Những điều cần biết trước khi siêu âm doppler xuyên sọ

Hiện nay, siêu âm doppler xuyên sọ là một trong những phương pháp kiểm tra tình trạng sức khỏe não bộ phổ biến. Nhằm giúp độc giả của MEDLATEC hiểu rõ hơn về phương pháp chẩn đoán này, trong bài viết ngày hôm nay chúng tôi sẽ đề cập đến các kiến thức như định nghĩa, thời điểm nên thực hiện và quy trình siêu âm doppler xuyên sọ chuẩn được áp dụng hiện nay.

1. Thế nào là Siêu âm doppler xuyên sọ?

Siêu âm doppler là gì?

Siêu âm doppler là một hình thức siêu âm tương đối đặc biệt, nó khác các hình thức siêu âm chẩn đoán hình ảnh thông thường. Nếu như siêu âm dạng bình thường sẽ thu về hình ảnh trực quan thông qua sóng siêu âm của cơ quan cần quan sát và chẩn đoán bệnh thì doppler lại thông qua các sóng này để khảo sát các dạng chuyển động bên trong cơ thể. 

Thủ thuật siêu âm doppler thường ghi nhận sự chuyển động của dòng máu trong cơ thể

Thông thường các dạng chuyển động mà siêu âm doppler hướng đến là sự dịch chuyển của các tế bào hồng cầu. Tuy nhiên sự dịch chuyển này được ghi nhận cùng cả hướng chuyển động cũng như tần suất thay đổi tốc độ. Cũng có khi thủ thuật y khoa này tập trung ghi nhận các áp lực động mạch phổ biến. 

Như vậy khi các bác sĩ thực hiện thủ thuật siêu âm doppler cho bệnh nhân họ sẽ phóng một chùm sóng siêu âm có tần số thích hợp để đi xuyên qua các vật thể chuyển động trong cơ thể. Từ đó máy tính sẽ thu về các tín hiệu thu được và chuyển tiếp thành các thông số. Cuối cùng bác sĩ chuyên khoa đọc các chỉ số này và tiến hành chẩn đoán cho người bệnh.

siêu âm doppler xuyên sọ là gì?

Việc thực hiện doppler xuyên sọ cũng tương tự như thủ thuật siêu âm doppler bình thường. Thủ thuật y khoa này lợi dụng những vị trí có xương sọ mỏng hơn các vị trí khác để đưa sóng siêu âm đi thăm dò. Sóng sẽ thu về các thông tin liên quan đến hình ảnh của toàn sọ, đặc biệt là các buồng chứa chất lỏng, dịch tủy trong não mà ta thường gọi là não thất.

Có ba vị trí chủ chốt nhất để thực hiện thủ thuật doppler xuyên sọ bao gồm:

• Doppler xuyên sọ vùng thái dương: Chuyên để kiểm tra các động mạch não trước, giữa và sau.

• Doppler xuyên sọ vùng ổ mắt: Các loại động mạch mắt cũng như động mạch cảnh cũng thường được kiểm tra bằng cách này.

• Doppler xuyên sọ khu dưới chẩm: Vùng dưới chẩm để ghi nhận tốc độ dòng máu tại động mạch sống và động mạch nền.

Có ba vị trí tại xương sọ mà bác sĩ thường thực hiện siêu âm doppler thăm dò

2. Thủ thuật siêu âm doppler xuyên sọ được dùng để làm gì?

Ngày nay y học đã ứng dụng kỹ thuật doppler xuyên sọ rất nhiều nhằm phục vụ cả mục đích nghiên cứu cũng như khám chữa bệnh. Thông thường khi bạn được chỉ định thực hiện doppler xuyên sọ thì bác sĩ sẽ sử dụng các thông số y tế thu được để phục vụ một trong những ứng dụng dưới đây:

Kiểm tra huyết động học của não

Việc kiểm tra khả năng di chuyển của dòng máu trong não là ứng dụng đầu tiên và cơ bản nhất của thủ thuật doppler xuyên sọ. Các bác sĩ thông qua các chỉ số thu về sau khi thực hiện thủ thuật sẽ biết được bệnh nhân có đang bị hẹp hay tắc động mạch hay không. Đồng thời họ cũng có thể đưa ra một số kết luận ban đầu liên quan đến tuần hoàn bàng hệ.

