Vai trò tiền liệt tuyến trong hệ sinh dục nam và 1 số bệnh thường gặp

Tiền liệt tuyến là một bộ phận quan trọng đối với cơ quan sinh dục ở nam với nhiệm vụ sản sinh hormon quyết định đặc tính giống loài và sản sinh tinh trùng giúp duy trì chức năng sinh sản. Bài viết ngày hôm nay sẽ giúp bạn đọc hiểu biết thêm cơ quan này để có thể chăm sóc sức khỏe cá nhân thật tốt.

1. Tiền liệt tuyến là gì?

Tiền liệt tuyến là 1 phần trong hệ sinh dục ở nam giới với nhiệm vụ sản xuất tinh dịch và hormon nam.

Tiền liệt tuyến giữ vai trò quan trọng trong hệ sinh dục của cánh mày râu

Tuyến tiền liệt bắt đầu hình thành trong thời gian 7 tuần đầu của thai kỳ và ở nam và nữ đều giống nhau. Sau đó mới bắt đầu phát triển với hình thái đặc trưng cho giới nam cả bên trong lẫn bên ngoài. Ở trẻ sơ sinh nam tuyến này chỉ nhỏ bằng hạt đầu và chưa thực hiện chức năng của mình. Chỉ đến độ tuổi thiếu niên, nhờ sự tác động của hormon kích thích chúng mới gia tăng kích cỡ.

Đối với người trưởng thành, Tiền liệt tuyến có kích cỡ bằng hạt óc chó và cân nặng khoảng 20 gram với khả năng tiết khoảng 20 - 30% tinh dịch. Kích thước chiều ngang khoảng 4cm, chiều dài khoảng 3cm, độ dày khoảng 2.5 cm.

Đến giai đoạn trung niên, tuyến tiền liệt sẽ lão hóa dần, chất kích thích suy giảm khiến cho kích thước của tuyến thu nhỏ lại. Bên cạnh đó, các tế bào nhàn rỗi của chúng sẽ sinh trưởng một cách bất thường và có khả năng dẫn đến phì đại tuyến tiền liệt.

Phì đại tuyến tiền liệt sẽ tạo ra áp lực lên niệu đạo, làm cản trở hoạt động bài tiết nước tiểu và dẫn đến tình trạng tiểu khó, tiểu rắt,… gây ảnh hưởng đến chức năng thận và đe dọa đến tính mạng. Đặc biệt, tuyến tiền liệt có khả năng mắc biến chứng và chuyển sang ung thư.

Nói chung, nam giới cần chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe thì tuyến tiền liệt mới có thể khỏe mạnh và giữ mãi nét trẻ trung cho bạn. Ngược lại, nếu sức khỏe không đảm bảo thì tuyến tiền liệt có khả năng mắc nhiều bệnh và gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống.

2. Cấu tạo 

Tuyến tiền liệt bao gồm mô tuyến (chiếm 7/10) cùng với lớp đệm mô sợi cơ (chiếm 3/10). Bao quanh tuyến này là lớp vỏ gồm có: elastin, collagen cùng các sợi cơ trơn khác. Phía trên bề mặt tuyến tiền liệt là các cơ vòng vân, không quan sát được mô đệm hay lớp vỏ, phía dưới đáy là những sợi dọc detrusor bệnh cùng mô sợi. Tuyến tiền liệt chia thành ba thùy: phải, trái và giữa. 

Cấu tạo tuyến tiền liệt gồm mô tuyến và lớp đệm mô sợi cơ

3. Vai trò tuyến tiền liệt

Tiền liệt tuyến có 2 nhiệm vụ chính:

• Tiết dịch trong tinh dịch: tuyến tiền liệt giữ vai trò phối hợp cùng các tuyến phụ khác sản sinh ra dịch trong tinh dịch. Các chất dịch này sẽ hòa lẫn vào tinh trùng hỗ trợ tinh trùng di chuyển dễ dàng trong hệ thống sinh dục nam và có khả năng làm nhờn niệu đạo lúc xuất tinh.

• Kiểm soát nước tiểu: tiền liệt tuyến giúp giữ và ngăn nước tiểu chảy qua niệu đạo khi phóng tinh. 

