Viêm mũi dị ứng ở trẻ em: cách điều trị và phòng ngừa

Viêm mũi dị ứng là bệnh hô hấp có thể gặp phải ở bất cứ đối tượng nào, ở trẻ em bệnh nếu không được can thiệp sớm còn dễ diễn biến phức tạp, tiềm ẩn biến chứng nguy hiểm. Vậy làm sao để phòng ngừa và xử lý tốt với viêm mũi dị ứng ở trẻ em?

1. Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Viêm mũi dị ứng ở trẻ xảy ra khi lớp màng lót bên trong mũi (niêm mạc) bị viêm do gặp phải các dị nguyên bên trong hoặc bên ngoài cơ thể. Cơ chế tác động là khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên, histamin được giải phóng gây sưng, ngứa và giải phóng nhiều chất lỏng tích tụ trong mũi. 

 Viêm mũi dị ứng khiến trẻ khó chịu, quấy khóc và lười ăn

Thời tiết lạnh, không khí ô nhiễm cùng sức đề kháng khiến trẻ dễ bị viêm mũi dị ứng hơn, triệu chứng nhận biết là hắt hơi, ngứa mũi, sổ mũi, trẻ quấy khóc nhiều đặc biệt vào ban đêm và có thể biến chứng thành viêm xoang, viêm họng,... nếu không được điều trị đúng cách.

Hiện nay, viêm mũi dị ứng được chia làm 2 loại:

Viêm mũi dị ứng theo mùa

Tác nhân chủ yếu gây ra viêm mũi dị ứng là bụi, phấn hoa, lông chó mèo, bào tử nấm cùng điều kiện thời tiết thay đổi thất thường. 

Như ở miền Bắc nước ta, viêm mũi dị ứng thường xuất hiện nhiều vào mùa đông và mùa xuân, khi phấn hoa phát tán nhiều và độ ẩm không khí cao khiến nấm mốc sinh sôi phát triển.

Viêm mũi dị ứng quanh năm

Những trẻ có cơ địa dị ứng có phản ứng dị ứng với những tác nhân môi trường xung quanh không ổn định thì có thể mắc bệnh quanh năm. Cần tìm ra chính xác nguyên nhân, tác nhân gây bệnh để tránh trẻ tái phát nhiều lần. Tác nhân có thể là lông chó mèo, thực phẩm, phấn hoa,…

2. Làm gì khi bé bị viêm mũi dị ứng?

Khi trẻ có dấu hiệu bị viêm mũi, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám chứ không được tự ý dùng thuốc.

Trẻ nhỏ là đối tượng đặc biệt cần lưu ý khi dùng thuốc hay bất cứ loại thực phẩm chức năng nào. Mục tiêu của việc điều trị là giảm tối thiểu triệu chứng bằng thuốc có ít tác dụng phụ nhất. 

Đồng thời, việc tìm ra tác nhân gây dị ứng cho trẻ rất quan trọng để hạn chế trẻ tiếp xúc khiến bệnh nặng hơn và tái phát nhiều lần, thường gặp nhất là lông chó, mèo, phân chim, khói bụi,...

Hiện nay có nhiều loại thuốc được dùng trong điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ, gồm 2 nhóm chính là loại thuốc dùng tại chỗ và thuốc uống.

2.1. Điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em bằng thuốc dùng tại chỗ

Dung dịch Natri Clorid 0.9% (NaCl), còn gọi là nước muối sinh lý có thể dùng làm thuốc nhỏ mũi thường xuyên cho trẻ em. Dung dịch này rất an toàn, có khả năng làm sạch mũi, làm loãng dịch mũi rất tốt. Ngoài dạng nước nhỏ mũi, trẻ em cũng có thể dùng NaCl dạng phun xịt để làm sạch và thông mũi.

Cha mẹ nên dùng dung dịch NaCl để rửa mũi cho trẻ

Thuốc xịt mũi Glucocorticoid như: Becotide, Nasacort hay Flixonase có thể dùng trong các đợt viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, không nên dùng lâu dài bởi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ như suy tuyến thượng thận. 

