Bệnh thủy đậu và những xét nghiệm chẩn đoán

Bệnh thủy đậu là một bệnh lây truyền lành tính thường gặp. Người mắc bệnh không phân biệt độ tuổi, giới tính; mỗi người sẽ chỉ mắc nhiều nhất một lần trong đời. Tuy là bệnh lành tính nhưng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời bệnh sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm. Việc khám bệnh và thực hiện làm các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh là cần thiết và nên tiến hành sớm để điều trị bệnh hiệu quả.

1. Thủy đậu là bệnh gì?

Bệnh Thủy đậu hay còn gọi là bệnh phỏng dạ do virus Varicella - zoster gây ra. Là bệnh dễ lây, lây qua đường hô hấp hoặc do tiếp xúc trực tiếp với người bệnh. Ban đầu biểu hiện bệnh là sốt nhẹ, đau đầu, người mệt mỏi, xuất hiện các nốt mụn nhỏ tròn sau đó phát triển thành mụn nước rồi đóng vảy sau 10 - 15 ngày. 

Hình 1 : Virus gây bệnh Varicella-zoster.

Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp nhiều ở trẻ em do hệ miễn dịch còn yếu. Bệnh thường gặp vào mùa đông - xuân. Sau khi bị nhiễm bệnh lần đầu, virus này tồn tại ở các sợi cơ thần kinh sau đó tái hoạt động gây nên bệnh Zona thần kinh.

2. Triệu chứng Bệnh thủy đậu

Bệnh phỏng dạ phát triển qua 4 giai đoạn với các triệu chứng khác nhau như sau:

Hình 2: Xuất hiện các mụn nước là triệu chứng chính của bệnh phỏng dạ.

3. Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán bệnh thủy đậu

Khi có những dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh bạn nên đi khám và xét nghiệm sớm để điều trị bệnh kịp thời tránh mắc các biến chứng nguy hiểm. Hiện nay các phương pháp xét nghiệm để chẩn đoán khẳng định mắc bệnh đều sử dụng bệnh phẩm là máu tĩnh mạch.

- Máu tĩnh mạch sau khi lấy được chứa trong các ống có sẵn chất chống đông và được ly tâm lấy huyết tương để xét nghiệm.

- Nguyên lý của các xét nghiệm chẩn đoán bệnh này là phát hiện sự tồn tại của kháng thể kháng virus thủy đậu trong máu người bệnh. Do đó, kết quả dương tính có thể gặp ở những người đã tiêm vắc-xin hay những người đã mắc bệnh có kháng thể miễn dịch.

3.1. Xét nghiệm huyết thanh học xác định kháng thể IgG và IgM với virus thủy đậu

Kỹ thuật này sử dụng phương pháp miễn dịch hóa phát quang tự động trên máy ELISA để xác định kháng thể có trong máu.

Kháng thể là những chất sinh ra nhằm bảo vệ cơ thể, tiêu diệt các vi khuẩn có hại.Trong cơ thể có nhiều loại kháng thể nhưng xét nghiệm chẩn đoán virus Varicella-zoster xác định 2 loại kháng thể là IgG và IgM.

• Kháng thể IgG: là kháng thể phổ biến nhất. Có chức năng bảo vệ cơ thể sớm nhất. Trong bệnh phỏng dạ, IgG được phát hiện sau khi xuất hiện triệu chứng 10 - 12 ngày cũng có thể gặp ở những người đã bị bệnh hay đã tiêm vắc xin.

• Kháng thể IgM: là kháng thể miễn dịch được tổng hợp đầu tiên ở trẻ sơ sinh có chức năng bảo vệ cơ thể tiêu diệt kháng nguyên có hại. Kháng thể này được tìm thấy sau khi xuất hiện triệu chứng từ 5 - 7 ngày.

Xét nghiệm huyết thanh học xác định kháng thể IgG và IgM với virus thủy đậu

Các trường hợp kết quả có thể thu được sau phân tích là:

- Kháng thể IgG (+) và IgM (-): bạn không mắc bệnh.

- Kháng thể IgG (-) và IgM (-): bạn khỏe mạnh bình thường không mắc bệnh nhưng bạn nên đi tiêm vắc-xin để phòng bệnh.

- Kháng thể IgG (+/-) và IgM (+): bạn mắc bệnh và cần được điều trị kịp thời.

Xét nghiệm này có vai trò quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Vì nếu mắc bệnh trong quá trình mang thai sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe em bé: có thể gây thủy đậu bẩm sinh, dị tật bẩm sinh cho em bé sau này.

3.2. Phương pháp PCR

Là phương pháp xác định kiểu gen (kiểm tra ADN) của Varicella-zoster virus.

- Phương pháp này sử dụng bệnh phẩm là máu hoặc chất dịch từ các mụn nước lấy của bệnh nhân bị thủy đậu, hoặc phát hiện sớm bệnh này khi xét nghiệm dịch phết hầu họng.

- Dùng trong các trường hợp để phát hiện sớm bệnh thủy đậu.

- Kết quả dương tính (bị nhiễm virus Varicella-zoster) khi tìm thấy ADN của virus này kết luận âm tính khi không tìm thấy ADN của virus.

3.3. Phát hiện hiệu giá kháng thể trong huyết thanh

Xét nghiệm máu với những trường hợp mắc bệnh sau 2 tuần, hiệu giá kháng thể IgG/IgM sẽ tăng cao gấp 2 - 4 lần bình thường. 

4. Để phòng ngừa bệnh thủy đậu cần làm gì?

Do đây là bệnh dễ lây và lây truyền rất nhanh do đó để phòng bệnh cần lưu ý một số điều sau đây:

- Tiêm vắc xin phòng bệnh.

- Hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh đặc biệt phụ nữ mang thai không nên tiếp xúc với người bị thủy đậu.

- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

- Giữ gìn vệ sinh môi trường sống.

- Không dùng chung đồ vật với những người mắc bệnh.

- Đối với những người đang mắc bệnh:

• Không nên tụ tập ở nơi đông người tránh lây nhiễm.

• Tránh làm vỡ các mụn nước, vệ sinh cơ thể sạch sẽ có thể tắm bằng nước ấm, tránh gió đề phòng biến chứng.

• Không ăn các loại thực phẩm không tốt với bệnh như: tôm, cua, cá,... không nên ăn nhạt.

• Uống nhiều nước và mặc quần áo thoáng mát.

• Không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

     Khi có các triệu chứng của bệnh bạn nên đi khám và làm xét nghiệm kịp thời. Hiện nay, xét nghiệm thủy đậu vẫn chưa phổ biến rộng rãi tại các cơ sở y tế do đó bạn nên tìm một cơ sở khám chữa bệnh có chất lượng tốt để đến kiểm tra. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 sẽ là lựa chọn tốt nhất cho bạn. Cùng với đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn tay nghề cao hết lòng vì người bệnh, trang thiết bị hiện đại tiên tiến bậc nhất và dịch vụ lấy mẫu tận nơi 24/7 tất cả sẽ đem đến cho bạn dịch vụ hài lòng nhất, kết quả chính xác và nhanh chóng nhất. 

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012

Gọi điện cho chúng tôi theo số 1900 56 56 56 để đặt lịch khám, các bạn chỉ cần ở nhà nhấc máy gọi điện còn việc chăm sóc sức khỏe hãy để chúng tôi thực hiện. Lựa chọn Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để khám chữa bệnh bạn sẽ hoàn toàn yên tâm về chất lượng và dịch vụ.