xơ gan, gan nhiễm mỡ,... khiến chức năng gan bị suy giảm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bệnh nhân.
Xét nghiệm gan đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm tra sức khỏe của gan
2. Những ai nên làm xét nghiệm gan?
Việc tiến hành các xét nghiệm gan sẽ giúp bệnh nhân phát hiện sớm các bệnh về gan, theo dõi quá trình diễn biến của bệnh viêm gan hay đánh giá mức độ xơ gan,... Những xét nghiệm này giúp đo nồng độ protein và enzyme trong máu.
Thông thường các xét nghiệm này thường được thực hiện ở ở những người thường xuyên sử dụng rượu bia hay các chất kích thích như: cafe, thuốc lá,... hay người bệnh bị sụt cân không rõ nguyên nhân, bệnh nhân đang trong quá trình điều trị viêm gan siêu virus. Ngoài ra, nếu bạn thường xuyên có những biểu hiện như vàng da, buồn nôn, đầy hơi, đi ngoài,... thì nên tiến hành các xét nghiệm gan để được bác sĩ theo dõi và điều trị kịp thời, phòng tránh hiệu quả các bệnh về gan, ung thư gan.
Xét nghiệm gan giúp đo nồng độ protein và enzyme trong máu
3. Xét nghiệm gan bao gồm những gì?
Xét nghiệm gan giúp bác sĩ kiểm tra được định lượng enzym và protein trong máu của bệnh nhân. Tùy vào tình trạng sức khỏe của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm theo 03 nhóm dưới đây.
3.1 Xét nghiệm gan giúp khảo sát chức năng bài tiết và khử độc
Chỉ số Bilirubin huyết thanh
Thông thường chỉ số bilirubin toàn phần là 0,8–1,2 mg/dL (5-17 mmol/L), bilirubin GT 0,6 – 0,8 mg/dL, bilirubin TT 0,2 – 0,4 mg/dL (chiếm 30% bilirubin TP). Vàng da chỉ biểu hiện trên lâm sàng khi bilirubin TP tăng > 2,5 mg/dL.
Nếu tăng bilirubin gián tiếp có thể do bệnh lý tan máu, hội chứng Gilbert (sự bắt giữ bilirubin tại tế bào gan).
Nếu tăng bilirubin trực tiếp có thể liên quan đến các bệnh lý về tắc mật, sỏi mật, khối u chèn ép đường mật,...
Chỉ số Bilirubin niệu
Đây là chỉ số chỉ xuất hiện ở dạng bilirubin trực tiếp và được phát hiện thông qua que nhúng khi làm xét nghiệm gan. Kết quả dương tính khi bệnh nhân có các dấu hiệu vàng da và lượng bilirubin trở về âm tính khi giảm lượng bilirubin huyết.
Chỉ số Urobilinogen
Thông thường chỉ số Urobilinogen là 0,2 - 1,2 đơn vị. Trong trường hợp tắc mật hoàn toàn, sẽ không có urobilinogen trong nước tiểu. Urobilinogen tăng trong nước tiểu gặp trong trường hợp tán huyết (tăng sản xuất), xuất huyết tiêu hóa hoặc bệnh lý gan.
Phosphatase kiềm (alkaline phosphatase, ALP)
ALP là enzym thủy phân các ester phosphat trong môi trường kiềm (pH = 9). Bình thường ALP 25 - 85 U/L hoặc 1,4 - 4,5 đơn vị Bodansky.
ALP tăng nhẹ và vừa (hai lần bình thường) có thể gặp trong viêm gan, xơ gan, di căn hoặc thâm nhiễm ở gan (bệnh bạch cầu, lymphoma, sarcoidosis). ALP tăng cao (3-10 lần bình thường) thường do tắc mật trong hoặc ngoài gan. Ngoài gan, ALP có thể tăng trong các bệnh lý khác, đặc biệt bệnh lý về xương.
