Tìm hiểu bệnh giun lươn Strongyloides stercoralis

Strongyloides stercoralis là một loại giun gây bệnh ở người, đặc biệt ở vùng có vệ sinh kém. Nhiễm trùng giun lươn có thể có hoặc không có triệu chứng, tuy nhiên khi ấu trùng Strongyloides stercoralis lạc chỗ di chuyển đến khắp các cơ quan thì có thể gây biến chứng nguy hiểm và có thể tử vong nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời.

1. Đặc điểm của bệnh giun lươn Strongyloides stercoralis

Strongyloides stercoralis là một loại giun tròn ký sinh trong đường ruột và gây bệnh. Đây là loại duy nhất trong số giun đường ruột có khả năng hoàn thành vòng đời của nó trong vật chủ thông qua chu kỳ tự động vô tính, cho phép chúng tồn tại vô thời hạn ở vật chủ. 

Vòng đời của Strongyloides stercoralis

Vòng  đời Strongyloides stercoralis bao gồm cả giai đoạn sống tự do và ký sinh. Giun cái trưởng thành ký sinh trong ruột non của con người, đẻ trứng trong niêm mạc ruột nở thành ấu trùng rhabditiform và được thải ra trong phân. Trong môi trường ẩm ướt, ấu trùng rhabditiform Strongyloides stercoralis có thể lột xác thành ấu trùng filariform  gây bệnh.

Bệnh giun lươn có thể diễn biến cấp tính, mạn tính hay nhiễm trùng lan tỏa.

Nhiễm Strongyloides stercoralis cấp tính: 

Các triệu chứng phổi như ho và kích thích khí quản, viêm phế quản, xảy ra khi ấu trùng di chuyển qua phổi vài ngày sau đó. Các triệu chứng tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, chán ăn, đau bụng) bắt đầu khoảng 2 tuần sau khi bị nhiễm trùng, với ấu trùng có thể phát hiện trong phân sau 3 đến 4 tuần. 

Nhiễm Strongyloides stercoralis mạn tính: 

Nhiễm trùng mạn tính với Strongyloides stercoralis thường không có triệu chứng. Các biểu hiện mãn tính ở đường tiêu hóa, chẳng hạn như nôn mửa liên tục, tiêu chảy, táo bón,... Biểu hiện da liễu như nổi mề đay và phát ban ấu trùng. Hen suyễn tái phát và hội chứng thận hư cũng có liên quan đến nhiễm giun lươn mạn tính.

Nhiễm trùng lan tỏa.

Chỉ sự di chuyển của ấu trùng đến các cơ quan nằm ngoài phạm vi của phổi và gây bệnh tại các cơ quan ký sinh.

2. Nguyên nhân nhiễm Strongyloides stercoralis

Nhiễm Strongyloides stercoralis chủ yếu qua da, một số ít do ăn uống thực phẩm bị nhiễm ấu trùng.

Strongyloides stercoralis xâm nhập và gây bệnh ở da

Sau khi xâm nhập qua da, ấu trùng di chuyển qua hệ thống tuần hoàn đến phổi và sau đó bị ho và nuốt để bắt đầu ký sinh trùng đường ruột. Ở đó, ấu trùng Strongyloides stercoralis trải qua hai lần lột xác cho con cái ký sinh, xâm lấn vào các tế bào của niêm mạc ruột. Ấu trùng giun lươn gây bệnh bằng 1 trong 3 phương pháp:

+ Ấu trùng xâm nhập vào niêm mạc của đại tràng và gây ra nhiễm trùng.

+ Ấu trùng xâm nhập vào niêm mạc của ruột non trên và gây nhiễm trùng.

+ Ấu trùng xâm nhập vào da quanh hậu môn và gây ra nhiễm trùng.

Sau đó chúng qua hệ bạch huyết và đi đến khắp cơ thể ký sinh và gây bệnh, điển hình là hệ thống thần kinh trung ương, gan và phổi.

3. Triệu chứng khi nhiễm Strongyloides stercoralis

- Biểu hiện tiêu hóa:

+ đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy.

+ Phù ruột, tắc ruột.

+ Loét niêm mạc, xuất huyết ồ ạt và viêm phúc mạc sau đó hoặc nhiễm trùng huyết do vi khuẩn.

- Biểu hiện và phát hiện phổi:

+ Ho, khò khè, khó thở, khàn giọng.

