Khi nhắc đến amip, chúng ta thường chỉ nghĩ đến bệnh do chúng gây ra tại đại tràng do đây là vị trí ký sinh phổ biến nhất. Tuy nhiên, ngoài vị trí này thì Entamoeba histolytica còn có khả năng ký sinh ở gan, phổi, não,... gây ra các tình trạng nguy hiểm cho tính mạng. Vậy để chẩn đoán tình trạng nhiễm amip ngoài đại tràng thì xét nghiệm nào hữu ích và có giá trị?
30/03/2020 | Giải đáp những thắc mắc về bệnh lỵ amip và xét nghiệm để chẩn đoán bệnh lỵ 03/10/2015 | Nguy cơ nhiễm amip “ăn não người” từ việc tự pha nước muối nhỏ mũi 09/07/2014 | Bệnh lỵ amip ở trẻ - những điều phụ huynh nên biết
1. Sơ lược về Entamoeba histolytica
Entamoeba histolytica thuộc lớp đơn bào chân giả. Tùy theo giai đoạn của chu kỳ phát triển mà chúng có 3 dạng hình thể:
- Thể hoạt động ăn hồng cầu: hay còn gọi là thể gây bệnh. Thể này thường phát hiện trong phân của bệnh nhân bị bệnh lỵ cấp tính, trong mủ của áp xe gan do amip hoặc trong tổn thương phủ tạng khác do amip di chuyển tới và gây nên.
- Thể nhỏ hoạt động, chưa ăn hồng cầu, chưa gây bệnh: Thể này sống hoại sinh trong lòng ruột và có thể gặp trong phân của người không có bệnh lỵ.
- Thể bào nang: Đây là thể truyền bệnh. Thể này có sức đề kháng cao với môi trường bên ngoài và là nguồn truyền nhiễm bệnh cho người lành.
Hình ảnh Entamoeba histolytica
Người bị nhiễm amip khi nuốt phải những bào nang già có 4 nhân. Khi đó, amip tiết ra một loại men làm phá hủy niêm mạc ruột, gây tổn thương thành ruột, chúng phối hợp với các loại vi khuẩn khác ở lòng ruột gây tổn thương thành ruột càng nặng hơn.
Ngoài ra, từ thành ruột amip còn xâm nhập vào máu rồi đi đến gây bệnh ở những cơ quan khác ngoài ruột như gan, phổi, não,...
2. Bệnh Amip do là Entamoeba Histolytica gì?
Bệnh amip là bệnh gây ra do Entamoeba Histolytica. Bệnh amip chủ yếu lưu hành địa phương và ít khi phát thành dịch.
Có 3 thể bệnh amip chính:
- Thể lỵ cấp: Bệnh khởi phát đột ngột, có hội chứng lỵ điển hình: đau quặn, mót rặn, phân có nhầy máu.
- Lỵ mãn tính: Là tình trạng viêm ruột mạn xuất hiện sau nhiễm lỵ amip cấp tính.
- Bệnh amip ngoài ruột: Thường gặp nhiều nhất là bệnh amip ở gan. Nguyên nhân do amip di chuyển từ tổn thương ruột qua máu vào gan và gây áp xe gan.
Ngoài ra còn gặp bệnh amip ở phổi và áp xe não do amip nhưng hiếm gặp hơn.
Bệnh áp xe gan do mip phổ biến nhất trong các bệnh amip ngoài đại tràng
3. Chẩn đoán nhiễm Amip ngoài đại tràng bằng phương pháp nào?
Bệnh amip ngoài đại tràng như áp xe gan, áp xe phổi, áp xe não hoặc bệnh ở các phủ tạng khác do amip gây ra nếu chỉ dựa vào triệu chứng rất khó chẩn đoán phân biệt với các nguyên nhân khác cũng gây nên áp xe.
Phương pháp soi phân trực tiếp để chẩn đoán bệnh amip ngoài đại tràng rất có giá trị tuy nhiên độ nhạy thấp, chỉ dùng để chẩn đoán amip gây bệnh ở đại tràng.
Hiện nay, để chẩn đoán bệnh amip ngoài đại tràng, thường áp dụng những phương pháp huyết thanh học chẩn đoán có giá trị như ngưng kết hồng cầu gián tiếp, ngưng kết latex, kết hợp bổ thể, phản ứng miễn dịch ELISA, trong đó phản ứng miễn dịch men ELISA (sero amibe) là một xét nghiệm có giá trị chẩn đoán cao. Vậy phương pháp xét nghiệm này như thế nào?
Sero Amibe là xét nghiệm tìm kháng thể IgG của Entamoeba histolytica lưu hành trong máu bằng phản ứng miễn dịch men ELISA.
- Bệnh phẩm được dùng để xét nghiệm: Huyết thanh của bệnh nhân (mẫu máu).
- Nguyên lý: dựa vào phản ứng kết hợp kháng nguyên - kháng thể đặc hiệu, trong đó kháng thể đã được gắn enzym. Khi cho thêm cơ chất thích hợp vào phản ứng thì enzym sẽ thủy phân cơ chất thành một chất có màu. Sự xuất hiện màu chứng tỏ đã xảy ra phản ứng đặc hiệu giữa kháng nguyên - kháng thể và thông qua cường độ màu mà biết được nồng độ kháng thể cần phát hiện.
Kỹ thuật ELISA gián tiếp.
- Kết quả: Phản ứng là dương tính khi hiệu giá kháng thể > 1/200.
- Ưu điểm:
+ Xét nghiệm tìm kháng thể IgG trong máu có độ nhạy cao, khi phản ứng (+) chắc chắn là bạn đã bị nhiễm amip. Kháng thể IgG của Entamoeba histolytica thường xuất hiện sau khoảng 1 tuần sau khi có triệu chứng của viêm đại tràng do amip.
+ Kỹ thuật khá nhạy cho phép phát hiện kháng thể cả khi nồng độ của chúng ở mức rất thấp (0.1 ng/mL).
- Nhược điểm: Tuy nhiên, xét nghiệm cũng có thể xảy ra dương tính giả với một tỉ lệ nhỏ, với những trường hợp nghi ngờ thì ta nên làm lại xét nghiệm để khẳng định lại một lần nữa.
4. Khi nào bạn nên làm xét nghiệm?
Khi bị nhiễm các loại giun sán nói chung hay nhiễm Entamoeba histolytica nói riêng đều gây hại đến sức khỏe của bạn. Nguyên nhân là do các sinh vật này khi kí sinh trong cơ thể người đều chiếm chất dinh dưỡng của cơ thể, gây dị ứng, tiết ra chất độc gây hại mô cơ quan,...
Nên xét nghiệm định kỳ 6 tháng 1 lần để kiểm tra mình có bị mắc các loại giun sán hay đơn bào gây bệnh không, và cùng nên xét nghiệm trong những trường hợp sau:
+ Đau bụng: Đau bụng thường xuyên, âm ỉ, không rõ vị trí,…
+ Sụt cân không rõ nguyên nhân.
+ Người mệt mỏi, da xanh, thiếu máu.
+ Triệu chứng rối loạn tiêu hóa: nôn, buồn nôn, đại tiện phân lỏng, nhầy máu,…
+ Đau đầu, chóng mặt,...
Đặc biệt nên kiểm tra ở những người có nguy cơ cao như: hay ăn rau sống, gỏi, đồ ăn chưa được chế biến chín,…
5. Nên làm xét nghiệm ở đâu là tốt nhất?
Khi nghi ngờ mình bị nhiễm giun sán hay các loại đơn bào gây bệnh, bạn nên đến cơ sở y tế nhà nước hoặc cơ sở y tế tư nhân có uy tín để khám chữa bệnh.
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tự hào là cơ sở y tế tư nhân có chất lượng khám chữa bệnh tốt, uy tín, luôn đảm bảo kết quả khám chữa bệnh của bạn.
Trung tâm Xét nghiệm tại MEDLATEC
Khi đến với MEDLATEC bạn sẽ được khám chữa bới các chuyên gia, các bác sĩ giỏi, có kinh nghiệm sẽ đưa ra hướng chẩn đoán và điều trị bệnh chính xác. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã trang bị cho mình hệ thống máy móc hiện đại, Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn ISO 15189:2012 giúp đưa ra kết quả chính xác và nhanh chóng.
Nếu bạn có bất kỳ vấn đề gì về sức khỏe hay thắc mắc, đừng ngần ngại mà hãy nhấc máy lên gọi cho chúng tôi theo số điện thoại 1900 56 56 56 để được tư vấn và giải đáp sớm nhất.
1900 565656
