Chụp X-quang là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh được áp dụng phổ biến trong công tác khám chữa bệnh. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại về những ảnh hưởng mà tia X có thể gây ra đối với thai nhi, đặc biệt là nếu thai phụ chụp X-quang khi không biết mang thai. Vậy chụp X-quang khi không biết mang thai có thực sự nguy hiểm không?
18/03/2020 | Bác sĩ trả lời: chụp X - quang vòi trứng có hại không? 18/03/2020 | Chụp X - quang đầu gối bao nhiêu tiền và nên thực hiện ở đâu uy tín? 18/03/2020 | Chụp X - quang xương chậu có thể thực hiện cho phụ nữ mang thai không?
1. Nguy cơ có thể gặp nếu chụp X-quang khi không biết mang thai
Thông thường, nếu chỉ chụp X-quang một lần thì những nguy cơ có thể gặp phải rất hiếm khi xảy ra. Tuy nhiên, trường hợp thai phụ chụp X-quang khi không biết mang thai nhiều lần trong thời gian ngắn sẽ tiềm ẩn những nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Lý giải cho điều này là bởi một số tế bào trong cơ thể có thể bị tia X làm tổn thương, nếu nghiêm trọng về sau có thể tiến triển thành ung thư.
Chụp X-quang khi không biết mang thai nếu số lần ít thì nguy cơ ảnh hưởng thai nhi thấp
Liều bức xạ tia X luôn được giữ ở mức tối ưu nhất để có thể thu được hình ảnh rõ nét nhất cũng như đồng thời đảm bảo sức khỏe của người chụp. Tuy nhiên, nếu không thực sự cần thiết thì không nên chụp X-quang khi mang thai vì có thể dẫn đến những ảnh hưởng tới sức khỏe. Do đó để tránh trường hợp chụp X-quang khi không biết mang thai, thường thì các bác sĩ sẽ hỏi xem người chụp có đang mang thai không rồi mới đưa ra quyết định thực hiện thủ thuật này.
2. Ảnh hưởng của tia X đến thai nhi nếu chụp X-quang
2.1. Cơ chế tác động của tia X đến thai nhi
Mức độ và khả năng ảnh hưởng của tia X trong chụp X-quang đối với sức khỏe con người phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời gian tiếp xúc, liều tia, số lần nhận tia,... Có một điều mọi người cần biết là chúng ta trong cuộc sống hàng ngày vẫn có thể bị ảnh hưởng từ các nguồn bức xạ xung quanh chứ không chỉ riêng trong chụp X-quang.
So với bức xạ được dùng để điều trị thì chụp X-quang thường có liều thấp hơn. Do đó, cũng sẽ có sự khác nhau về mức độ nguy hại khi tiếp xúc với tia X.
Trong trường hợp chụp X-quang khi không biết mang thai các cơ quan như phổi, tim thì nguy cơ dị tật bẩm sinh là rất thấp bởi tia X không được chiếu vào vùng bào thai, nếu có thì chỉ có một số tia thứ cấp có thể chạm tới nhưng với liều rất nhỏ.
Nguy cơ dị tật bẩm sinh do chụp X-quang tim phổi là rất thấp
2.2. Mức độ ảnh hưởng của tia X đối với thai nhi
Với cùng 1 liều bức xạ, tùy thuộc vào giai đoạn tuổi thai mà mức độ nguy hại của tia X gây ra đối với thai nhi cũng có sự khác nhau:
- Chụp X-quang khi mang thai 1 tuần: chưa có nghiên cứu rõ ràng về ảnh hưởng của tia X đến giai đoạn này.
- Chụp X-quang khi mang thai 2 tuần - 7 tuần: có nguy cơ ảnh hưởng đến thai nếu liều bức xạ cao.
- Chụp X-quang khi mang thai 8 - 40 tuần: có nguy cơ ảnh hưởng đến thai nếu liều bức xạ cao.
Bên cạnh tuổi thai, mức độ ảnh hưởng của tia X đến thai nhi cũng phụ thuộc vào vị trí cơ quan được chụp. Cụ thể như:
- Chụp X-quang vùng bụng, khung chậu, chậu: với liều bức xạ từ 0,1 - 1, thai nhi có tỷ lệ thương tổn là 1/100000 - 1/10000.
- Chụp X-quang vùng đầu, ngực: liều bức xạ 0,001 - 0,0001 - tỷ lệ thương tổn thai nhi là dưới 1/1000000.
- Chụp X-quang vùng thắt lưng, cột sống: liều bức xạ 1 - 10, tỷ lệ thương tổn thai nhi từ 1/10000 - 1/1000.
Chưa có nghiên cứu về ảnh hưởng của tia X với thai nhi trong 2 tuần đầu
2.3. Liều chụp tia X đối với thai nhi khi chụp X-quang
- Thai nhi từ 2 - 8 tuần tuổi: tia X không có khả năng dẫn đến sảy thai, dị tật bẩm sinh hay làm cho thai nhi chậm phát triển đối với các liều chụp chẩn đoán, trừ trường hợp sử dụng liều lớn hơn 200 millisievert.
- Thai nhi từ 8 - 15 tuần: hệ thần kinh trung ương của thai nhi bắt đầu phát triển và có những sự nhạy cảm nhất định đối với ảnh hưởng của tia X, nhưng chỉ với liều từ 300 millisievert trở lên.
- Thai nhi trên 20 tuần tuổi: khả năng chịu đựng tia X của thai nhi tốt hơn trước vì các cơ quan đã phát triển hoàn toàn.
Nhiều trường hợp nếu bắt buộc phải chụp X-quang khi mang thai thì thai phụ sẽ được che chắn bởi áo chì nhằm giảm thiểu sự phơi nhiễm của tia X đối với thai nhi.
Mặc áo chì giúp hạn chế ảnh hưởng của tia X đến thai nhi
Để tránh tình trạng chụp X-quang ảnh hưởng đến thai nhi thì người chụp nếu nghi ngờ mang thai hoặc đang mang thai cần báo cáo trước với bác sĩ để được tư vấn và chỉ định chụp X-quang trong trường hợp thực sự cần thiết.
Đồng thời, để đảm bảo an toàn sức khỏe cả mẹ và bé thì nên lựa chọn những cơ sở y tế, bệnh viện uy tín nếu có nhu cầu chụp X-quang. Cơ thể phụ nữ mang thai luôn nhạy cảm, do đó cần được chăm sóc cẩn trọng, chu đáo khi thực hiện các kỹ thuật chụp chiếu.
Một trong những địa chỉ chụp X-quang uy tín, chính xác ở Hà Nội được nhiều người tin tưởng lựa chọn chính là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Tại đây, mọi bệnh nhân đều được bác sĩ xem xét, khám tổng quát kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định thực hiện bất kỳ phương pháp chẩn đoán hay điều trị nào.
Ngoài ra, hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, sẽ cho kết quả chính xác và giảm tối đa ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Chắc chắn, kết quả chụp X-quang ở MEDLATEC bạn có thể hoàn toàn yên tâm.
Có thể thấy, tia X dù ít hay nhiều cũng có thể gây một số ảnh hưởng đối với thai nhi. Vì vậy, người chụp cần nắm rõ tình trạng hiện tại của mình để tránh trường hợp chụp X-quang khi không biết mang thai dẫn đến những ảnh hưởng không tốt.
Nếu có nhu cầu tư vấn hay đăng ký sử dụng dịch vụ, khách hàng vui lòng liên hệ ngay đến tổng đài 1900 56 56 56 hoặc trực tiếp đến các cơ sở của MEDLATEC.