Chụp cắt lớp đầu và những vấn đề cần lưu ý

Chụp cắt lớp đầu là phương pháp chẩn đoán bằng hình ảnh giúp cung cấp thông tin về xương mặt, mắt, sọ não,... để bác sĩ có căn cứ phát hiện bất thường từ đó đưa ra hướng xử trí hiệu quả. Hiện nay, phương pháp này đã và đang được áp dụng ở nhiều cơ sở y tế, khẳng định vai trò to lớn đối với chăm sóc sức khỏe người bệnh.

1. Tổng quan về bộ não

Đầu là nơi chứa não bộ - cơ quan quan trọng và phức tạp nhất của cơ thể người. Bao bọc não bộ là xương bản sọ, lớp xương này kết hợp với các xương mặt tạo thành hộp sọ có chức năng bảo vệ não tránh khỏi các tổn thương từ tác động bên ngoài. Não là cơ quan trung tâm đóng vai trò điều phối, kiểm soát hầu hết các hoạt động của cơ thể. Mỗi vùng của não đều có những chức năng chuyên biệt: vận động, sáng tạo, trí nhớ, cảm giác,... và các vùng ấy lại liên kết, phối hợp với nhau để đảm bảo cơ thể được hoạt động hài hòa.

Não bộ là cơ quan điều khiển, giám sát mọi hoạt động của cơ thể

Não gồm 3 phần: đại não, thân não và tiểu não.

- Đại não

Đây là thành phần chính của não, cấu tạo gồm hai phần chính: bán cầu não phải và bán cầu não trái. Mỗi bán cầu đại não có 4 thùy chính: thùy thái dương, thùy trán, thùy chẩm, thùy đỉnh. 

- Thân não

Thân não nằm trước và liên tục với tiểu não. Nó bao gồm: hành não, trung não và cầu não hoạt động như một trạm truyền thông tin giữa vỏ não với các bộ phận trong cơ thể.

- Tiểu não

Tiểu não nằm dưới thùy chẩm, phía sau não bộ, ngăn cách với đại não bởi lều tiểu não.

2. chụp cắt lớp đầu và những vấn đề đáng lưu tâm

2.1. Thế nào là chụp cắt lớp đầu?

Chụp cắt lớp đầu tức là dùng các chùm tia X để chụp lại hình ảnh chi tiết bên trong đầu và mặt nhờ đó mà bác sĩ có được các thông tin về xương mặt, mắt, xoang trong xương gần mũi và tai trong. Trong khi chụp, người bệnh sẽ nằm trên một chiếc bàn có gắn với máy chụp cắt lớp dạng ống, đầu đặt vào trong máy chụp. Khi tia X đi xuyên qua đầu, ở từng góc chụp khác nhau sẽ cho ra ảnh một lát cắt nhỏ. Tất cả ảnh sẽ được máy tính xử lý và lưu lại.

Trường hợp cần thiết, người bệnh có thể được bác sĩ yêu cầu tiêm thuốc cản quang vào tĩnh mạch ở tay. Mục đích của việc này là giúp cho các cấu trúc và cơ quan dễ dàng hiện lên trên ảnh. Ngoài ra, thuốc cản quang còn có tác dụng kiểm tra khối u, dòng lưu thông của máu, vùng viêm nhiễm hoặc tổn thương thần kinh.

2.2. Vai trò và thời điểm nên chụp cắt lớp đầu

2.2.1. Vai trò của chụp cắt lớp đầu

Chụp cắt lớp đầu giúp bác sĩ chẩn đoán, theo dõi các bệnh lý:

- Khối u não.

- Nhiễm trùng não.

- Máu tụ trong não.

- Dị tật bẩm sinh ở đầu.

- Dính liền khớp sọ.

- Chảy máu não.

- Đột quỵ.

- Tổn thương mặt hoặc đầu.

Hình ảnh chụp cắt lớp đầu giúp mô tả chi tiết tình trạng não

2.2.2. Thời điểm nên chụp cắt lớp đầu

Chụp cắt lớp đầu nên thực hiện khi cơ thể có những triệu chứng sau:

- Ngất xỉu.