Thuốc nhỏ mũi co mạch điều trị viêm mũi dị ứng khá thường dùng là oxymetazolin, naphazolin,… không nên tự ý sử dụng cho trẻ vì tác dụng phụ gây tím tái, choáng, khó thở,… Vì thế cha mẹ tuyệt đối không cho trẻ dùng thuốc này nếu không có chỉ dẫn của bác sĩ.

2.2. Thuốc uống điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ

Những nhóm thuốc uống sau chỉ dùng khi có hướng dẫn và chỉ định từ bác sĩ khám chuyên khoa:

Thuốc uống kháng histamin

Các thuốc loratadin, clorpheniramin, cetirizin trị viêm mũi dị ứng, giảm nhanh triệu chứng sổ mũi, nhầy mũi, ngứa mũi, chảy nước mắt, song không giúp tình trạng nghẹt mũi được cải thiện.

Thuốc uống kháng sinh

Chỉ dùng trong trường hợp trẻ bị viêm mũi dị ứng liên quan đến nhiễm khuẩn, tuyệt đối cho tự ý cho trẻ dùng.

Thuốc uống glucocorticoid

Thuốc uống này thường dùng cho các trường hợp viêm mũi, viêm xoang nặng, mạn tính, khi trẻ không đáp ứng với các thuốc điều trị khác.

Một loại thuốc uống thường dùng điều trị viêm mũi dị ứng, viêm xoang ở người lớn là thuốc uống cường giao cảm (phenylephrine, ephedrin, pseudoephedrin) đều không nên dùng cho trẻ.

Nên cẩn thận trước khi cho trẻ dùng thuốc uống trị bệnh

3. Cách phòng ngừa viêm mũi dị ứng ở trẻ

Trẻ có cơ địa nhạy cảm, dễ bị viêm mũi dị ứng nên được chăm sóc bằng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Dùng nước muối sinh lý rửa mũi cho trẻ hàng ngày, đặc biệt khi trẻ vừa ra ngoài hoặc đi trời lạnh.

• Dọn dẹp sạch sẽ phòng ốc, đảm bảo môi trường sống trong lành. Với trẻ đang bị viêm mũi dị ứng, lúc trước đi ngủ cha mẹ dùng khăn ấm lau 2 bên cánh mũi để trẻ dễ ngủ hơn.

• Hạn chế trồng hoa và nuôi chó mèo: nếu dị nguyên khiến trẻ bị viêm mũi dị ứng là lông chó mèo hay phấn hoa thì nên hạn chế tối đa cho trẻ tiếp xúc.

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ trước khi đi ngủ và sau khi ngủ dậy. Hãy dạy trẻ cách đánh răng và dùng nước súc miệng, tạo thói quen này để đường hô hấp và răng miệng luôn khỏe mạnh.

• Tăng cường sức đề kháng: Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nhiều rau và hoa quả tươi bổ sung vitamin (đặc biệt là vitamin C) cùng giấc ngủ đều, đủ giờ mỗi ngày sẽ giúp trẻ có sức đề kháng tốt, chống lại tác nhân gây bệnh nói chung và viêm mũi dị ứng nói riêng.

• Vào những ngày giao mùa, cần đặc biệt chú ý giữ ấm cơ thể cho trẻ.

Giữ ấm cơ thể trẻ khi thời tiết lạnh giúp phòng ngừa viêm mũi dị ứng tốt

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em khá phổ biến và thường không gây biến chứng nguy hiểm, tuy nhiên cha mẹ không được chủ quan, cần đưa trẻ đi khám ngay khi có triệu chứng nghi ngờ. Môi trường sống và không khí ngày càng ô nhiễm, chứa nhiều tác nhân gây bệnh nên việc phòng ngừa chăm sóc hàng ngày cần được thực hiện tốt.

Nếu có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào cần tư vấn thêm, cha mẹ đừng ngần ngại liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900565656 để được hỗ trợ.