5' Nucleotidase (5NT)
Đây là một ALP tương đối chuyên biệt cho gan. Bình thường 5NT 0,3 - 2,6 đơn vị Bodansky/dL.
-g-glutamyl transferase , g-glutamyl transpeptidase (GGT, g-GT)
Bình thường GGT # 30 U/L ở nữ và # 50 U/L ở nam. GGT tăng cao trong các trường hợp như uống rượu bia, xơ gan, viêm gan cấp tắc mật, nhiễm độc, suy thận, nhồi máu cơ tim, bệnh phổi mạn tính,...
Amoniac máu (NH3)
NH3 được sản xuất từ chuyển hóa bình thường của protein trong cơ thể và do vi khuẩn sống ở đại tràng. Bình thường NH3 máu 5-69 mg/dL. Thông thường NH3 tăng do các bệnh liên quan tới gan cấp hoặc mạn tính.
Kiểm tra chức năng gan hiệu quả thông qua các chỉ số men gan cao
3.2 Xét nghiệm gan đánh giá tình trạng hoại tử tế bào gan
Các xét nghiệm gan này sẽ giúp đánh giá mức tăng của các transaminase thông qua các chỉ số AST hiện diện chủ yếu ở cơ tim, thận, não, tụy... (chỉ số bình thường AST < 40UI/L) và chỉ số ALT (chỉ số bình thường ALT< 40 UI/L).
Lactate dehydrogenase (LDH) Là xét nghiệm không chuyên biệt cho gan vì men này có ở khắp các mô trong cơ thể (tim, cơ, xương, thận, hồng cầu, tiểu cầu, hạch bạch huyết).
Ferritin là loại protein dự trữ sắt ở trong tế bào giữ nhiệm vụ điều chỉnh sự hấp thụ sắt ở đường tiêu hóa tùy theo nhu cầu của cơ thể. Thông thường ở nam là 100-300 mg/L, ở nữ 50-200 mg/L.
3.3 Nhóm xét nghiệm chức năng tổng hợp
Chỉ số Albumin huyết thanh
Gan là nơi duy nhất tổng hợp albumin cho cơ thể. Thông thường chỉ số abulmin là 35 - 55g/l. Chỉ số này giảm trong máu chủ yếu ở các bệnh nhân mắc các bệnh gan mạn tính hoặc bị tổn thương chức năng gan, đặc biệt là xơ gan.
Chỉ số Prothrombin (PT)
Đây là xét nghiệm giúp khảo sát quá trình đông máu ngoại sinh. Bình thường TQ 12” ± 1 (tương ứng với 80-100% hàm lượng prothrombin).
Chỉ số Globulin huyết thanh
Globulin được sản xuất ở nhiều nơi trong cơ thể, tham gia vào hệ thống miễn dịch. Thông thường chỉ số globulin là 20 - 35g/L. Khi gan bị tổn thương xơ gan thì chỉ số này tăng cao.
4. Nên làm xét nghiệm gan ở đâu uy tín?
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với trên 23 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm tại khu vực miền Bắc, tự hào là địa chỉ khám chữa bệnh, xét nghiệm gan uy tín của nhiều bệnh nhân. Tại đây sở hữu đội ngũ chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực y học cùng việc đầu tư trang thiết bị máy móc, hiện đại được nhập khẩu từ các nước tiên tiến trên thế giới.
MEDLATEC – địa chỉ xét nghiệm gan tốt nhất tại Hà Nội
Bên cạnh đó, hệ thống xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 cùng quy trình xét nghiệm an toàn, đảm bảo theo quy trình của bộ Y tế giúp quý khách yên tâm khi khám chữa bệnh tại đây. Đặc biệt với dịch vụ làm xét nghiệm tại nhà, nhanh chóng, chính xác giúp người bệnh tiết kiệm được thời gian, công sức. Chỉ cần nhấc máy liên hệ tới tổng đài 1900 56 56 56, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, tận tình sẽ giúp bạn làm thủ tục và đến tận nơi lấy mẫu theo yêu cầu.