+ Viêm phổi.

+ Ho ra máu.

+ Suy hô hấp.

+ Xâm nhập xen kẽ hoặc củng cố trên X-quang ngực.

Ấu trùng Strongyloides stercoralis soi mảnh sinh thiết

- Hệ thần kinh:

+ Viêm màng não.

+ Ấu trùng có thể tìm thấy trong màng não, dura, màng cứng, dưới màng cứng và khoang dưới nhện.

- Dấu hiệu và triệu chứng toàn thân:

+ Phù ngoại biên và cổ trướng thứ phát do hạ đường huyết do protein mất bệnh lý ruột.

+ Nhiễm trùng gram âm tái phát hoặc nhiễm trùng huyết từ ấu trùng mang vi khuẩn xâm nhập vào thành niêm mạc.

+ Hội chứng tiết hormone không lợi tiểu không phù hợp.

+ Bạch cầu ái toan ngoại biên giảm.

- Biểu hiện ở da:

+ Tái phát ban đỏ hoặc nổi mề đay có thể tìm thấy ở bất cứ đâu trên da nhưng thường được tìm thấy dọc theo mông, đáy chậu và đùi do nhiễm trùng tự động lặp đi lặp lại.

+ Ấu trùng hiện tại phát ban hoặc nổi mề đay phát triển nhanh như 10cm/ giờ.

 Các phương pháp chẩn đoán Strongyloides stercoralis.

Hiện nay có rất nhiều phương pháp chẩn đoán, nhưng tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán nhiễm  Strongyloides stercoralis là xét nghiệm phân. Tuy nhiên, xét nghiệm phân truyền thống có độ nhạy và độ đặc hiệu không cao.

Hình ảnh ấu trùng Strongyloides stercoralis soi tươi phân

Xét nghiệm huyết thanh học được sử dụng khá phổ biến, nhưng rất nhạy cảm phản ứng chéo với các ký sinh trùng như máng và giun đũa, làm giảm tính đặc hiệu của xét nghiệm.

X-quang phổi/ ngực: cho thấy thâm nhiễm hai bên, các mô phổi có thể cho thấy xuất huyết phế nang.

Sinh thiết: Ấu trùng Strongyloides stercoralis có thể nhìn thấy trên sinh thiết phổi.

4. Cách điều trị và phòng Strongyloides stercoralis

- Điều trị:

+ Bệnh giun lươn cấp tính và mãn tính.

Trị liệu dòng đầu tiên Ivermectin, trong một liều duy nhất, 200 Viên/ kg uống trong 1 ngày, lặp lại sau 7 ngày.

Thay thế: Albendazole 400 mg uống hai lần một ngày trong 7 ngày.

+ Bệnh giun lươn lan tỏa.

Ivermectin, 200 Viên/ kg mỗi ngày cho đến khi kiểm tra phân và/ hoặc đờm âm tính trong 2 tuần.

- Phòng ngừa: 

+ Khi tiếp xúc với đất nên đi ủng và đeo găng tay.

+ Đeo găng tay và áo choàng, vệ sinh tốt và rửa tay siêng năng là rất quan trọng khi tiếp xúc với phân của bệnh nhân.

+ Kiểm tra sức khỏe người lớn hai năm một lần để đảm bảo quản lý tốt hơn các bệnh nhân mắc bệnh giun lươn mạn tính.

Cùng với sự phát triển chung của đất nước, hệ thống y tế cũng ngày một đâu tư trang thiết bị, con người, cơ sở vật chất để nâng cao chất lượng thăm khám và điều trị bệnh.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ tin cậy và phù hợp với khả năng tài chính để chăm sóc sức khỏe cho bạn. Với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ nhân sự chất lượng cao, bệnh viện tổ chức thăm khám nhiều chuyên khoa, góp phần chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu lượt khách hàng trong suốt hơn 24 năm qua. Bên cạnh đó, dù là bệnh viện đa khoa ngoài công lập nhưng tại MEDLATEC có tổ chức khám chữa bệnh theo tuyến Bảo hiểm y tế, khách hàng hoàn toàn yên tâm sử dụng các dịch vụ với chi phí hợp lý nhất.

Để biết thêm thông tin hãy liên hệ với chúng tôi qua tổng đài 1900565656 để được tư vấn và giải đáp thắc mắc.