LPA phát hiện tính kháng thuốc của vi khuẩn Lao

Lao kháng thuốc nổi lên như mối đe dọa sức khỏe cộng đồng. Việc phát hiện nhanh và chính xác bệnh Lao và Lao kháng thuốc rất có ý nghĩa trong việc điều trị, đặc biệt ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch HIV. Vì vậy, kỹ thuật xét nghiệm LPA được ra đời để đáp ứng nhu cầu chẩn đoán, giúp phát hiện nhanh chóng sự có mặt của vi khuẩn Lao, Lao đa kháng hay siêu kháng với độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao.

1. Nguyên lý của kỹ thuật LPA

LPA - Line Probe Assay hay còn gọi là kỹ thuật lai mẫu dò là một nhóm các xét nghiệm dựa trên phản ứng đa chuỗi polymerase (PCR) xác định phức hợp Mycobacterium tuberculosis (MTB) và đồng thời phát hiện các đột biến kháng thuốc của chủng MTB. Nó thông qua mô hình liên kết của các sản phẩm khuếch đại DNA với các mẫu dò đích, với các vị trí đột biến quy định tính kháng thuốc hàng 1 và hàng 2.

Đột biến được phát hiện bằng cách: Gắn sản phẩm khuếch đại DNA với các mẫu dò đích với các đột biến xảy ra phổ biến nhất (mẫu dò MUT) hoặc được suy ra do thiếu phức hợp lai (tức là thiếu liên kết) của sản phẩm khuếch đại với các mẫu dò tương ứng.

Quy trình kỹ thuật Line probe Assay

Line Probe Assay đã được tổ chức y tế thế giới (WHO) phê chuẩn sử dụng để phát hiện nhanh tính kháng thuốc hàng 1 và hàng 2. Các kỹ thuật này có thể được xét nghiệm với chủng nuôi cấy (xét nghiệm gián tiếp), cũng như xét nghiệm với các mẫu đờm soi AFB âm tính hay dương tính. 

Kỹ thuật nhằm mục đích cải thiện độ nhạy phát hiện MTB (so với các phương pháp khác) và đồng thời phát hiện Lao kháng với rifampicin (Rif) và isoniazid (H).

Bên cạnh đó, nó còn là bộ kit thương mại đầu tiên phát hiện Lao kháng thuốc hàng hai, phát hiện các đột biến liên quan đến kháng thuốc fluoroquinolone và thuốc tiêm hàng hai (Capreomycin, Amikacin, Kanamycin).

2. Các xét nghiệm LPA phát hiện tính kháng thuốc

Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo: tiêu chuẩn vàng của điều trị Lao kháng thuốc (Lao đa kháng/ siêu kháng) là cần làm kháng sinh đồ đánh giá sự nhạy cảm của chủng vi khuẩn Lao với thuốc thường quy, tuy nhiên thời gian để có kết quả khá chậm từ 25 ngày cho đến hơn 2 tháng. Như vậy việc điều trị cho bệnh nhân có thể bị trì hoãn làm tăng nguy cơ thất bại điều trị và khó kiểm soát sự lây lan. Kỹ thuật Line Probe Assay ra đời để khắc phục những khó khăn trên.

LPA chẩn đoán Lao kháng thuốc gồm:

- Mycobacterium tuberculosis (MTB) đa kháng LPA.

Lao đa kháng là chủng vi khuẩn Lao kháng với  ít nhất  2 thuốc chống Lao hàng 1 là Isoniazid (INH) và Rifampicin (RIF).

+ Chỉ định: Chẩn đoán Lao đa kháng.

+ Mẫu bệnh phẩm: 

Đờm; dịch phế quản, dịch màng phổi, dịch hút khí quản.

Chủng vi khuẩn nuôi cấy Lao môi trường lỏng/ đặc.

Chẩn đoán Lao và Lao kháng thuốc

- Mycobacterium tuberculosis (MTB) siêu kháng LPA.

Lao siêu kháng là chủng vi khuẩn Lao đa kháng thuốc (kháng hàng 1) có kháng thêm với 1 trong các loại thuốc hàng 2 thuộc nhóm Fluoroquinolone và một trong ba loại thuốc tiêm hàng hai như Capreomycin, Amikacin, Kanamycin.