- Thay đổi trong hành vi và suy nghĩ.

- Mất khả năng nghe.

- Đau đầu kèm theo những triệu chứng nhất định.

- Có dấu hiệu về tổn thương não như: khó nuốt, khó giao tiếp, giảm trương lực cơ, thị lực giảm rõ rệt,...

2.3. Có thể phát hiện ung thư não thông qua chụp cắt lớp đầu hay không?

Ung thư não có tỷ lệ người mắc bệnh và tử vong rất cao. Bệnh đặc biệt nguy hiểm vì các triệu chứng gần như không thể phát hiện từ giai đoạn đầu. Đa phần các trường hợp phát hiện bệnh đều ở giai đoạn bệnh đã nặng nên cơ hội chữa khỏi bệnh là không có. Vì thế, chụp cắt lớp đầu được xem là phương pháp hỗ trợ chẩn đoán bằng hình ảnh hiệu quả đối với người bệnh, giúp phát hiện khối u trong não lên đến 90%.

Những hình ảnh 2 - 3D thu được qua chụp CT cắt lớp đầu cho thấy một cách rõ nét và chi tiết tổn thương ở trong não nên bác sĩ có căn cứ để phát hiện khối u não ngay từ khi kích thước chúng còn rất nhỏ. Ngoài ra, nếu cần thiết, bác sĩ cũng có thể kết hợp kết quả chụp cắt lớp với một số phương pháp khác để đưa ra chẩn đoán chính xác về bệnh. Nhờ vậy mà các thông tin về: tình trạng, kích thước, vị trí, lành/ác tính của khối u được xác định.

2.4. Trước và sau khi chụp CT cắt lớp đầu cần lưu ý gì?

- Trước khi chụp:

Muốn kết quả chụp cắt lớp đầu trở nên chính xác, phục vụ hiệu quả cho chẩn đoán của bác sĩ, trước khi thực hiện kỹ thuật này, người bệnh nên lưu ý:

+ Thông báo với bác sĩ nếu có tiền sử về bệnh thận, tiểu đường; đang dùng thuốc điều trị một bệnh lý bất kỳ; dị ứng thuốc.

+ Thăm khám và có sự tư vấn kỹ lưỡng từ bác sĩ nếu đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.

+ Không để vật dụng bằng kim loại ở trên người.

+ Nếu đối tượng chụp cắt lớp là trẻ nhỏ, cần có bố mẹ hoặc người thân đi kèm trong suốt quá trình chụp.

Chọn địa chỉ chụp cắt lớp uy tín để được thăm khám, chỉ định, chụp và chẩn đoán chính xác bệnh lý

- Sau khi chụp:

+ Hầu như tất cả các trường hợp sau chụp cắt lớp đầu đều có thể quay về cuộc sống bình thường. Trong trường hợp cần theo dõi thêm các xét nghiệm khác, bác sĩ sẽ dặn dò và có lời giải thích cặn kẽ để bệnh nhân được biết.

+ Những ai đã tiêm thuốc cản quang khi chụp cắt lớp, sau đó nên uống nhiều nước để đào thải thuốc ra khỏi cơ thể.

+ Không nên lo lắng nếu có hiện tượng máu bầm tại vùng tiêm thuốc cản quang vì nó sẽ khỏi vào một thời gian sau đó.

Mặc dù lợi ích của phương pháp chụp cắt lớp đầu mang lại là không thể phủ nhận nhưng không phải ai cũng nên áp dụng kỹ thuật này mà tốt nhất chỉ nên thực hiện khi có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Bên cạnh đó, việc lựa chọn địa chỉ chụp cắt lớp uy tín cũng rất quan trọng bởi nó liên quan trực tiếp đến chất lượng hình ảnh và tính chính xác của chẩn đoán. Nếu cần được tư vấn thêm về phương pháp này, bạn có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56 để được chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC chia sẻ kỹ lưỡng.