Xét nghiệm PSA và vai trò chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến hiệu quả

Ung thư tiền liệt tuyến là một bệnh lý nguy hiểm và xảy ra rất phổ biến đối với nam giới, đặc biệt là những người trên 50 tuổi. Ở giai đoạn đầu bệnh thường không có biểu hiện rõ rệt nên rất khó phát hiện nếu chỉ dựa vào lâm sàng. Tuy nhiên hiện nay cánh mày râu đã có thể tầm soát phát hiện sớm bệnh dựa vào xét nghiệm dấu ấn PSA. Đây được coi là một giải pháp vô cùng hiệu quả trong việc phát hiện ung thư tiền liệt tuyến.

1. Cùng tìm hiểu xét nghiệm PSA là gì?

PSA (viết tắt của Prostate-specific antigen) là một kháng nguyên đặc hiệu chỉ được tiết ra bởi tuyến tiền liệt. Do đó đây được coi là xét nghiệm đặc trưng trong việc chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới.

PSA được sản xuất bởi cả tế bào bình thường và tế bào ác tính của tuyến tiền liệt, được tìm thấy chủ yếu trong tinh dịch và một phần nhỏ trong máu. Khối lượng phân tử của PSA vào khoảng 30.000 - 34.000 dalton.

Hình 1: Xét nghiệm đo nồng độ PSA.

Khoảng 70% PSA được gắn với các protein và 30% còn lại không gắn với protein. Dạng PSA không gắn với protein được gọi là PSA tự do hoặc free PSA (fPSA). Tỷ lệ fPSA/ PSA toàn phần được coi là một chỉ số có giá trị cao trong việc đánh giá nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến.

2. Những đối tượng nào được khuyến cáo nên thực hiện xét nghiệm PSA?

PSA là một xét nghiệm rất hữu ích giúp phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến, tuy nhiên không phải ai cũng cần thực hiện xét nghiệm này. Dưới đây là những đối tượng có nguy cơ và thường được bác sĩ khuyến cáo nên tiến hành kiểm tra PSA:

- Nam giới trên 50 tuổi và có nhu cầu sàng lọc ung thư tiền liệt tuyến.

- Nam giới có tiền sử gia đình có người từng mắc ung thư tiền liệt tuyến thì nên thực hiện xét nghiệm kiểm tra PSA khi 40 tuổi trở lên.

-  Đối với những người đang trong quá trình điều trị ung thư tiền liệt tuyến, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện xét nghiệm PSA định kỳ để theo dõi hiệu quả điều trị và phát hiện nguy cơ tái phát. Tùy mức độ bệnh của từng người mà bác sĩ sẽ đưa ra thời gian định kỳ tiến hành xét nghiệm.

Hình 2: Nam giới trên 40 tuổi và có tiền sử gia đình nên thực hiện xét nghiệm kiểm tra ung thư tiền liệt tuyến.

Xét nghiệm PSA là một xét nghiệm cần thiết và rất quan trọng đối với những người có nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến. Khi đã có yếu tố nguy cơ, nếu thực hiện xét nghiệm phát hiện bệnh sớm sẽ có ý nghĩa rất lớn giúp quá trình điều trị bệnh trở nên hiệu quả hơn.

3. Xét nghiệm PSA bao nhiêu cho thấy nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến?

Xét nghiệm PSA sử dụng bệnh phẩm là máu tĩnh mạch. Giá trị bình thường của PSA trong cơ thể thường rất thấp < 4ng/mL. Nếu kết quả xét nghiệm đo nồng độ PSA trong huyết tương ≥ 4ng/mL, điều này cho thấy người đó có nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến. Nồng độ càng cao thì nguy cơ sẽ càng lớn.

Những người có tốc độ tăng PSA toàn phần nhanh từ 0.75 ng/mL/năm cũng cho thấy nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến là rất lớn. 

Khi thực hiện xét nghiệm, cần phải lưu ý đến một số yếu tố ảnh hưởng đến nồng độ PSA như tuổi tác, kích thước của tuyến tiền liệt, tốc độ thay đổi của PSA và một số loại thuốc có ảnh hưởng. 

Hình 3: Ung thư tiền liệt tuyến.

