Mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm phản ánh điều gì?

Trong số các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thì siêu âm được sử dụng phổ biến nhất bởi nó có chi phí thấp, có khả năng quan sát được cả những chi tiết nhỏ đem lại độ tin cậy tương đối cao. Đối với gan nhiễm mỡ, phương pháp này cũng có độ đặc hiệu tốt trong việc phát hiện bệnh. Vậy mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm phản ánh điều gì?

1. Tổng quan về bệnh gan nhiễm mỡ

1.1. Triệu chứng của bệnh

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ nhiều hơn bình thường trong gan. Bệnh ít khi có triệu chứng rõ ràng mà chủ yếu gây hiện tượng bụng ấm ách hơi khó chịu. Khi bệnh dẫn đến viêm gan sẽ xuất hiện triệu chứng sút cân, chán ăn, đau bụng, vàng da, mệt mỏi; thăm khám lâm sàng thấy gan phình hơi to.

Triệu chứng gan nhiễm mỡ thường không rõ ràng

1.2. Nguyên nhân bị gan nhiễm mỡ

Thường gặp nhất là gan nhiễm mỡ do rượu. Ngoài ra, cơ thể sản sinh quá nhiều mỡ hoặc chuyển hóa mỡ không kịp cũng sẽ sinh ra lượng mỡ thừa tích trữ trong các tế bào gan và gây ra bệnh lý này. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân thường gặp khác cũng có thể kể tới như:

- Tác dụng phụ của một số loại thuốc.

- Bệnh béo phì.

- Mắc bệnh tiểu đường.

- Cân nặng giảm sút nhanh chóng.

- Mỡ máu.

- Di truyền.

1.3. Phân loại gan nhiễm mỡ

- Phân loại theo tổn thương giải phẫu bệnh

Gan nhiễm mỡ được chia thành 3 nhóm dựa trên tổn thương giải phẫu bệnh: gan nhiễm mỡ đơn thuần, viêm gan do thoái hóa mỡ, xơ gan.

- Phân loại theo nguyên nhân gây bệnh

Dựa trên nguyên nhân gây bệnh thì có thể phân loại thành: gan nhiễm mỡ do rượu và gan nhiễm mỡ không do rượu.

2. Mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm

2.1. Siêu âm gan là gì?

Siêu âm gan là phương pháp chẩn đoán sử dụng những sóng âm có tần số cao tiếp xúc với các vùng cơ thể ở cùng gan để tạo ra hình ảnh về cơ quan bên trong cơ thể. Trong quá trình siêu âm, bác sĩ sẽ sẽ dùng máy siêu âm với dụng cụ phát sóng siêu âm áp vào phía trên bên phải vùng bụng của người bệnh để quan sát hình ảnh của gan. Những hình ảnh này sẽ được hiển thị qua màn hình máy tính, giúp phát hiện được những bất thường trong cấu trúc gan và các tổn thương nặng nề ở gan.

Siêu âm gan giúp phát hiện bất thường ở gan

Siêu âm gan có thể phân định được các thùy nói chung và phân thùy, hạ phân thùy nói riêng. Tổn thương gan sẽ được phát hiện qua siêu âm dựa trên mối liên quan với động mạch chủ với tĩnh mạch dưới, tĩnh mạch trên, tĩnh mạch cửa của gan.

2.2. Mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm

Bản thân bệnh gan nhiễm mỡ không có triệu chứng đặc biệt nên hầu hết các trường hợp chỉ phát hiện bệnh thông qua siêu âm. Mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm chủ yếu dựa vào các triệu chứng như tăng độ sáng của chủ mô gan, sự thay đổi độ sáng tại các vùng khác nhau của gan hoặc sự gia tăng độ sáng của mô gan khiến cho đường bờ của các cấu trúc mạch máu bị mờ đi.

Khi phát hiện gan nhiễm mỡ qua siêu âm, hình thái gan sẽ xuất hiện những đốm sáng rải rác hoặc tập trung thành từng khu. Tùy theo mức độ nhiễm mỡ gan ở từng người mà tình trạng này sẽ có sự khác nhau. Cũng qua siêu âm bác sĩ sẽ không thể nhìn thấy được hoặc nhìn thấy không rõ hệ thống mạch bên ngoài trên gan.

