Ý nghĩa xét nghiệm Panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp

Viêm đường hô hấp do vi khuẩn là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất với các biến chứng đe dọa tính mạng tiềm ẩn. Các tác nhân của viêm đường hô hấp không thể xác định qua thăm khám thông thường mà chẩn đoán nhờ xét nghiệm panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp. Điều trị đúng nguyên nhân gây bệnh làm tăng hiệu quả điều trị và giảm tải gánh nặng y tế.

1. Panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp gồm vi khuẩn nào?

- vi khuẩn Gram dương:

+ Streptococcus pneumoniae: là một loại Gram dương, tan máu alpha . S. pneumoniae cư trú không có triệu chứng ở những người mang mầm bệnh khỏe mạnh, thường xâm chiếm đường hô hấp, xoang và khoang mũi. Tuy nhiên, ở những người với hệ thống miễn dịch yếu hơn, chẳng hạn như người già và trẻ nhỏ, vi khuẩn có thể trở thành mầm bệnh và lây lan sang các vị trí khác để gây bệnh, đặc biệt là viêm đường hô hấp.

+ Staphyloccocus aureus là cầu khuẩn Gram dương, có mặt khoảng 30% trong khoang mũi. Hầu hết S. aureus không gây bệnh ở người khỏe mạnh nhưng ở trẻ sơ sinh/ trẻ nhỏ hoặc khi gặp vấn đề về sức khỏe như suy giảm miễn dịch, tổn thương đường hô hấp,… nó có thể là tác nhân gây bệnh. 

Vi khuẩn là căn nguyên gây viêm đường hô hấp

- Vi khuẩn Gram âm:

+ Haemophilus influenzae là vi khuẩn Gram âm đa hình thái. Haemophilus influenzae là vi khuẩn cư trú bình thường trong hệ hô hấp của người, nhưng khi gây bệnh lại là một mầm bệnh gây nhiễm trùng tai, viêm phế quản, viêm phổi với mức độ nghiêm trọng, tỷ lệ biến chứng và tỷ lệ tử vong cao.

+ Moraxella catarrhalis là một loại vi khuẩn hiếu khí gram âm, thường được tìm thấy như là một phần của đường hô hấp trên. M. catarrhalis là một nguyên nhân quan trọng của nhiễm trùng đường hô hấp dưới, đặc biệt ở người lớn mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Trong vật chủ suy giảm miễn dịch, vi khuẩn có thể gây ra một loạt các bệnh nhiễm trùng nặng bao gồm viêm phổi, viêm nội tâm mạc, nhiễm trùng máu và viêm màng não.

+ Klebsiella pneumoniae là vi khuẩn Gram âm cứ trú bình thường khoảng 35% trong phân và 5% trong vòm họng. Nó có khả năng xâm chiếm bề mặt niêm mạc qua đường hầu họng và gây viêm phổi ở những bệnh nhân mắc chứng rối loạn sử dụng rượu hoặc đái tháo đường.

+ Pseudomonas aeruginosa có thể gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm viêm phổi. P. aeruginosa là mầm bệnh cơ hội, lợi dụng khả năng phòng vệ miễn dịch yếu và ở người bị giãn phế quản hoặc xơ nang, tích tụ chất nhầy quá mức và chức năng phổi kém để gây bệnh.

+ Acinetobacter baumannii có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng ở phổi, máu và não, là căn nguyên kháng thuốc hàng đầu trong nhiễm trùng bệnh viện. Viêm phổi liên quan đến máy thở do A. baumannii gây ra do sự xâm lấn đường thở thông qua tiếp xúc với môi trường và ở những người có yếu tố nguy cơ như tiểu đường, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính.

+ Legionella pneumophila gây viêm phổi nặng. Người lớn tuổi, người hút thuốc và người có hệ miễn dịch yếu dễ mắc Legionella hơn. Bệnh do Legionella gây ra nếu không được điều trị có thể gây tử vong. 

+ Bordetella pertussis là vi khuẩn gây lên bệnh ho gà. Những vi khuẩn này gắn vào lông mao (phần mở rộng giống như lông) nằm trên một phần của hệ hô hấp trên. Ho gà là một bệnh rất dễ lây lan chỉ có ở người và lây truyền qua đường hô hấp.

