Hạt mỡ trong phân xuất hiện khi có quá nhiều chất béo trong phân hoặc phân chứa hỗn hợp các chất dinh dưỡng chưa tiêu hóa (protein, sợi, muối,…). Do đó sự xuất hiện của này là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa hoặc có thể do suy giảm chức năng tuyến tụy và tuyến mật. Xét nghiệm tìm hạt mỡ có trong phân để đánh giá tình trạng hấp thu của ruột và phản ánh hoạt động của gan, tụy, mật.
16/04/2020 | Cấy phân giúp ích gì trong việc chẩn đoán những bệnh lý đường tiêu hóa? 15/04/2020 | Giá trị chẩn đoán của các xét nghiệm phân tử và kháng thể ở bệnh nhân bị COVID-19 07/04/2020 | Giải đáp những thắc mắc về xét nghiệm máu ẩn trong phân 04/04/2020 | Tầm quan trọng của xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu
1. Nguyên nhân xuất hiện hạt mỡ trong phân
Hạt mỡ trong phân thường là một dấu hiệu của sự kém hấp thu ở ruột, liên quan đến các tình trạng như bệnh Celiac, viêm tụy mãn tính, thiếu hụt men,... Những điều kiện này phá vỡ các quá trình phân hủy/ hấp thu chất béo.
Hình ảnh hạt mỡ trong phân
Đôi khi, trong phân xuất hiện các hạt mỡ là bình thường sau khi bạn sử dụng thực phẩm có chứa chất béo tổng hợp hoặc do tác dụng phụ của thuốc. Tuy nhiên, khi tình trạng này kéo dài có thể do bệnh lý:
Hội chứng kém hấp thu: Sự xuất hiện chất béo trong phân chứng tỏ hệ tiêu hóa không hoạt động tốt để tiêu hóa hoàn toàn thức ăn, trong đó có cả chất béo.
Nguyên nhân gây kém hấp thu có thể do u xơ nang, một bệnh di truyền gây ảnh hưởng đến tuyến niêm mạc tiết dịch nhầy. Chất nhầy này chặn ống dẫn và van, hoặc lối đi trong tuyến tụy, và ngăn chặn sự giải phóng bình thường của mật và các enzyme phân hủy chất béo. Phân có dầu mỡ, có mùi hôi là một trong những triệu chứng đặc trưng của bệnh này.
Không dung nạp lactose: do thiếu men lactase mà cơ thể không thể hấp thu một loại đường trong các sản phẩm của sữa và thường gặp ở trẻ nhỏ.
Viêm tụy: chức năng tụy bị suy giảm làm khả năng tiết men để tiêu hóa chất béo của tụy bị ảnh hưởng, dẫn đến chất béo không được phân hủy hết.
Rối loạn liên quan đến gluten: khi cơ thể nhạy cảm với gluten trong lúa mì/ lúa mạch, việc tiếp xúc nhiều lần với gluten gây tổn thương niêm mạc ruột non.
Hẹp đường mật: Sự hấp thu chất béo phụ thuộc vào mật (được sản xuất ở gan và được lưu trữ trong túi mật), lipase tụy (enzyme phân hủy chất béo) và chức năng ruột bình thường. Sự vắng mặt của mật thường là do tắc nghẽn đường mật và có thể dẫn đến xuất hiện hạt mỡ trong phân và phân có màu vàng nhạt.
Hội chứng ruột kích thích, viêm ruột, bệnh Crohn cũng gây ảnh hưởng đến việc hấp thu chất dinh dưỡng và chất béo của cơ thể.
2. Khi nào bạn được chỉ định tìm hạt mỡ trong phân
Khi tiêu thụ 100g chất béo mỗi ngày, một người khỏe mạnh sẽ bài tiết 7g hoặc ít hơn chất béo trong phân của họ mỗi ngày.
Nhiễm hạt mỡ trong phân thường được định nghĩa là cơ thể người bài tiết hơn 7g chất béo trong 24 giờ khi tiêu thụ 100g chất béo mỗi ngày.