+ Chỉ định: Chẩn đoán Lao siêu kháng (sau khi hoặc đồng thời MTB đa kháng).

+ Mẫu bệnh phẩm:

Đờm AFB dương tính (ghi rõ mức độ 1+, 2+, 3+).

Chủng vi khuẩn nuôi cấy Lao môi trường lỏng/ đặc.

3. Ưu điểm vượt trội của LPA so với phương pháp khác

Gần đây, có nhiều bằng chứng cho thấy bệnh Lao đang giảm dần, nhưng hiện tượng Lao kháng thuốc ngày một gia tăng đã trở thành một trở ngại lớn cho việc kiểm soát bệnh Lao.

Các phương pháp chẩn đoán Lao kháng thuốc sử dụng phổ biến hiện nay:

+ Nuôi cấy Lao: Kiểm tra độ nhạy cảm với nuôi cấy và thuốc thông thường đối với MTB trên các hệ thống nuôi cấy lỏng/tự động là một thủ tục tốn thời gian (mất tới 8 - 12 tuần), chịu tỷ lệ tạp nhiễm cao hơn và đòi hỏi phải có thiết bị, phương tiện hiện đại và nguồn nhân lực có chuyên môn kỹ thuật chuyên sâu.

+ Genexpert MTB: phát hiện vi khuẩn Lao có kháng duy nhất 1 loại thuốc rifampicin (thuốc chống Lao hàng 1) hay không.

So với phương pháp trên, LPA vượt trội hơn bởi:

+ Thời gian quay vòng của LPA là 24 - 48h còn nuôi cấy mất 6 - 8 tuần.

+ Có thể được thực hiện trực tiếp trên mẫu đờm (dương tính với AFB), giải quyết được vấn đề thời gian so với nuôi cấy. Và nó vẫn đặc hiệu cho Mycobacterium tuberculosis (MTB), ngay cả trong các mẫu bị ô nhiễm bởi các phần tử khác. 

Điểm vượt trội của Line Probe Assay so với phương pháp khác

+ Có thể có hiệu quả về chi phí trong dài hạn, vì chẩn đoán và điều trị kịp thời cho bệnh nhân kháng thuốc có thể làm giảm thêm các trường hợp mới, giảm gánh nặng tài chính cho chính phủ để điều trị cho họ. 

+ Có độ nhạy và độ đặc hiệu cao: Độ nhạy đối với việc phát hiện rifampicin, isoniazid và kháng đa kháng lần lượt là 98,1, 92,1 và 95%, với độ đặc hiệu 97,8% đối với rifampicin và 98,33% đối với phát hiện Lao siêu kháng. Nó cũng có lợi thế bổ sung là cho phép nghiên cứu các kiểu đột biến. 

Tóm lại, các đặc tính hiệu suất cao và thời gian quay vòng ngắn làm cho LPA trở thành một công cụ chẩn đoán tuyệt vời, để chẩn đoán sớm và chính xác.

4. Nên xét nghiệm Lao kháng thuốc ở đâu?

Hiện nay, bệnh Lao đã được kiểm soát, nhưng thách thức tăng sức đề kháng với thuốc chống Lao vẫn tồn tại và LPA có thể là một lựa chọn hiệu quả. Kết quả xét nghiệm có tác động tích cực đến quá trình ra quyết định điều trị cho bệnh nhân Lao, chủ yếu bằng cách giảm thời gian và bắt đầu điều trị đúng.

Việc lựa chọn đúng nơi để thăm khám và chẩn đoán ban đầu rất có ý nghĩa cho sức khỏe của bạn. Chẩn đoán sớm và chính xác giúp làm tăng hiệu quả điều trị lên nhiều lần.

MEDLATEC sử dụng LPA cho chẩn đoán Lao và Lao kháng thuốc

LPA đã được Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đưa vào xét nghiệm chẩn đoán Lao và Lao kháng thuốc với thời gian trả kết quả nhanh chóng mà giá cả phải chăng. Cùng với đội ngũ bác sĩ chuyên sâu hàng đầu và trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, MEDLATEC tự hào mang lại chất lượng dịch vụ tốt nhất.

Hãy để MEDLATEC là lựa chọn tuyệt vời cho sức khỏe của bạn.