Tuyến tiền liệt thực hiện nhiệm vụ co bóp và kiểm soát nước tiểu không chảy ngược vào bàng quang

4. Một số bệnh liên quan đến tiền liệt tuyến

Khi tuyến tiền liệt mắc bệnh sẽ làm suy giảm chức năng của nó cũng như làm giảm chức năng sinh sản và sinh lý. Thêm vào đó, do vị trí đặc thù của tuyến nên khi mắc bệnh dễ gây ảnh hưởng đến hoạt động tiểu tiện và xuất tinh, cản trở sinh hoạt thường ngày của bệnh nhân.

4.1. Viêm tuyến tiền liệt

Là tình trạng tiền liệt tuyến bị nhiễm khuẩn bởi các tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn,... Bệnh chia thành 2 dạng:

• Cấp tính: với các dấu hiệu như đi tiểu nhiều lần, tiểu rắt, tiểu đau, sốt, cơ thể uể oải, mệt mỏi, ngán ăn,…

• Mạn tính: người bệnh cảm giác đau và khó chịu ở bụng dưới hay đau thắt lưng, đau ở tinh hoàn, khó tiểu,...

Bệnh viêm tuyến tiền liệt khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu và dễ gây biến chứng nếu như điều trị không đúng cách. Lưu ý: bệnh có thể tái phát, thời gian phát bệnh dài.

4.2. U xơ tuyến tiền liệt 

Đây là hiện tượng tuyến có sự tăng lên về kích cỡ, xuất hiện ở độ tuổi trung niên trở lên. Khi tuyến tiền liệt phát triển mạnh mẽ sẽ tạo ra chèn ép lên những cơ quan lân cận như bàng quang, niệu đạo làm ảnh hưởng đến hoạt động tiểu tiện như tiểu rắt, khó tiểu, đi tiểu nhiều lần, cảm giác đi tiểu chưa hết.

U xơ tuyến tiền liệt có thể gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu

Do tiểu không hết thế, vi khuẩn còn bên trong bàng quang gây tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Ngoài ra, bàng quang tăng phồng và ứ nước khiến cho thận ứ nước và bị suy.

4.3. Ung thư tiền liệt tuyến

Ung thư tuyến tiền liệt là một căn bệnh nguy hiểm xảy ra ở nam giới, đe dọa mạng sống bệnh nhân.

Khả năng mắc bệnh ung thư sẽ tăng dần theo độ tuổi với các dấu hiệu đặc trưng như tiểu khó, đau khi quan hệ tình dục, rối loạn cương dương,…

Bệnh ung thư có diễn biến khá nhanh, có thể di căn sang nhiều cơ quan khác, thậm chí lan tận xương và hạch bạch huyết.

5. Làm thế nào để phòng bệnh tuyến tiền liệt?

Tuyến tiền liệt giữ vai trò quan trọng đối với nam giới và một khi đã mắc bệnh sẽ ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống bệnh nhân. Chính vì thế hãy chủ động phòng bệnh với những gợi ý dưới đây:

• Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, bổ sung nhiều rau củ quả, hạn chế thịt đỏ và tránh dùng thức ăn nhanh, món ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.

• Duy trì cân nặng ổn định, thích hợp với tuổi tác và chiều cao, không tăng cũng như giảm cân quá nhanh.

• Uống nhiều nước mỗi ngày, đi tiểu đều đặn giúp làm sạch đường tiết niệu để tránh tình trạng nước tiểu lắng đọng ở bàng quang làm ảnh hưởng đến đường tiết niệu.

• Tập luyện thể chất thường xuyên giúp bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.

Tập luyện thể chất thường xuyên rất tốt cho sức khỏe 

• Quan hệ tình dục an toàn với bao cao su và hạn chế tối đa bạn tình, quan hệ tần suất đều đặn để không làm ứ dịch trong tuyến tiền liệt.

Tiền liệt tuyến là cơ quan giữ vai trò trọng với cơ thể, đặc biệt là sức khỏe sinh sản. Nếu nhận thấy những triệu chứng bất thường, bạn cần được thăm khám và chữa trị sớm.