Góc tìm hiểu: Tinh trùng sống được bao lâu bạn đã biết chưa?

Thời gian sống của tinh trùng ảnh hưởng nhiều đến khả năng thụ thai và sinh con. Với nam giới khỏe mạnh bình thường, thời gian sống của tinh trùng đủ để chúng di chuyển và tạo thành hợp tử với trứng. Sức khỏe tinh trùng kém có thể khiến thời gian sống của chúng giảm đi và là một trong nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn. Vậy chính xác tinh trùng sống được bao lâu bạn đã biết chưa?

1. Giải đáp: tinh trùng sống được bao lâu?

Khả năng tồn tại của tinh trùng trong các môi trường khác nhau là khác nhau vì điều kiện nhiệt độ, không khí,… đều là yếu tố ảnh hưởng. Có 3 nhóm môi trường chính là tinh trùng thường tồn tại là trong cơ quan sinh dục nam, trong cơ quan sinh dục nữ và môi trường ngoài. 

Tinh trùng sống được bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố

1.1. Nếu ở trong cơ quan sinh dục nam

Tinh trùng là vật chất di truyền được sản xuất ở tinh hoàn, với sự hỗ trợ của nhiều cơ quan sinh dục nam giới. Mỗi tinh trùng đều mang NST đặc trưng của bố với kích thước vô cùng nhỏ, chỉ có thể quan sát qua kính hiển vi. Chúng có hình dáng giống con nòng nọc với đầu to và đuôi kéo dài. 

Bình thường, nam giới sản xuất tinh trùng liên tục với lượng khoảng 100 triệu con mỗi ngày. Tinh trùng sản xuất được sẽ được tích trữ trong túi tinh và tồn tại trong khoảng 74 ngày. Nếu quá thời gian này tinh trùng không xuất ra ngoài sẽ tự hủy.

Tinh trùng được trộn với dịch tạo thành tinh dịch sẽ xuất ra ngoài qua dương vật khi nam giới đạt cực khoái, cả trong trường hợp quan hệ tình dục lẫn thủ dâm. Với thời gian sống và khả năng sản xuất  này, nam giới đủ khả năng để quan hệ tình dục đều đặn, đảm bảo chức năng sinh sản và duy trì nòi giống.

Tinh trùng sau khi sản xuất có thể sống đến 74 ngày trong cơ quan sinh dục nam

1.2. Nếu ở trong cơ quan sinh dục nữ

Thời gian sống của tinh trùng trong cơ quan sinh dục nữ rất quan trọng bởi nó quyết định tinh trùng có đến được với trứng và thụ tinh hay không. Đầu tiên cần biết rằng khi xuất tinh, tinh trùng được trộn lẫn trong dịch (gọi là tinh dịch). Sau khi xuất vào âm đạo nữ, tinh dịch sẽ hóa lỏng để tinh trùng có thể bơi ra khỏi phạm vi tinh dịch để vào sâu trong âm đạo và tử cung. 

Sau vài giờ hóa lỏng, nếu tinh trùng không bơi ra khỏi tinh dịch, enzyme trong dịch này sẽ tự tiêu diệt tinh trùng. Như thế tuổi thọ của những tinh trùng này chỉ kéo dài vài giờ đồng hồ, chúng cũng không có khả năng đến được với trứng.

Với những tinh trùng khỏe mạnh bơi ra khỏi tinh dịch tiến sâu vào trong âm đạo, thời gian sống của chúng sẽ phụ thuộc vào môi trường tự nhiên ở cơ quan này. Trong cơ quan sinh dục của người phụ nữ luôn tồn tại môi trường acid tự nhiên với dịch nhầy. Đây cũng chính là môi trường thích hợp để tinh trùng tồn tại và bơi dễ dàng đến trứng.

Tinh trùng có thể sống tối đa 5 - 6 ngày trong cơ quan sinh dục nữ

Với điều kiện thích hợp này, tinh trùng có thể sống tối đa 5 - 6 ngày kể từ khi giao hợp. Tuy nhiên phần lớn tinh trùng chết ở cổ tử cung sau 24 - 48 giờ. Với nữ giới có sức khỏe cơ quan sinh dục không tốt, thường gặp như môi trường âm đạo có độ acid cao hoặc ít dịch nhầy, dịch nhầy kém dinh dưỡng thì thời gian sống của tinh trùng cũng giảm đi. 

Nếu tính toán được yếu tố này, các cặp vợ chồng có thể tăng khả năng thụ thai thành công cao hơn. Cụ thể, nữ giới có chất nhầy cổ tử cung “màu mỡ” nhất ở vài ngày trước khi rụng trứng, vì thế quan hệ tình dục trong thời gian này, tinh trùng sẽ sống được lâu nhất, dễ di chuyển đến trứng nhất để tạo thành hợp tử. 

1.3. Nếu ở trong môi trường khác

Môi trường ngoài cơ quan sinh sản của nam giới và nữ giới đều thường không lý tưởng cho sự tồn tại của tinh trùng. Tuy nhiên chúng vẫn có thể sống sót trong thời gian ít hơn trong những môi trường như: nước không khí, trong bao cao su,…

Tinh trùng sống trong nước

Tinh trùng sống được trong nước nhưng yêu cầu điều kiện nhiệt độ, pH và hóa chất rất khắt khe. Ví dụ trong điều kiện nước bể bơi hoặc bể Clo, tinh trùng không thể tồn tại được mà sẽ chết chỉ trong vòng vài giây. 

Tinh trùng không thể sống lâu trong nước bể bơi

Tinh trùng sống trong điều kiện không khí

Tinh trùng xuất ra khăn giấy, thảm, khăn trải giường, sàn nhà,… không thể sống sót kéo dài. Thời gian sống tối đa của chúng thường chỉ một vài phút với điều kiện bề mặt ẩm ướt, không có hóa chất,… Tinh dịch khô ra khỏi môi trường thì tinh trùng sẽ chết ngay.

Nếu tinh trùng xuất ở gần âm đạo, vẫn có điều kiện nhiệt độ và độ ẩm tốt thì chúng có thể tồn tại tới 20 phút. Thời gian này có thể giúp tinh trùng tiến vào bên trong âm đạo và tìm đến trứng. Đây là nguyên nhân khiến nhiều trường hợp nam giới xuất tinh ngoài nhưng nữ giới vẫn mang thai.

Tinh trùng sống trong bao cao su

Thời gian sống của tinh trùng trong bao cao su còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

Chất liệu: nếu bao cao su chứa chất diệt tinh trùng, chúng sẽ chết sau một vài phút. Nếu không thời gian sống của tinh trùng có thể lên tới 10 - 15 phút.

Nhiệt độ và độ ẩm: Nhiệt độ môi trường thích hợp và miệng bao cao su được buộc chặt giúp tinh dịch không bị khô thì tinh trùng có thể sống đến vài giờ.

Phần lớn bao cao su hiện nay chứa chất gây hại nên tinh trùng không thể sống trong thời gian dài.

Tinh trùng thường chết nhanh chóng trong bao cao su

2. Làm gì để tăng sức khỏe tinh trùng?

Thời gian sống của tinh trùng còn phụ thuộc rất lớn vào sức khỏe tinh trùng, vì thế nam giới muốn có chức năng sinh sản tốt thì cần thực hiện 1 số lời khuyên sau:

• Hạn chế uống rượu bia.

• Không hút thuốc lá.

• Hạn chế tiếp xúc với hóa chất gây hại như: chất phóng xạ, thuốc trừ sâu, kim loại nặng,…

• Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, kiểm soát tốt cân nặng.

• Không mặc quần bó sát, kể cả quần lót và quần dài.

• Hạn chế tắm nước quá nóng.

Như vậy tinh trùng sống được bao lâu còn phụ thuộc vào môi trường tồn tại và điều kiện môi trường. Trong đó trong cơ quan sinh dục nam, tinh trùng có thể sống lâu nhất. Trong cơ quan sinh dục nữ, tinh trùng có thể tồn tại trong thời gian đủ dài để tìm đến trứng và thụ tinh.