Thực hiện rà soát tĩnh mạch trên gan, tĩnh mạch cửa hoặc cơ hoành bác sĩ thấy không có báo hiệu âm phản hồi. Bên cạnh đó, âm vang của máy cũng sẽ giảm ở mặt sau gan. Do đó, hình ảnh về bờ rìa của gan và lá gan trở nên rõ ràng. Nói chung, mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm có đặc trưng là độ hồi âm của nhu mô gan gia tăng tạo nên hình ảnh gan sáng đặc trưng.

2.3. Đánh giá mức độ gan nhiễm mỡ qua siêu âm

Đối với siêu âm chẩn đoán gan nhiễm mỡ chỉ cần thấy một phần hoặc toàn bộ nhu mô của gan sáng đã xác định được mức độ đang mắc bệnh rồi. Theo đó, dựa vào hiện tượng tăng độ sáng của nhu mô gan trên hình ảnh siêu âm mà mức độ gan nhiễm mỡ được đánh giá như sau:

Mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm có đặc trưng là hình ảnh gan sáng

- Mức độ 1: có sự gia tăng nhẹ độ hồi âm lan tỏa của nhu mô, mức độ hút âm chưa có sự thay đổi đáng kể và độ hiển thị của vùng cơ hoành cũng như đường bờ tĩnh mạch vẫn rõ.

- Mức độ 2: độ hồi âm lan tỏa và hút âm của nhu mô gia tăng, xác định được cơ hoành nhưng độ hiển thị cơ hoành và đường bờ tĩnh mạch trong gan đã mờ hơn so với trước.

- Mức độ 3: có sự gia tăng đáng kể độ hồi âm lan tỏa và hút âm của nhu mô, tăng cao đến mức không còn nhìn thấy vùng cơ hoành cũng như đường bờ tĩnh mạch trong gan nữa.

Những mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm này sẽ giúp bác sĩ xác định mức độ bệnh của bệnh và đưa ra phương án điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân.

3. Siêu âm chẩn đoán gan nhiễm mỡ có độ chính xác như thế nào?

Do đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phụ thuộc vào con mắt của bác sĩ thực hiện siêu âm nên nó có tính chủ quan rất cao. Thực tế cho thấy đã có không ít trường hợp chẩn đoán nhầm hay quá mức độ bệnh do bác sĩ thiếu kinh nghiệm hoặc cài đặt máy không chính xác.

Đến nay, y học vẫn chuộng dùng siêu âm để chẩn đoán gan nhiễm mỡ do độ nhạy và đặc hiệu cao, an toàn và chi phí thấp. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân bị béo phì, mắc các bệnh gan mãn tính khác thì việc chẩn đoán cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng.

Thêm vào đó, siêu âm cũng không phân biệt được gan nhiễm mỡ đơn thuần hay thoái hóa mỡ gây viêm gan. Thường thì các bác sĩ có xu hướng đưa ra chẩn đoán bệnh lý này tương đối dễ vì chỉ dựa vào hình ảnh gan sáng hơn bình thường nên khó tránh được xác suất nhầm lẫn. Vì thế, những trường hợp bị viêm gan, sẽ cần làm thêm chụp CT hoặc MRI để chẩn đoán chính xác hơn.

Nếu nghi ngờ về tính chính xác của mô tả gan nhiễm mỡ trên siêu âm, người bệnh có thể đề xuất bác sĩ thực hiện kiểm tra bằng một phương pháp khác để có kết quả độc lập và khách quan hơn. Khi đã kiểm tra lại mà vẫn cho kết quả gan nhiễm mỡ tức là đã có kết luận đúng về bệnh.

Gan nhiễm mỡ là bệnh lý lành tính và có thể chữa khỏi nếu được phát hiện, điều trị ngay từ giai đoạn đầu. Vì thế, kiểm tra sức khỏe định kỳ, thực hiện xét nghiệm đánh giá chức năng gan được xem là biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả. Điều này có thể được thực hiện dễ dàng bằng cách đến trực tiếp Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, tại đây, bạn sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, tư vấn cụ thể nên thực hiện xét nghiệm gan nhiễm mỡ nào là phù hợp.