- Vi khuẩn khác:

+ Mycoplasma pneumoniae là một loại vi khuẩn không điển hình, thường gây nhiễm trùng nhẹ hệ hô hấp. Loại bệnh phổ biến nhất gây ra bởi vi khuẩn này, đặc biệt là ở trẻ em, là viêm khí quản, thường được gọi là cảm lạnh. Các triệu chứng thường bao gồm mệt mỏi và đau họng, sốt và ho. Đôi khi M. pneumoniae có thể gây viêm phổi, nhiễm trùng phổi nghiêm trọng hơn, có thể cần được chăm sóc tại bệnh viện.

+ Chlamydophila pneumoniae là một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm phổi (nhiễm trùng phổi). Vi khuẩn gây bệnh bằng cách làm hỏng niêm mạc đường hô hấp bao gồm cổ họng, khí quản và phổi. Một số người có thể bị nhiễm trùng và có triệu chứng nhẹ hoặc không có.

+ Mycobacterium tuberculosis/ aviu: là vi khuẩn gây bệnh lao phổi ở người, là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và tỷ lệ tử vong tương đối cao. Chúng xâm nhập vào cơ thể thông qua việc hít phải các hạt/ giọt nhỏ truyền nhiễm. 

Khả năng gây bệnh của panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp

Đường hô hấp có thể bị nhiễm bởi nhiều loại vi khuẩn, cả gram dương và gram âm. Mặc dù các bệnh mà chúng gây ra có thể từ nhẹ đến nặng, trong hầu hết các trường hợp, các vi khuẩn vẫn nằm trong hệ thống hô hấp.

Trong panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp phần lớn là các vi khuẩn cơ hội thường không gây ra bệnh ở những người khỏe mạnh. Chúng bao gồm Klebsiella pneumoniae, Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae,... Bệnh nhân có nguy cơ bao gồm người già, những người mắc bệnh phổi từ trước và những người bị suy giảm miễn dịch. Ngoài ra, bệnh nhân được điều trị hỗ trợ như đặt nội khí quản, sử dụng kháng sinh và thuốc điều hòa miễn dịch cũng có thể gặp rủi ro vì những can thiệp này phá vỡ niêm mạc và các biện pháp bảo vệ phổi khác. Các thiết bị y tế xâm lấn như ống thông, cấy ghép y tế và máy thở cũng có thể đưa mầm bệnh viêm phổi cơ hội vào cơ thể.

Vi khuẩn gây viêm phổi ở trẻ nhỏ

Các vi khuẩn trong panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp có thể gây:

+ Viêm phổi.

+ Viêm tai giữa cấp tính.

+ Viêm mũi do vi khuẩn.

+ Bệnh lao.

+ Ho gà.

+ Nhiễm trùng phổi,…

2. Các phương pháp xác định tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp

Để chẩn đoán, xác định nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp có nhiều xét nghiệm được sử dụng, có thể thực hiện một hoặc phối hợp nhiều phương pháp:

- Nhuộm soi: phát hiện sự có mặt và đánh giá mức độ vi khuẩn (Gram âm/ dương), tế bào (bạch cầu, tế bào biểu mô,…) trong mẫu bệnh phẩm giúp định hướng chẩn đoán căn nguyên.

- ELISA: phát hiện kháng nguyên/ kháng thể vi khuẩn trong mẫu bệnh phẩm.

- Nuôi cấy: phát hiện được chính xác căn nguyên trong panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp và cho kết quả kháng sinh đồ. Tuy nhiên, đối với một số vi khuẩn khó nuôi cấy như: Bordetella pertussis, Chlamydophila pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae,… thì phải chẩn đoán dựa vào sinh học phân tử.

Xét nghiệm panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp

- Sinh học phân tử: là xét nghiệm chẩn đoán có độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao. Xác định được từng căn nguyên trong panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp cho kết quả nhanh và chính xác.

3. Xét nghiệm panel tác nhân vi khuẩn gây viêm đường hô hấp ở đâu chính xác?

Trung tâm Xét nghiệm Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC được đánh giá chất lượng hàng đầu miền Bắc. Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, kỹ thuật viên có trình độ chuyên môn cao, cơ sở vật chất tiện nghi, trang thiết bị y tế hiện đại,… MEDLATEC ngày càng chiếm được vị thế hàng đầu trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là lựa chọn thông minh để chăm sóc sức khỏe cho bạn.

Xét nghiệm tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC

Hãy liên hệ với chúng tôi qua số 1900565656 để được tư vấn và đặt lịch khám chữa bệnh.