Lạm dụng corticoid coi chừng rước họa vào thân

Trẻ có thân hình béo phì, nhiều gia đình bỏ qua vì nghĩ rằng con tăng cân là do sự phát triển tự nhiên theo độ tuổi. Tuy nhiên, ít ai biết rằng mỡ tích tụ ở vùng bụng, mặt tròn ra, sau gáy và cổ mập ra là đôi khi do lạm dụng corticoid từ những thói quen mà nhiều người vô tình bỏ qua.

Tăng cân không kiểm soát - hậu quả khôn lường do lạm dụng Corticoid

Gần đây, Bệnh viện đa khoa MEDLATEC tiếp nhận bé gái L.M.T, 11 tuổi, ở Tây Hồ, Hà Nội vào viện với lí do béo mặt, đau đầu. Theo lời kể của phụ huynh, bệnh nhân T., có tiền sử dùng Corticoid dạng xịt 1 năm để điều trị viêm mũi dị ứng.

Bé trai được mẹ đưa đến khám trong thể trạng béo phì.

Cùng thời điểm khám, bé trai N.Đ.M, 13 tuổi, địa chỉ Bắc Từ Liêm, Hà Nội đến BVĐK MEDLATEC khám với lí do tăng cân không kiểm soát trong vòng 4 năm trở lại và xuất hiện nốt bầm tím trên da không rõ nguyên nhân.

Sau khi khi khai thác tiền sử, hai bệnh nhân được bác sĩ chỉ định các cận lâm sàng và xét nghiệm cần thiết. Kết quả là cả 2 mắc hội chứng Cushing.

Dấu hiệu nhận biết hội chứng Cushing

Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing thường dễ nhận biết bởi các triệu chứng điển hình có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

- Mập/phì là triệu chứng thường gặp nhất với sự phân bố mỡ đặc trưng ở mặt, ở thân người nhiều hơn tứ chi cùng các đặc điểm: mặt tròn, u mỡ ở gáy, mỡ dày ở ngực, bụng, nhưng không nhiều ở mông và chân tay. Tăng cân thường là triệu chứng đầu tiên.

- Những thay đổi ở da thường gặp: Da mỏng, mặt đỏ, bầm máu sau va chạm gặp khoảng 45% vết nứt da gặp 50 - 70% thường có màu đỏ tím lún sâu dưới da. Các vết nứt thường nằm ở: bụng, ngực, háng, mông, đùi.

- Rậm lông tóc: Lông mày rậm, nhiều lông tơ ở mặt, ở thân mình, có thể mọc râu, ria mép, lông nách.

-  Rối loạn sinh dục do tăng androgen ở nữ và tăng cortisol ở nam: tắc kinh ở nữ hoặc mọc lông sớm ở trẻ chưa dậy thì.

- Có thể đau đầu, giảm trí nhớ, kém tập trung, nặng hơn có thể có các rối loạn tâm thần.

Biểu hiện đặc trưng của bệnh Cushing.

Do vậy, nếu con có yếu tố nguy cơ hoặc xuất hiện những biểu hiện bất thường, cha mẹ không nên chủ quan và nên đưa con đi khám ở các địa chỉ tin cậy,…

Nguyên nhân mắc hội chứng Cushing

Nguyên nhân phổ biến nhất là hội chứng Cushing do thuốc. Các nguyên nhân khác là rối loạn ở tuyến yên thượng thận hoặc do tiết ACTH lạc chỗ. Bệnh Cushing là dùng để chỉ hội chứng Cushing do u tuyến yên tăng tiết ACTH gây ra.

Phương pháp chẩn đoán hội chứng Cushing

- Khám tổng quát lâm sàng nghi có hội chứng Cushing, hỏi tiền sử dùng thuốc và tiền sử gia đình.

- Sử dụng các xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán hội chứng Cushing như: cortisol, định lượng cortisol và định lượng ACTH huyết tương.

- Đo cortisol tự do trong nước tiểu 24h, nghiệm pháp ức chế Dexamethasone.

- Các xét nghiệm khác : điện giải đồ, tổng phân tích máu, glucose lúc đói, cholesterol, triglyceride, LDL- Cholesterol, HDl-cholesterol.

- Siêu âm tuyến thượng thận và chụp cộng hưởng từ (MRI) tuyến yến.

Xét nghiệm có thể phát hiện bệnh này.

6 cách giúp cơ thể tránh xa Corticoid

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, corticoid sẽ có lợi nếu dùng đúng cách, đúng liều lượng. Tuy nhiên, thuốc sẽ phản tác dụng nếu dùng quá liều và sẽ gây ra các biến chứng như: tăng đường huyết, tăng cân, loãng xương, tăng cortisol máu, thoái hóa cơ, yếu cơ, mỏng da, vết rạn da, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, suy thượng thận, suy giảm miễn dịch, giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, rối loạn kinh nguyệt, chậm dậy thì…

Vì vậy, để phòng tránh hoặc hạn chế tiến triển của bệnh thì lời khuyên của bác sĩ là:

1. Không tự ý mua các thuốc kháng viêm giảm đau không có đơn của bác sĩ, thuốc không có nguồn gốc rõ ràng (ví dụ: một số bệnh nhân thường hay ra cửa hàng thuốc Tây khai bệnh và tự mua thuốc giảm đau nhức xương khớp, hoặc thuốc trị cảm ho, sổ mũi, viêm xoang, … về uống).

2. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý dùng quá nhiều thuốc chứa steroid trong thời gian dài.

3. Thận trọng sử dụng các thuốc nam , thuốc bột trong điều trị

4. Ăn ít mỡ và calories hơn, tăng cường rau quả trong bữa ăn.

5. Tăng cường vận động, luyện tập thể dục thể thao.

6. Khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra tình trạng huyết áp, đường huyết, mật độ xương.

MEDLATEC là địa chỉ khám tin cậy của mọi gia đình.

Bệnh viện đa khoa MEDLATEC là địa chỉ khám chữa bệnh tin cậy, tại đây quy tụ các chuyên gia đầu ngành giỏi chuyên môn giàu kinh nghiệm cùng hệ thống thiết bị hiện đại, sơ sở khám chữa bệnh khang trang phục vụ người dân. Bệnh viện đáp ứng đầy đủ các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh thăm dò chức năng hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán đúng bệnh và có hướng xử trí kịp thời.

Mọi thông tin chi tiết, xin vui lòng liên hệ tổng đài 1900 565656 để được giải dáp thắc mắc và tư vấn miễn phí.