Tuy nhiên trong trường hợp kết quả nồng độ PSA của bạn tăng cao trên 4ng/mL, bạn cũng không nên quá suy sụp bởi nó không khẳng định mắc ung thư tiền liệt tuyến. Nguyên nhân đó là nồng độ PSA có thể tăng cao trong một số bệnh lý khác không phải ung thư như phì đại tuyến tiền liệt lành tính, viêm tuyến tiền liệt, đặt sonde niệu đạo, yếu tố tuổi tác, xuất tinh,...

Do đó, để chẩn đoán chính xác một người mắc ung thư tiền liệt tuyến, ngoài xét nghiệm PSA bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện thêm các kỹ thuật đặc hiệu khác như sinh thiết tế bào, nội soi trực tràng kỹ thuật số,...

4. Triệu chứng của ung thư tiền liệt tuyến mà nam giới cần chú ý

Theo như phía trên đã đề cập, giai đoạn đầu của ung thư tiền liệt tuyến gần như không có bất cứ biểu hiện gì đặc biệt trên lâm sàng. Do đó rất khó để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm nếu chỉ dựa vào triệu chứng bên ngoài. 

Bệnh thường chỉ được phát hiện thông qua việc khám sức khỏe định kỳ hoặc những dấu hiệu khi bệnh đã trở nên nghiêm trọng hơn. Một số biểu hiện mà nam giới cần chú ý như:

- Rối loạn đường tiểu: đi tiểu khó, tiểu ít nhưng đôi lúc lại vội vàng và đi tiểu không tự chủ được.

- Có thể thấy máu trong tinh dịch khi xuất tinh.

- Đau vùng hông, xương chậu, lưng hoặc đùi.

- Dương vật khó có thể cương cứng.

- Cơ thể mệt mỏi, gầy sút cân, xanh xao,...

Theo thống kê hiện nay, tỷ lệ nam giới từ 55 - 74 tuổi mắc ung thư tiền liệt tuyến khoảng 64%. Đây là một con số khá lớn và cảnh báo những người đàn ông trên 40 tuổi nên thực hiện xét nghiệm PSA để sàng lọc và phát hiện bệnh sớm nhất nếu có.

Ung thư tuyến tiền liệt nếu được phát hiện sớm trong giai đoạn bệnh chưa di căn đến những cơ quan khác thì khả năng hoàn toàn có thể chữa khỏi 100%. Các bác sĩ sẽ hội chẩn và đưa ra phương pháp cắt bỏ toàn bộ tuyến tiền liệt, túi hứng tinh và ống phóng tinh. Đây là được coi là một phẫu thuật lớn, phức tạp và vô cùng quan trọng.

Chính vì vậy, nam giới trên độ tuổi 40 nên tìm cho mình một cơ sở y tế chất lượng để tiến hành xét nghiệm PSA giúp sàng lọc, phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời. Một địa chỉ uy tín gợi ý cho bạn đọc đó chính là bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.

Hình 4: MEDLATEC - địa chỉ tin cậy cho các đấng mày râu.

Tự hào là một trong những đơn vị y tế tiên phong trong lĩnh vực Xét nghiệm hiện đại, MEDLATEC đã và đang nhận được rất nhiều sự yêu thích và đánh giá cao của cộng đồng. Trung tâm xét nghiệm được thiết kế đạt chuẩn theo quy định quốc tế, đầu tư hệ thống dàn máy xét nghiệm hiện đại và tự động hoàn toàn. Qua đó đảm bảo tuyệt đối chất lượng của các xét nghiệm trước khi trả cho bệnh nhân.

Bên cạnh đó, khách hàng khi tới khám sẽ nhận được sự tư vấn nhiệt tình của đội ngũ các y bác sĩ có chuyên môn cao và nhiều năm kinh nghiệm trong nghề. Qua đó giúp khách hàng hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của bản thân và điều trị bệnh hiệu quả.

Để hỗ trợ cộng đồng trong việc phòng ngừa ung thư, MEDLATEC thường xuyên triển khai các gói khám sàng lọc nhiều loại bệnh ung thư với chi phí hợp lý. Các gói khám đa dạng phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau, cùng với đó là những ưu đãi đặc biệt đính kèm. 

Các đấng mày râu đừng bỏ lỡ và hãy liên hệ nhanh chóng với MEDLATEC để khám sàng lọc ung thư tiền liệt tuyến ngay thôi.