Hình ảnh phân nhầy bất thường
Dấu hiệu để bạn nhận biết sự có mặt của hạt mỡ là phân nổi trên mặt nước, có xuất hiện váng mỡ, có mùi hôi hay triệu chứng khó hấp thu khác:
+ Đau bụng.
+ Đầy hơi, khó tiêu.
+ Tiêu chảy.
+ Mệt mỏi, sụt cân,…
3. Các xét nghiệm tìm hạt mỡ trong phân
Xét nghiệm tìm hạt mỡ trong phân nhằm phát hiện hay đo lường lượng chất béo trong phân. Qua đó có thể giúp cho bác sĩ biết cơ thể bạn hấp thu bao nhiêu chất béo trong quá trình tiêu hóa. Những thay đổi về tính nhất quán, màu sắc và mùi của phân cũng thể hiện mức độ hấp thu chất béo của cơ thể.
Kết quả xét nghiệm có thể phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, lịch sử sức khỏe và chế độ ăn uống của bạn.
Sự xuất hiện của hạt mỡ ở trong phân không khẳng định sức khỏe bạn có vấn đề mà cần khai thác tiền sử và có thể sử dụng thêm các kỹ thuật khác để chẩn đoán nguyên nhân.
Trước khi làm xét nghiệm bạn cần:
+ Thực hiện chế độ ăn kiêng có 100g chất béo mỗi ngày trong 3 ngày trước khi làm xét nghiệm.
+ Ngừng sử dụng thuốc nhuận tràng trong và trước xét nghiệm.
+ Ngừng ăn thực phẩm giàu chất xơ.
+ Ngừng sử dụng một số loại thuốc như orlistat.
Các xét nghiệm tìm hạt mỡ trong phân bao gồm:
+ Xét nghiệm định tính: Quan sát hình ảnh hạt mỡ trực tiếp dưới kính hiển vi và đánh giá mức độ (+/++/+++).
Xét nghiệm soi tìm hạt mỡ bằng kính hiển vi
+ Xét nghiệm định lượng: Cần thu thập tất cả lượng phân trong vòng 24h.
Kết quả được tính bằng lượng hạt mỡ xuất hiện trong phân trong 24h (g/24h). Kết quả được cho là bình thường khi:
4. Bạn cần làm gì khi tìm thấy hạt mỡ trong phân?
Bạn cần xác định được nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh này để từ đó có biện pháp phòng ngừa, điều trị một cách phù hợp:
Với vấn đề về chế độ ăn uống:
+ Cần giảm lượng chất xơ và chất béo, uống nhiều nước.
Cần hạn chế thực phẩm giàu chất béo
+ Tránh các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo: dầu cá, dầu dừa, các loại hạt còn nguyên vỏ, sản phẩm từ lúa mì,…
+ Tăng cường vitamin tan trong dầu : vitamin A, D, K, E,…
Nếu không dung nạp được đường sữa (lactose): bạn cần hạn chế hoặc tránh ăn uống sản phẩm từ sữa (tùy mức độ nghiêm trọng của bệnh).
Liên quan đến viêm tụy, u xơ nang,…: bạn cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Vấn đề về tuyến mật/ túi mật: bổ sung muối mật hoặc enzym tụy để phân hủy chất béo tốt hơn.
5. Địa chỉ tin cậy thực hiện xét nghiệm tìm hạt mỡ trong phân
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với hơn 24 năm phát triển nhận được sự tin tưởng ngày càng đông đảo của nhân dân. Ngoài việc trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất tiện nghi MEDLATEC còn không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ đem đến sự hài lòng cho khách hàng.
Khi bạn có nhu cầu đặt lịch khám hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà bạn vui lòng liên hệ tổng đài 1900565656 (24/24) của MEDLATEC hoặc đặt lịch qua tính năng đặt lịch của ứng dụng iCNM.
Các cơ sở khám chữa bệnh của MEDLATEC:
- Trụ sở Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC: 42 - 44 Nghĩa Dũng, Ba Đình, Hà Nội.
- Phòng khám Đa khoa MEDLATEC:
+ Số 99 Trích Sài, Tây Hồ, Hà Nội.
+ Số 3, Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội.
1900 565656
