Chụp CT Scanner 2 mức năng lượng: ứng dụng và quy trình thực hiện

Chụp CT Scanner 2 mức năng lượng (DECT) nhờ thiết bị phát và thu cải tiến nên ảnh chụp có sự phân biệt các thành phần vật chất tốt hơn. Kỹ thuật chụp này đang được ứng dụng rộng rãi trong chẩn đoán điều trị bệnh lâm sàng, đặc biệt là các bệnh lý như: sỏi hệ niệu quản, khối u, bệnh gout, xuất huyết não,…

1. Hiểu thế nào về kỹ thuật chụp CT Scanner 2 mức năng lượng?

Đây là kỹ thuật sử dụng hệ thống tia X ở 2 mức năng lượng 80 và 140 kVp. Các thành phần vật chất đặc biệt trong cơ thể sẽ có sự hấp thụ tia X khác nhau ở 2 mức năng lượng này, nên chụp CT Scanner 2 mức năng lượng được dùng để phát hiện, đánh giá đặc tính tổn thương, sỏi hệ tiết niệu, mức độ tưới máu phổi, khối u bất thường,…

CT Scanner là một kĩ thuật hiện đại hàng đầu được sử dụng trong chẩn đoán bệnh

Muốn chụp CT Scanner kỹ thuật này cần có máy chụp với hai mức năng lượng, có thể là một hoặc hai đầu đèn vừa phát 2 năng lượng khác nhau vừa thu chúng lại. Kỹ thuật chẩn đoán này dựa trên sự tương tác của vật chất với tia X năng lượng khác nhau để tạo ảnh chẩn đoán phân biệt.

Nhờ đó, ảnh chụp CT Scanner 2 mức năng lượng có thể phân tích sâu hơn bản chất tổn thương, nhất là các thành phần vật chất lạ gây bệnh lý. Các mô cơ thể có thể phân tách được qua kỹ thuật chẩn đoán này là mỡ, nước và iod.

2. Ứng dụng của kỹ thuật chụp CT Scanner 2 mức năng lượng

Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh mới này đã và đang được ứng dụng trong chẩn đoán, phát hiện và hỗ trợ điều trị một số bệnh lý như:

 Ảnh chụp CT 2 mức năng lượng có thể phân biệt được loại sỏi thận

2.1. Phát hiện và phân biệt loại sỏi thận

Sỏi thận thể hiện rõ trên hình chụp CT thông thường lẫn CT Scanner 2 mức năng lượng, tuy nhiên chỉ có kĩ thuật CT Scanner 2 mức năng lượng mới phân biệt chính xác 3 loại sỏi thận thường gặp nhất là sỏi canxi, struvite và acid uric. Từ đó bác sĩ có thể đưa ra hướng điều trị phù hợp cho bệnh nhân, nhằm loại bỏ sỏi.

2.2. Sàng lọc và chẩn đoán Gout

Không những có giá trị chẩn đoán, chụp CT Scanner 2 mức năng lượng còn tiết lộ mức lắng đọng tinh thể urat trong khớp, giúp bác sĩ phát hiện sớm nguy cơ bệnh Gout. Thực tế, kỹ thuật chẩn đoán này đã được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh Gout.

2.3. Phát hiện xuất huyết não

Ảnh chụp CT thông thường có thể bỏ sót tình trạng xuất huyết não hoặc chẩn đoán sai xuất huyết não. Nhưng CT Scanner 2 mức năng lượng có khả năng phân biệt được hình ảnh xuất huyết não thực sự với hình ảnh tăng độ đậm CT không do xuất huyết não.

Xuất huyết não có thể chẩn đoán chính xác hơn với CT Scanner 2 mức năng lượng

2.4. Phát hiện và đánh giá thuyên tắc phổi

Phim chụp CT Scanner 2 mức năng lượng thể hiện rõ mức độ tắc mạch máu phổi và bất thường tưới máu nhu mô phổi liên quan. Vì thế kỹ thuật này có thể kết hợp với chụp CT tưới máu phổi và hình ảnh hình thái cấu trúc nhu mô phổi để chẩn đoán chính xác các bệnh lý phổi phức tạp.

2.5. Phát hiện dập xương

Kỹ thuật loại trừ xương cho phép đánh giá dập xương và phân biệt với những tổn thương xương khác mà chụp CT không làm được.

3. Các bước chụp CT Scanner 2 mức năng lượng

Thực tế quy trình chụp CT Scanner 2 mức năng lượng giống với chụp CT thông thường, sự khác biệt là máy chụp có thiết bị phát và thu 2 mức năng lượng tia X. Các bước tiến hành như sau:

3.1. Bước 1: Chuẩn bị trước khi chụp

Bệnh nhân được hướng dẫn cởi bỏ quần áo và mặc áo choàng bệnh viện, tháo bỏ tất cả vật dụng kim loại trên cơ thể như: đồng hồ, kính, kẹp tóc, áo nịt ngực có gọng kim loại, răng giả, thiết bị trợ thính,…

Nếu cần tiêm thuốc cản quang, bệnh nhân cần ký vào bản cam kết tiêm và được kiểm tra chức năng thận, và khai thác tiền sử bệnh dị ứng.

Bệnh nhân được hướng dẫn nhịn ăn trước khi chụp 4 - 6 giờ, uống nước với lượng vừa phải trước 2 giờ (trường hợp không khẩn cấp).

 Chụp CT 2 mức năng lượng khá giống chụp CT thông thường

Sau khi chuẩn bị xong, bạn sẽ được đưa vào phòng chụp CT và hướng dẫn tư thế chụp phù hợp.

3.2. Bước 2: Tiến hành chụp CT

Tư thế chụp CT thường áp dụng là bệnh nhân nằm ngửa trên bàn máy chụp CT, được yêu cầu nằm yên, có thể nín thở theo hướng dẫn của bác sĩ khi chụp bụng và ngực. Thực tế quá trình chụp CT diễn ra rất nhanh, thường chỉ mất từ 3 - 5 phút.

Nếu gặp phải vấn đề sức khỏe như căng thẳng, không thể giữ nguyên tư thế chụp hoặc có phản ứng lạ sau khi tiêm thuốc phản quang (sốt nóng toàn thân, khó thở, choáng váng,…) hãy thông báo với bác sĩ để được hỗ trợ y tế.

3.3. Bước 3: Kết thúc và chờ kết quả

Bệnh nhân chụp CT không chuẩn bị có thể ăn uống, hoạt động bình thường. Bệnh nhân tiêm thuốc cản quang cần được giữ đường truyền tĩnh mạch và theo dõi khoảng 30 phút xem có phản ứng bất thường gì không. Sau đó bệnh nhân có thể về nhà và tự theo dõi, cần uống nhiều nước để đào thải thuốc hoàn toàn ra khỏi cơ thể.

Ảnh chụp CT sẽ có ngay trên màn hình máy vi tính sau khi chụp, tuy nhiên sau đó cần thời gian để bác sĩ đọc kết quả. Do đó, kết quả chụp CT Scanner có thể trả sau 30 - 60 phút hoặc lâu hơn nếu cần hội chẩn thêm.

Như vậy, chụp CT Scanner 2 mức năng lượng là kỹ thuật chụp CT mới, có hiệu quả cao trong đánh giá một số bệnh lý, tính chất tổn thương. Quy trình chụp CT Scanner 2 mức năng lượng không phức tạp hơn chụp CT thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện khi cần thiết. 

Để được tư vấn chi tiết hơn về kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.