Ngoài ra một ứng dụng nhỏ của thủ thuật này là để áp dụng riêng đối với các bệnh nhân xuất hiện tình trạng co thắt mạch não. Nhờ đó bác sĩ có thể đưa ra các biện  pháp xử lý kịp thời.

Sử dụng khi thông động các tĩnh mạch não

Các mạch máu trong não sẽ xuất hiện hiện tượng phình bất thường vì một vài nguyên nhân khác nhau. Việc thực hiện siêu âm doppler xuyên sọ sẽ hỗ trợ phát hiện các bất thường và có hướng xử trí các bất thường này. 

Hỗ trợ theo dõi bệnh nhân trong phẫu thuật

Hiện nay phương pháp doppler siêu âm xuyên sọ được đánh giá là một trong những kỹ thuật kiểm tra an toàn mà số liệu thu về chính xác. Vì lý do này mà các bệnh viện đều kết hợp áp dụng phương pháp này trong các ca phẫu thuật tim hoặc động mạch phức tạp. Như vậy bác sĩ phẫu thuật vẫn đồng thời theo dõi được khả năng tuần hoàn não của bệnh nhân ngay trong ca phẫu thuật.

Thủ thuật siêu âm doppler xuyên sọ thường được áp dụng trong phẫu thuật

3. Quy trình thực hiện siêu âm doppler xuyên sọ

Doppler xuyên sọ vùng thái dương

Đặc điểm của xương vùng thái dương là độ dày có thể thay đổi tùy thuộc vào sắc tộc hoặc giới tính nên bác sĩ thường sẽ cân nhắc yếu tố này trước khi thực hiện siêu âm tại khu vực này cho bệnh nhân.

Thông thường bác sĩ sẽ đặt đầu dò phía trên gò má khu vực ngay đằng trước tai. Sẽ mất vài phút để bác sĩ kiểm tra và lựa chọn vị trí thăm dò tốt nhất. Máy tính sẽ nhanh chóng ghi nhận tín hiệu của động mạch não giữa, trước và sau ngay khi sóng siêu âm đạt đến độ sâu hợp lý.

Doppler xuyên sọ vùng ổ mắt

Thực hiện siêu âm doppler xuyên sọ tại khu vực ổ mắt bác sĩ sẽ hướng dẫn kỹ hơn cho bệnh nhân trước khi tiến hành thủ thuật. Lý do là vì kỹ thuật siêu âm khu vực này đòi hỏi nhãn cầu của bệnh nhân cần đứng yên.

Bạn nên tập trung hướng tầm nhìn của bản thân về phía trước để tránh mất thời gian khi thực hiện siêu âm. Bác sĩ sẽ đặt đầu dò ở mí mắt chúng ta và sử dụng một lực nhẹ vừa đủ cho gel siêu âm tiếp xúc với mặt da.

Doppler xuyên sọ khu vực dưới chẩm

Xương chẩm là xương nằm ở dưới cùng bên phải của hộp sọ, nó phủ lên thùy chẩm và tủy sống của chúng ta nối tiếp với hành não chính tại vị trí này. Để thực hiện siêu âm doppler xuyên sọ dưới chẩm chúng ta chỉ cần hợp tác với bác sĩ để họ tìm được điểm đặt đầu dò tốt nhất chứ không gây khó chịu gì.

Siêu âm doppler xuyên sọ ở những vị trí khác nhau

Trên đây là các kiến thức cơ bản có liên quan đến siêu âm doppler xuyên sọ dành cho những ai quan tâm. Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào về kỹ thuật siêu âm này, độc giả có thể liên hệ trước đến đường dây nóng 1900 56 56 56 để được tư vấn, giải đáp. Bên cạnh đó, độc giả đừng quên theo dõi các bài viết mới trên website để không bỏ lỡ bất kỳ thông tin y khoa hữu ích nào nhé.