Những thông tin hữu ích về xét nghiệm CEA bạn nên biết

Ung thư là bệnh gia tăng mất kiểm soát các tế bào ác tính trong cơ thể. Ung thư đường tiêu hóa (thường hay gặp ở đại trực tràng, dạ dày,…) chiếm tỷ lệ cao ở những người mắc bệnh. Việc xét nghiệm tầm soát ung thư là rất có ý nghĩa trong việc phát hiện sớm giai đoạn bệnh từ đó giúp bệnh nhân có hiệu quả điều trị bệnh và cơ hội sống cao hơn. Một trong những xét nghiệm góp phần chẩn đoán ung thư đường tiêu hóa là xét nghiệm CEA.

1. CEA là chất gì?

CEA là từ viết tắt của 1 loại protein được sản xuất ở tế bào ruột của thai nhi, protein đó có tên là Carcinoembryonic antigen, có khối lượng phân tử 200.000 dalton. Việc sản xuất CEA dừng lại trước khi sinh do đó nồng độ CEA sẽ rất thấp hoặc hầu như không có ở người trưởng thành khỏe mạnh.

Xét nghiệm CEA góp phần chẩn đoán và theo dõi sự tái phát của ung thư đại trực tràng. Ngoài ra giá trị này cũng tăng ở một số bệnh ung thư khác như ung thư tế bào biểu mô, ung thư dạ dày, vú, phổi, ruột,… hút thuốc lá nhiều cũng có thể làm tăng nồng độ CEA trong máu.

Hình 1: CEA có bản chất là protein được sản xuất ở tế bào ruột của thai nhi

2. Giá trị CEA bình thường là bao nhiêu?

Mẫu máu tĩnh mạch của bệnh nhân sau khi lấy sẽ được ly tâm tách huyết tương và thực hiện phân tích xét nghiệm trên máy chuyên dụng.

- Giá trị bình thường của CEA trong huyết tương có sự khác nhau giữa những người hút thuốc và không hút thuốc, cụ thể như sau:

+ Đối với những người không hút thuốc trị số bình thường là: < 2.5 ng/ml.

+ Đối với những người hút thuốc trị số bình thường sẽ là: < 5 ng/ml.

- Khi trị số này tăng cao thường gặp ở những người mắc bệnh ung thư (50 - 70%).

- Nồng độ CEA tăng trong một số bệnh ung thư như: đại trực tràng, dạ dày, vú, phổi, tuyến giáp, ruột, tuyến tụy,…

Tuy nhiên, một số bệnh không phải ung thư cũng gây tăng nồng độ CEA ví dụ như: polyp dạ dày, polyp ruột, viêm loét ruột, viêm phế quản mạn tính, viêm gan, xơ gan, viêm tuyến vú mạn tính,…

CEA tăng không đặc hiệu lớn hơn 2 lần so với người bình thường hút thuốc gặp ở những người xơ gan, bệnh phổi lành tính và suy thận mạn.

Hình 2: Xét nghiệm góp phần phát hiện, theo dõi các bệnh ung thư đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư đại trực tràng

3. Mục đích của xét nghiệm CEA

- Hỗ trợ chẩn đoán ung thư đường tiêu hóa (đại trực tràng, tụy, ruột non, dạ dày). Độ nhạy tùy vào giai đoạn của bệnh thường từ 25 - 80%.

- Theo dõi ung thư đường tiêu hóa (ung thư đại trực tràng,dạ dày,…) sau khi mổ: sau khi cắt bỏ toàn bộ khối u sau thời gian 6 tuần thì nồng độ CEA trở về giới hạn bình thường.

- Tăng giá trị phát hiện và theo dõi điều trị ung thư vú khi kết hợp với xét nghiệm CA 15 - 3. Khi kết hợp với xét nghiệm CA 15 - 3 mà kết quả nồng độ CEA tăng 10% gợi ý đến khả năng cao khối u chưa di căn.

- Hỗ trợ chẩn đoán ung thư phổi, thường được kết hợp cùng xét nghiệm NSE.

- Trên lâm sàng khi nghi ngờ người bệnh mắc ung thư đồng thời giá trị CEA tăng nên thực hiện thêm các thăm dò khác để chẩn đoán chính xác ung thư như nội soi, sinh thiết, chụp CT,…

- Xét nghiệm có hiệu quả phát hiện sớm ung thư đại trực tràng (CEA có thể tăng cao vài tháng trước khi có các dấu hiệu lâm sàng).

Hình 3: Xét nghiệm CEA phát hiện sớm bệnh ung thư đại trực tràng trước khi có các triệu chứng lâm sàng

- Đối với bệnh nhân đã được chẩn đoán ung thư: xét nghiệm CEA tiên lượng sự phát triển của khối u: CEA tăng sau phẫu thuật cắt bỏ u gợi ý tìm u tái phát hoặc có sự di căn xa.

- Khi phát hiện CEA > 15 ng/ml, cần làm thêm các xét nghiệm khác để chẩn đoán.

- Chỉ định thực hiện xét nghiệm CEA trước và định kỳ 3 tháng/ lần trong 2 năm đầu sau phẫu thuật cắt bỏ u đại trực tràng để theo dõi hiệu quả điều trị và quá trình tiến triển của bệnh.

- Nếu giá trị CEA tăng trước mổ tiên lượng tình hình xấu cho đối với bệnh nhân.

- Khi ung thư di căn, giá trị CEA có thể tăng trong các dịch khác của cơ thể như dịch não tủy.

4. Nên thực hiện xét nghiệm tầm soát ung thư ở đâu?

Ung thư là căn bệnh đáng sợ với mỗi người do sự phát triển thầm lặng của nó, chỉ khi bệnh đã phát triển đến giai đoạn nặng thì cơ thể mới có các dấu hiệu lâm sàng. Việc tầm soát ung thư nhằm mục đích phát hiện sớm những bất thường của cơ thể khi bệnh còn chưa tiến triển xa từ đó giúp người bệnh tăng cơ hội chữa trị và kéo dài thời gian sống.

Trên thực tế, để thực hiện xét nghiệm này công việc của bạn tương đối đơn giản đó là bạn chỉ mất một lượng máu nhỏ, đủ để xét nghiệm đã giúp bạn phát hiện ra được những bất thường của cơ thể. Còn đối với các xét nghiệm tầm soát ung thư đều phải cần hệ thống máy móc tiên tiến hiện đại để phân tích do đó không phải cơ sở y tế nào cũng thực hiện được.

Hình 4: Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC 

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với việc sở hữu hệ thống máy móc xét nghiệm hiện đại bậc nhất, phòng Lab đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189 : 2012, CAP đảm bảo cung cấp đầy đủ các dịch vụ tầm soát ung thư cho bạn lựa chọn.

 Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cung cấp các gói dịch vụ với chi phí khác nhau để bạn có thể lựa chọn phù hợp theo nhu cầu, chi phí khám chữa bệnh được thu theo giá niêm yết đảm bảo hợp lý với mọi khách hàng. Bên cạnh đó kết quả xét nghiệm của bạn hoàn toàn đảm bảo tin cậy bởi kết quả được giám sát, kiểm tra bởi các bác sĩ giỏi nhiều năm kinh nghiệm và được phân tích, tư vấn bới các chuyên gia đầu ngành.

Gọi điện đăng ký xét nghiệm miễn phí CEA và được  tư vấn chi tiết theo số tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC